कात्तिक २८, २०८०
गोपी मैनाली कविहरूले केका लागि कविता लेख्छन् भन्नेमा मत्यैक्यता पाइँदैन । कोही आनन्दका लागि भन्छन्, त कोही उपयोगिताका लागि । अझ कोही त अभिव्यञ्जनाको अर्को उद्देश्य नै हुँदैन भन्ने गर्छन् । ...
जीवन आफ्नो लयमा चलिरहेको थियो । सुख थिए, दु:ख थिए, तनाव थिए अनि आशा थिए ।
वुहानमा नयाँ रोगले धेरैजना संक्रमित भएको समाचार सामान्य लागेको थियो । हुम्ला, बाजुरा, जाजरकोट लगायतका जिल्लामा अज्ञात रोग फैलिने तथा अज्ञात रोगले ज्ञात मान्छेको मृत्यु हुनु सरकारका लागि सामान्य कुरा हुँदै आएको थियो । चीनमा पनि त्यस्तै होला भन्ने अनुमान गरें ।
वुहान भाइरस, चाइनिज भाइरस हुँदै नोबेल कोरोना भाइरसमा दर्ता भयो । वुहानमा जन्मिएको कोरोना भाइरसले पूँजीवादको ढाड टेकेर जहाज, पानीजहाज र बस हुँदै संसारभर फैलियो । महामारीका किस्सा त सुनेको थिएँ तर यो स्तरको महामारी सामना गर्नुपर्ला भनेर सपनाको सपनामा पनि सोचेको थिइनँ ।
वुहान, इटली, न्युयोर्क, पेरिस लगायतका अस्पतालमा पीपीई लगाएका स्वास्थ्यकर्मी, आईसीयूमा इन्तु न चिन्तु भएका संक्रमितहरू अनि खाल्डोमा पुरिरहेका शवको पहाड देख्दा मुटु नै सिरिङ्ग भयो । हावाको लहरभन्दा छिटो आउने हल्लाले मस्तिष्कमा डरको डेरा जमायो ।
हेर्दाहेर्दै भाइरस प्लेन तथा बस चढेर नेपालमा पनि प्रवेश गर्यो ।
जीवनमा नसुनेका शब्द सुन्न थालेँ । लकडाउन, क्वारेन्टीन, आइसोलेसन, पीपीई ...।
युरोपमा लकडाउन गरेको खबर सुन्दा अचम्म लागेको थियो । उत्सुकता जागेको थियो ।
नेपालमा पहिलो संक्रमित पत्ता लाग्दा काठमाडौं हल्लिएको थियो, देशै तरंगित भएको थियो । दोस्रो संक्रमित देखिएपछि देशभर मृत्युको छायाँ छमछम नाच्न थालेको थियो ।
अचम्म मानेको शब्द लकडाउन नेपालले पनि गर्यो । सुरुमा रमाइलो लाग्यो, लकडाउन । जीवनको भागदौडले आराम पायो । मान्छेहरूले थरिथरि परिकार पकाएर फेसबूकमा फोटो सेशन गरे । सबैजना घरमै बस्न पाएकोमा रमाए । म पनि खुब रमाएँ ।
रमाउँदै तथा डराउँदै गर्दा एक महिना बित्यो । यो एक महिनामा धेरैपटक मुटुले ठाउँ छोड्यो, कोरोनाको हल्लाले ।
बार्बिक्युका लागि कुखुराका सपेटालाई म्यारिनेट गर्दै थिएँ । केटाकेटीले टेलिभिजनमा कार्टुन हेर्दै थिए । हनीले सुन्तला, स्ट्रबेरी , ब्रान्डी, रेड वाइन, रोज, मिन्ट तथा आइस मिलाएर कक्टेल बनाउँदै थिई ।
अफिसबाट फोन आयो ।
क्षितिज सर बोल्नुभएको हो ?
हजुर ।
अब हजुर होटल आउनु पर्दैन । होटलले ६० % कर्मचारी कटायो । सरको नाम पनि काँटछाँटमा परेछ ।
अघिल्लो महिनाको २५ % तलब आज खातामा राखिदिन्छु ।
मेरा हातखुट्टा लुला भए । ओठमुख सुके । शरीरमा चिसा पसिना आए ।
फोन राखेर श्रीमतीलाई भनें – एक गिलास चिसो पानी देऊ न, रिंगटा लाग्यो ।
हनीले एक गिलास पानी दिएर भनी - प्रेसर बढ्यो कि ! औषधि छोड्नु भएको त थिएन नि ? सुगरको औषधि त बिहान खानुभएको थियो ।
उसले झ्याल खोली अनि बालकथाको किताबले हम्किन थाली ।
के भयो बाबालाई ? छोराछोरी साख्खै भए ।
म मुर्तिवत बसें ।
हनीले डिजिटल मेसिनबाट प्रेसर र ग्लुकोमिटरले सुगर जाँच गरेपछि भनी – सुगर र प्रेसर ठीक छ ।
मैले भनें – म ठीक छैन ।
मैले सोंचे – फ्ल्याट भाडा १६ हजार, बिजुली / पानी / नेट / फोनको ५ हजार, रासन १० हजार, मेरा महंगा औषधि ७ हजार, स्कुल खुलेपछि दुईजना केटाकेटीको फी १४ हजार ....अरू खर्च कतिकति !
त्यति मात्र कहाँ हो र ? हनीको पार्लरको भाडा १२ हजार, सहयोगीको तलब ८ हजार ।
एउटा होटलको म्यानेजरको तलबले परिवार चलाउन यसै पनि धौ–धौ भएको थियो । अलिअलि टिप्स र ओभरटाइमले धानेको थियो । पार्लरले आफूलाई र हनीको खर्च मात्र धानेको थियो ।
हनीलाई भनें – अब हामी गाउँ जानुको विकल्प छैन ।
उसले छक्क पर्दै सोधी – किन गाउँ जाने नि ? तपाईंको जागिर, मेरो पार्लर, केटाकेटीको स्कुल ... ।
मैले सुस्केरा निकाल्दै भनें – मेरो जागिर गयो । तिम्रो पार्लर अब खुल्दैन, खुलेपनि चल्दैन, केटाकेटीको स्कूल यो वर्ष खुल्दैन ।
मेरो जागिर गएको थाहा पाएर ऊ रोई ।
पैसा ठिकै भएपनि होटलको जागिर बाहिर हेर्दा आकर्षक थियो । अफिसले सुटबुट दिएको थियो । अफिसको कारले ल्याउने / लैजाने गरेको थियो । सेक्युरिटीको सलोट दिनको दुईछाक खान पाइएको थियो । सधैँ टिपटप हुनुपर्थ्यो । होटलमा हुने रमाइलो हेर्न पाइन्थ्यो ।
यता ८ वर्ष बसेको टोल एक किसिमले आफ्नै गाउँको टोलजस्तै बनेको थियो । सबैले इज्जत गर्थे ।
घरसल्लाह गर्दागर्दै रात ढल्यो । तीन दिनपछि हामीले अर्को टोलमा पाँच हजार भाडा तिर्ने गरि एउटा कोठा र स्यानो किचेन लियौं । सिंगो फ्ल्याटका सामानमध्ये नचाहिने त्यहीँ छाड्यौं, नयाँ कोठामा आवश्यक सामान कोचाकोच गरेर राख्यौं । भोलिपल्ट पार्लरका सामान पनि त्यही कोठामा सार्यौं र पार्लर छोड्यौं । सहयोगी बहिनीलाई हनीले फोन गरेर पार्लर बन्द भएको जानकारी दिई । तलब स्वरूप पार्लरका फर्निचर लिन बोलाई ।
सामानले कोठा निकै गह्रौं भयो । हाम्रो मन अलि हलुको भयो ।
यस्तो परिस्थिति आउन सक्छ भन्ने हेक्का भएको भए अलिअलि बचत गरिन्थ्यो होला । दुई महिना धान्ने बचत मात्र हामीसँग थियो । खर्च व्यापक कटौती गर्नुको विकल्प रहेन ।
चौध वर्ष आफ्नै होटल सम्झेर काम गरेको होटलले एक फोनमा जागिरबाट घोक्रेठ्याक लगाउँछ भन्ने कल्पना समेत गरेको थिइनँ । सम्झिँदा एकदम रुने मन लाग्थ्यो । होटलका लागि आफूले बगाएका पसिना सम्झें । होटलको लागि छोडेका धेरै अवसर सम्झें अनि आपतको बेला होटल निर्दयी भएको सम्झें । तारे होटलको मालिकसँग राजा चिनाई मात्र थियो । जनरल म्यानेजरलाई धेरैपटक फोन गरें ।
फोन उठेन । एचआर डिपार्टमेन्टको प्रमुखलाई फोन गरें । उनले भने – होटलले ६० % स्टाफ कटौती गर्यो । यो महामारी वर्षौं लम्बिन सक्छ । सरले विकल्प खोज्नुहोला । मेरो जागिर पनि आज हो कि भोलि भन्ने भएको छ । सरको मात्रै हैन ट्रान्सपोर्ट, पर्चेज, हाउस किपिङ, लिनेन, गेस्ट रिलेसन, कस्ट कन्ट्रोल, गेमिंग, बारलगायत अधिकांश म्यानेजरको जागिर गयो । सेक्युरिटी, एचआर, फाइनान्स लगायत केही सरहरूको मात्र जागिर बचेको छ । होटल व्यवसाय सबैभन्दा अन्तिममा चल्ने व्यवसाय हो । पर्यटक आउनका लागि दुईचार वर्ष पनि लाग्न सक्छ । उसको कुराले आशाको त्यान्द्रो समेत चुँडियो ।
हनीले भनी – बूढा ! अब होटलको आशा गरेर हुँदैन । केही नयाँ काम गर्नुपर्छ ।
मैले भनें – फण्डमा अफिसले जम्मा गरेको सात / आठ लाख छ होला । हाम्रो सम्पत्ति त्यही हो । गाउँका भीरपाखा कसले किन्छ र ?
फेरि भनें – नयाँ काम के गर्ने ? यो उमेरमा शुरू गरेको कामले कसरी स्थापित गर्ला ? अहिले खाद्य पसलबाहेक कुनै व्यवसाय चलेको छैन ।
समय अघि बढ्दै गयो । कोरोना महामारी तराई हुँदै काठमाडौं उपत्यकामा आयो ।
अब के गर्ने होला ? भन्दै धेरै रात छर्लङ्ग बिते । मन एकदम निराश भयो । जागिरले मान्छेलाई केही निर्णय गर्न नसक्ने बनाउँदो रहेछ । साँच्चै जा अनि गिर रहेछ ।
*****
बिहेको एक दशकसम्म चखेवाका जोडी रहेका हामी बूढाबूढीको सानो कुरामा पनि झगडा हुन थाल्यो । केटाकेटीले पनि झर्किने, रुने तथा पहिल्यैको घर जाऊँ भन्न थाले ।
होटलबाट प्रायजसो मम, पिज्जा, बर्गर ल्याउने बानी थियो । घरमा पकाएको खानामा केटाकेटी सन्तुष्ट भएनन् ।
गाउँबाट बाआमाले बेखर्ची भयौं भनिरहनु भएको थियो ।
एकदिन आमाले रुँदै भन्नुभयो – तँ स्वास्नीको भाउँतोमा लागेर हामीलाई हेर्न छोडिस् । बाआमालाई मेरो जागिर गएको थाहा थिएन ।
घरबेटी पनि किचकिच गर्ने खालका परेछन् । बाथरुम कमन भएकोले भाडामा बस्ने अरूसँग ठासठुस पर्न थाल्यो ।
रातिमा मेरो अल्कोहलको मात्रा बढ्दै गयो ।
*****
मैले हनीलाई भनें – हेर, मैले गाडी चलाउन जानेको छु । अब फण्डको पैसा निकालेर तथा अटो लोन लिएर ट्याक्सी किनौं । दैनिक कमाइ हुन्छ । तारे होटलको म्यानेजरबाट ट्याक्सी ड्राइभरमा बढुवा हुनुपर्दा हामी एकदम दु:खी भयौं ।
हामीसँग अरू विकल्प थिएन ।
*****
कोरोना महामारीको कारण मान्छेहरू थर्कमान भएको अवस्था थियो । एम्बुलेन्सको चर्को अभाव थियो । मेरो नयाँ पेशा राम्रै चल्न थाल्यो । मास्क र क्याप लगाएपछि परिचितले पनि चिनेनन् । आखिर सबै कामको उत्तिकै महत्त्व छ । तर गुरुजी, डाइबर, ओ ट्याक्सी, भाइ भन्दा झनक्क रिस उठ्थ्यो । मलाई तारे होटलको फुर्तिफार्तीले अहंकारी बनाएको रहेछ । मेरा अहंकारका पातहरू झर्दै झर्दै जान थाले ।
घरमा झगडा पनि घट्दै गयो । केटाकेटीले बाहिरको खानेकुरा खान पाए । खल्तीमा दैनिक एक / डेढ हजार जम्मा हुन लाग्यो । म खाली बस्नु हुँदैन भनेर बिरामी बोकेर अस्पताल जाने, अस्पतालबाट डिस्चार्ज भएका बिरामीलाई घरमा पुर्याउने तथा बसपार्क /एयरपोर्ट सबैतिर गुड्न थाले । बैंकको मासिक किस्ता तिरेर पनि बचत हुन थाल्यो ।
दशैंको भोलिपल्ट मलाई अचानक ज्वरो आयो । सुख्खा खोकीले रातभर सुत्न सकिनँ । शरीर निकै दुख्यो ।
हनीले भनी – हजुरलाई धेरै धपेडी भयो । दुईचार दिन आराम गर्नु ।
सिटामोल खाएर भएपनि म काममा निस्कें ।
ट्याक्सीमा म लगातार खोकेको सुनेर एकजना प्यासेन्जरले भन्यो – भाइ, ट्याक्सी रोक । कोरोना लागेको मान्छेले ट्याक्सी चलाउने ? मलाई सर्यो भने त्यसको जिम्मा तिमीले लिनुपर्छ ।
मलाई लाग्यो, आजको बुहुनी नै खराब भयो ।
म त्यहाँबाट सिधै टेकु अस्पताल गएँ । त्यहाँ पीसीआर टेस्टको लागि नमूना दिएर कोठामा फर्किएँ ।
राति ९ बजे फोन आयो, तपाईंलाई कोरोना पोजेटिभ देखियो । ख्याल गर्नुहोला है !
अब कहाँ बस्ने ? समस्या पर्यो ।
हनीले भनी – हजुर किचेनको कोठामा बस्नु । किचेनका सामान यहाँ सारेर हामी यतै काम चलाउछौं । किन दुनियाँलाई थाहा दिनुपर्यो र ?
म चिसो किचेनमा खोक्दै बसें ।
मेरो खोकीले घरबेटीको निद्रा बिथोलेछ । बिहानै गोलभेंडा जस्ता आँखा गराउँदै उनी कड्किए – कोरोना लागेको मान्छे यहाँ बस्न मिल्दैन । आजै कोठा खाली गर्नू, मलाई अरू कुरो थाहा छैन ।
हनीले बिन्तीभाउ गरी – उहाँ छुट्टै बस्नुभएको छ । हजुरलाई गाह्रो लाग्छ भने उहाँलाई आइसोलेसन सेन्टर पठाएर हामी मात्र बस्छौं ।
उनले भने – काँ हुन्छ ?
*****
त्यसपछि म ट्याक्सी लिएर वडामा गएँ । वडाले स्थानीय आइसोलेसन केन्द्रमा बस्ने व्यवस्था गर्यो । ज्वरोले भन्दा मलाई खोकीले निकै गाह्रो भयो । सास फेर्न मुश्किल हुन थाल्यो । आइसोलेसन केन्द्र एकदम भद्रगोल थियो । चिसो दालभातको भरमा के हुन्थ्यो र ? म शिथिल भएँ ।
म शिथिल भएको थाहा पाएपछि एकजना स्वास्थ्यकर्मी आएर जाँच गरे ।
‘तपाईंको अक्सिजन स्याचुरेसन धेरै घटेको छ । अस्पताल जानुपर्छ, तुरुन्तै । एम्बुलेन्स बोलाइदिएको छु ।’
दिनभर कुर्दा पनि एम्बुलेन्स आएन । जेनतेन आफैँले ट्याक्सी चलाएर अस्पताल चाहारें । सबै सरकारी अस्पताल चाहर्दा पनि बेड खाली भेटिएन । प्राइभेट अस्पतालमा उपचार गर्ने मेरो क्षमता थिएन ।
*****
उता टोलका मान्छे जम्मा गरेर घरबेटीले कोठाका सामान बाटोमा फालिदिएछन् । श्रीमती र छोराछोरीलाई छि,छि! र दुरदुर गरेछन् । हनीले मेरो होटलको साथीलाई फोन गरिछ । उनले मेरो केही उपाय छैन भनेर फोन राखेछन् । त्यसपछि ट्याक्सी राख्ने ग्यारेजमा फोन गरिछ । ग्यारेजका भाइहरूले ती सबै सामान उठाएर ल्याएछन् । श्रीमती र केटाकेटीलाई आफू सुत्ने एउटा कोठा उपलब्ध गराएछन् । हनी र केटाकेटीको पीसीआर टेस्ट गर्दा हनीको पोजेटिभ आएछ, केटाकेटीको नेगेटिभ आएछ । हनीलाई ज्वरो र खोकीले सताएछ । विकल्प थिएन, सबैजना एकै कोठामा बसेछन् ।
यी घटना सुनेर म ट्याक्सीभित्र एक्लै रोएँ ।
अस्पतालमा बेड नपाएको समस्या सुनाएपछि ग्यारेजको साहुले सरकारी अस्पतालमा बेड मिलाएर मलाई बोलाए ।
उनले भने – यहाँका डाक्टरको गाडी हामीले बनाउँछौं । चिन्ता नगर, सबै राम्रो हुन्छ । खर्च पुगेन भने हामीले व्यवस्था गर्छौं ।
मैले धन्यवाद भन्न सकिनँ । हिक्कहिक्क आवाज मात्र आयो ।
*****
अस्पताल पुग्दा अक्सिजनको स्तर ७० मा घटेको रहेछ । पीपीई लगाएका दुई जनाले समाएर मलाई सिधै आईसीयू पुर्याए अनि अक्सिजन र सलाइनमा राखे । मुखमा अक्सिजनको मास्क लगाएपछि मलाई शितल अनुभव भयो । अर्को बिहान मेरो छातीको सिटीस्क्यान भयो । निमोनियाले फोक्सोको अधिकांश भाग क्षति भएको रहेछ । मलाई तुरुन्तै रेमडेसेभिर चाहिने भयो । अनेक ठाउँ खोज्दा पनि रेमडेसेभिर उपलब्ध हुन सकेन । ग्यारेजका साथीहरूले ब्ल्याकमा ६ वटा रेमडेसेभिर पाएछन् । रेमडेसेभिर लगाएपछि पनि खासै सुधार नभएकाले डेक्सोना सुई पनि लगाउन शुरू भयो । यो सुई लगाएपछि मलाई निकै सजिलो महशुस भयो ।
बेलुकाको राउण्डमा डाक्टर हस्याङफस्याङ गर्दै आए । मेरो सुगर खाली पेटमा ३९० र खानापछि ५१० पुगेछ । किड्नी र कलेजोमा पनि खराबी देखिएछ । इन्सुलिनको डोज जति बढाएपनि सुगर कन्ट्रोलमा आएन । दैनिक छातीको एक्स रे र रगत जाँच भइरहेको थियो । आईसीयूमा घोप्टो परेर सुत्दा म हैरान भएको थिएँ । सास फेर्दा घ्यारघ्यार मात्र हुन्थ्यो । पहिलेजस्तै सास फेर्न पाए मलाई केही चाहिँदैन भन्ने भाव मनमा आइरहन्थ्यो । मलाई बूढा बाआमा, केटाकेटी र हनीको निकै याद आयो । बाँच्छु भन्ने कुनै आशा थिएन । केटाकेटीले दु:ख पाउने भए भन्ने चिन्ताले रातभर निद्रा लागेन । छाति दुखेर एकदम गाह्रो भइरहेको थियो ।
अर्कोदिन डाक्टरले भने – यहाँका भेन्टिलेटर प्याक छन् , अर्को अस्पतालमा जानुपर्ने भयो । सरकारी अस्पतालमा पाइएन । प्राइभेट अस्पतालमा एउटा भेन्टिलेटर खाली रहेछ । अस्पतालले ५ लाख डिपोजिट गर्न भनेछ । कहाँबाट ल्याउने ५ लाख ?
अर्कोदिन बिहानै मलाई एम्बुलेन्सले प्राइभेट अस्पताल पुर्यायो । पुग्ने बित्तिकै मलाई भेन्टिलेटरमा राखे । मेसिनको आवाज र फोक्सोमा हावाको खोलो हाल्दा मलाई छाती उछिट्टिएर अस्पताल बाहिर पुग्ला जस्तो भयो । मेरो हालत दिनप्रतिदिन नाजुक भइरहेको थियो । भेन्टिलेटरमा राखेको तेस्रो दिनदेखि म अर्धचेत भएँ । मेरा अंगले गर्ने काम भेन्टिलेटर तथा डाइलाइसिस मेसिनले गरेका थिए । स्मृति र विस्मृति भइरहेको थियो । हवाइजहाजमा उडेजस्तै भान भइरहन्थ्यो ।
*****
‘ बाबु ! बाबु !! ‘ कता कता बाआमाको आवाज आयो । सपनामा हो कि जस्तो लाग्यो । आँखा धमिला भएका थिए । हेर्दा, डाक्टर / नर्स मात्र देखें तर बाआमा रोएको आवाज सुनें । मलाई भ्रम भए जस्तो लाग्यो ।
बाबु ! हामी तिम्रा बाआमा ! बुहारीले फोन गरेपछि धान खाने खेत बेचेर तिम्रो उपचारको लागि आयौं । खर्चको चिन्ता नगर । तिमीलाई ठीक हुन्छ । हामीले कसैको कुभलो चिताएका छैनौं । भगवान त्यति निष्ठुरी छैनन् ।
म धुरुधुरु रोएँ तर आवाज आएन ।
मेरो स्वास्थ्य क्रमिकरूपमा राम्रो हुँदै आयो । भिडियो कलमा हनी र केटाकेटीसँग छोटो कुरा हुन थाल्यो । बाआमाको पनि दैनिक ४-५ पटक मुख देख्न पाएँ । मलाई बाँच्छु भन्ने आशा जाग्यो । बाले भन्नुभयो– डर नमान, भीमेश्वरको मन्दिरमा भाकल गरेको छु ।
अर्को दिन मलाई जनरल वार्डमा सारे । जनरल वार्डमा धेरैजना संक्रमित रहेकाले मलाई सहज महशुस भएन । एक सर्को श्वास र एक बिन्दु सलाइनको थोपाका लागि तड्पिरहेका अनुहार हेर्दै क्षणभंगुर मानव चोलाको थप महशुस गरें । निद्रा नलागेपनि ती दृश्य ओझेल पार्नको लागि अधिकांश समय आँखा बन्द गरेर सुतें, कानमा एयरफोन राखेर भजन सुनेर परमानन्द महशुस गरें ।
तीन दिन त्यहाँ बसेपछि म डिस्चार्ज भएँ । डिस्चार्ज भएर काउन्टरतिरको बाटो निस्कें । बाले लेखा शाखामा भन्दै हुनुहुन्थ्यो – ‘पहिले पाँच लाख डिपोजिट गरें । त्यसपछि ३ लाख । अब ढाइ लाख चाहियो ? केही छैन, बाबुलाई ठीक भयो । अब त गाउँमा बाँझो खनेर भएपनि परिवार पाल्छ । सबैको जय होस् !’
गोपी मैनाली कविहरूले केका लागि कविता लेख्छन् भन्नेमा मत्यैक्यता पाइँदैन । कोही आनन्दका लागि भन्छन्, त कोही उपयोगिताका लागि । अझ कोही त अभिव्यञ्जनाको अर्को उद्देश्य नै हुँदैन भन्ने गर्छन् । ...
पहाडमा उखु पेलेर खुदो पकाउने समय पारेर मधेशको गर्मी छल्न राजेन्द्र काका (ठूलो भुँडी लागेकाले हामीले मोटे अंकल भन्थ्यौं) गुल्मीको पहाड घरमा आउँथे । चैत–वैशाखको समयमा कोलबाट पेल्दै गरेको उखुको रस, रसेट...
त्यो शिक्षकले पढायो, नेता बन्न सिकायो र त आज देशको बागडोर चलाइरहेका छौ । त्यो शिक्षकले पढायो, कर्मचारी बन्न सिकायो र त आज देशको प्रशासन चलाइरहेका छौ । त्यो शिक्षकले पढायो, डाक्टर बन्न सिकायो र त आज हजारौ...
असोज तेस्रो साता बिहीबार, बुकीबाट गोठ औल झर्ने दिन । लाहुरेहरू आउनु र बुकीबाट गोठालाहरूको हुल गाउँमा झर्नु दशैंको रौनक हो । ‘भोलि साँझ डाँफे चराउन जाने’, सुत्ने बेला गोठमा सल्लाह भयो । घर...
विसं २०७९ को मदन पुरस्कार प्राप्त गरेको ‘ऐँठन’ उपन्यासका लेखक विवेक ओझालाई गृहनगर टीकापुरमा विभिन्न संघसंस्थाले सम्मान गरेका छन् । ओझालाई नेपाल रेडक्रस सोसाइटी टीकापुर उपशाखा, उद्योग वाणिज्य सङ्घ, ...
वरिष्ठ मुटु रोग विशेषज्ञ डा. ओम मूर्ति ‘अनिल’द्वारा लिखित पुस्तक ‘जीवन्त सम्बन्ध’ लोकार्पण गरिएको छ। शुक्रबार राजधानीको बसुन्धरामा एक कार्यक्रमकाबीच लेखक डा. ओम मूर्तिकी आमा राजकुमा...
सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...
रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन । सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...
कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...