पैसा कमाउन विदेश नै गइराख्नु पर्दैन र महिलाले पनि धेरै गर्न सक्छन् भन्ने उदाहरण बनेकी छन् कैलालीको धनगढी उपमहानगरपालिका–४ मित्रनगकी प्रमिला भण्डारी ।

उनकै नेतृत्वमा धनगढीमा सञ्चालनमा रहेको कञ्चन चिया उद्योगले व्यक्तिगत कमाइ मात्रै भएको छैन, ४ जनालाई रोजगारी समेत दिएको छ ।

माध्यमिक तहमा पढ्दा–पढ्दै विवाह बन्धनमा बाँधिएकी प्रमिलाको सफल उद्यमी बन्नेसम्मको यात्रा उतारचढावपूर्ण छ । अहिले आएर प्रमिला युवाका लागि प्रेरणाको स्रोत बनेकी छन् ।

प्रेमिला सहजै उद्यमी बनेकी भने होइनन् । यसअघि उनले थुप्रै संघर्ष गर्नुपरेको छ । संघर्षको प्रतिफल अहिले प्रेमिला मासिक डेढ लाख कमाइ गरिरहेकी छन् ।

सिन्धुलीमा जन्मिएकी प्रमिला बुवाआमासँगै बसाइ सरेर कञ्चनपुरको पुनर्वास नगरपालिका पुगिन् । ७–१० कक्षासम्म उनले गाउँकै पुनर्वास जनता माध्यमिक विद्यालयमा अध्ययन गरिन् । 

उनी ८ कक्षा पढ्दा–पढ्दै नेपाल विद्युत् प्राधिकरण कञ्चनपुरमा कार्यरत वीरेन्द्रसिंह भण्डारीसँग विवाह बन्धनमा बाँधिइन् । त्यतिबेला १८ वर्षमा मात्रै प्रवेश गरेकी थिइन् । 

‘८ कक्षा पढ्दा–पढ्दै मेरो विवाह भयो, हामीले एकअर्कालाई मन पराएर विवाह गरेका हौं,’ उनले भनिन्, ‘विवाहपछि पनि मैले पढ्न छोडिनँ । ८ कक्षाको परीक्षा दिएँ, त्यसपछि एसएलसी दिएँ । त्यसपछि पहिलो सन्तानका रूपमा छोरीको जन्म भयो, त्यसपछि मैले पढाइलाई निरन्तरता दिन सकिनँ ।’

पढाइलाई निरन्तरता दिन नसकेपछि उनले स्थानीय बजारमा व्यवसाय सञ्चालन गरिन् । ‘११ वर्ष मैले बिजुली पसल सञ्चालन गरे, त्यससँगै नेपाल विद्युत् प्राधिकरणमा सहयोगीका रूपमा काम गर्न थाले,’ उनले भनिन्, ‘२०६२ सालमा अर्की छोरीको जन्म भयो, त्यसपछि २०६५ सालमा छोराको जन्म भयो । पारिवारिक जिम्मेवारी बढेपछि मैले जागिरलाई निरन्तरता दिन सकिनँ । छोराछोरीको लालन–पालनमा ध्यान केन्द्रित भयो ।’

पारिवारिक स्थिति सामान्य हुँदा प्रमिलाको काँधमा जिम्मेवारी धेरै थियो । पति कार्यालयकै काममा व्यस्त रहन्थे भने प्रमिलाले घर गृहिणीदेखि व्यवसाय सञ्चालनबाट घर खर्च चलाउने गर्थिन् ।

केही समयपछि भण्डारी परिवार कञ्चनपुरको पुनर्वासबाट धनगढीको मित्रनगर बसाइ सर्‍यो । व्यवसाय छोडेर धनगढी सरेकी प्रमिला त्यतिबेला बेरोजगार गृहिणी महिला मात्र थिइन् । 

‘दिनचर्या निकै अप्ठ्यारो थियो । घरकै काममा सीमित थिएँ त्यतिखेर, के गरौं–गरौं भइरहेको थियो,’ उनले भनिन्, ‘फेरि केही न केही व्यवसाय गर्ने सोच भयो । सुदूरपश्चिममा चियापत्तिको सम्भावना राम्रो भएकाले चिया उद्योग सञ्चालन गर्ने योजना बनायौं । उद्योग सञ्चालन गर्न झण्डै २० लाख लाग्ने आकलन गर्‍यौं तर त्यतिधेरै रकम हामीसँग थिएन । वित्तीय संस्थाबाट २० लाख रुपैयाँ ऋण लिएर उद्योग सञ्चालनमा ल्याएँ ।’

धनगढीको मित्रनगरबाट उद्योग सञ्चालनमा ल्याएकी भण्डारीले हाल ४ जनालाई रोजगारी दिइरहेकी छन् । ‘२ जना पुरुष र २ जना महिला गरी ४ जनालाई रोजगारी दिएकी छु,’ उनले भनिन्, ‘२ जना अपरेटरलाई २५/२५ हजार र २ जना कामदारलाई १५/१५ हजार रुपैयाँ तलब दिएकी छु ।’

कञ्चन चिया उद्योगबाट उत्पादन भइरहेको चियापत्ति सुदूरपश्चिमका ९ वटै जिल्लामा गइरहेको छ । ‘१५ ग्रामदेखि १ किलोग्रामसम्मका सबै साइजमा चियापत्ति उपलब्ध छ,’ भण्डारीले भनिन्, ‘मासिक रूपमा डेढ लाख रुपैयाँसम्म आम्दानी भइरहेको छ, सबैबाट साथ हौसला र प्रेरणा पाएकी छु, सन्तुष्ट छु ।’

प्रमिलाले चिया उद्योग सञ्चालनमा ल्याएको १ वर्ष मात्रै पुग्यो । वार्षिकोत्सवका अवसरमा उनले धनगढीमा रक्तदान कार्यक्रम पनि गरेकी थिइन् ।

‘उद्योगलाई निरन्तरता दिने मात्र होइन, नयाँ केही काम गर्ने योजना छ,’ उनले थपिन्, ‘नयाँ केही व्यवसाय पनि सञ्चालनमा ल्याउने योजना छ ।’