अमेरिकाका राष्ट्रपति–निर्वाचित जो बाइडनले विलियम बर्न्सलाई गुप्तचर संस्था सीआईएको नयाँ निर्देशक बनाउने घोषणा गरेका छन् । 

लामो समय कूटनीतिक क्षेत्रमा बिताएका बर्न्सलाई छानेर बाइडनले सीआईएको जोड अब अन्य मुलुकको सत्तापरिवर्तन गर्नमा भन्दा भत्केका सम्बन्ध सुधार्नमा लगाउने संकेत दिएका छन् । यसको आवश्यकता खट्किरहेको थियो । 

बर्न्सले सन् २०१९ मा प्रकाशन गरेको संस्मरण ‘द ब्याक च्यानल : अ मेमोआर अफ अमेरिकन डिप्लोमेसी यान्ड द केस फर इट्स रिनुअल’ले उनको भूमिका कस्तो हुनेछ भनी थोरबहुत स्पष्ट पारेको छ । 

खासमा सीआईए अमेरिकी परराष्ट्रनीतिकै एक अंग हो ।
 

सीआईएले आरम्भदेखि नै सामान्य कूटनीतिक च्यानलमार्फत हासिल गर्न नसकिने लक्ष्यप्राप्तिका लागि बृहत्तर अमेरिकी परराष्ट्रनीतिलाई सहज बनाउन विश्व मामिलालाई आफूअनुकूल बनाउने काम गर्ने गरेको छ ।

सन् १९५३ मा इरानका निर्वाचित प्रधानमन्त्री मोहम्मद मोसादेगलाई सत्ताच्युत गर्नका लागि षड्यन्त्र गर्ने कर्मिट रूजभेल्ट जुनियर अनि सन् १९५५ मा न्गो न्हि दिएमलाई दक्षिण भियतनाममा राष्ट्रपति बनाउन सहयोग गर्ने एडवर्ड लान्सडेलका अनुभवले सीआईएका गतिविधिको आधारशिला बनाएका थिए । अमेरिकी राष्ट्रपतिको आदेशमा सीआईएले संसारलाई आफ्नो व्यक्तिगत खेलमैदान बनाएको थियो । 
 

सीआईएले अन्य मुलुकका सार्वभौम मामिलामा गरेको हस्तक्षेपलाई आलोचना गर्नु सही हो । तर त्यसबाहेक पनि सीआईएको भूमिका छ । उसले अमेरिकाका नीतिनिर्माताहरूलाई अन्य देशका सरकारी तथा गैरसरकारी व्यक्ति तथा संस्थासँग सम्पर्क गराउने गरेको छ । परराष्ट्र मन्त्रालयका अधिकारीहरूले गरेको कूटनीतिक गतिविधि जस्तै गरी उसले गतिविधि गर्ने गरेको छ तर यो सार्वजनिक गरिँदैन । 
 

सीआईएले अमेरिका र इरानबीच संवाद गराएर आणविक सम्झौताको पृष्ठभूमि तयार पारेको विषयलाई खासै उठाइँदैन । विलियम बर्न्सले त्यो र अन्य सम्झौता गराउन भूमिका निर्वाह गरेका थिए र उनलाई निर्णायक कूटनीतिक सम्पर्क गराउने सीआईएको शक्तिको राम्रो ज्ञान छ । 

राष्ट्रपति डोनल्ड ट्रम्पले चार वर्षको कार्यकालमा गैरकूटनीतिक काम गरेर ध्वस्त पारेको परराष्ट्र सम्बन्धलाई सुधार्ने दायित्व बाइडन प्रशासनको हो । यस्तो अवस्थामा अमेरिकाले संसारसँगको सम्बन्धमा ब्याकच्यानल उपयोग गर्नु जरूरी छ किनकि संसारले अमेरिकी नीति तथा प्रतिबद्धतामा व्यापक शंका गर्ने गरेको छ । 
 

बर्न्सलाई छानेर बाइडनले सीआईएलाई अर्धसैन्य कारवाही भन्दा पनि संसारमा गुम्दै गएको अमेरिकाको प्रतिष्ठा फर्काउने काममा सहयोगी भूमिका निर्वाह गर्न लगाउने संकेत दिएका छन् । 

तर यसको अर्थ सीआइएले गर्र्दै आएको गोप्य सैन्य कारवाहीहरू पूरै बन्द गर्नेछ भन्ने हैन । बर्न्सको नेतृत्वमा सीआईएले गोप्य कूटनीतिलाई प्राथमिकता दिनेछ भन्ने आशय हो । अमेरिका र विश्वका लागि यो अपरिहार्य छ । 
 

बाइडन प्रशासनले रुस, चीन, भेनेजुएला, इरान र उत्तर कोरियाका रूपमा अनेकौं जटिल परराष्ट्रनीतिलाई व्यवस्थापन गर्नुपर्नेछ । यस्तो परिस्थितिमा बर्न्सले ड्रोन आक्रमण गर्नेभन्दा पनि वार्ता गर्नेमा सीआईएलाई जोड दिनका लागि निर्देशन गर्ने अपेक्षा छ । त्यसलाई स्वागतयोग्य मान्नुपर्छ । 
 

आरटीमा प्रकाशित स्कट रिट्टरको विश्लेषण