माघ १८, २०८०
चरम आर्थिक संकटबाट गुज्रिएको श्रीलंकाले सन् २०२२ को अन्त्यतिर औषधि किन्ने क्षमता पनि गुमाएको थियो । ५० अर्ब डलरभन्दा बढीको विदेशी ऋण 'डिफल्ट' भएको थियो भने लाखौंले रोजगारी गुमाएका थिए । दशौं लाख मान्छे...
जेठ ३१, २०७८
वैशाख ५ गते बालुवाटारमा भएको सर्वदलीय बैठकमा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले भदौमा कांग्रेसले महाधिवेशन गर्न नसक्ने अवस्थामा कानूनी र संवैधानिक जटिलता फुकाइदिने आश्वासन दिए ।
प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभाका रिक्त स्थानमा उपनिर्वाचन गर्नेबारे छलफल गर्न आयोजित बैठकमा कांग्रेस नेताहरूले भदौमा पार्टीको महाधिवेशन रहेकाले त्यो हेरेर उपनिर्वाचन गर्न प्रस्ताव गरेका थिए ।
भदौमा महाधिवेशन गर्न नसकेमा संवैधानिक जटिलता फुकाइदिने ओलीको आश्वासन कांग्रेस नेताहरूले स्वीकारेनन् । बरु सर्वदलीय बैठकमा नगएका नेताहरूले संवैधानिक रूपमा बाधा अड्काउ फुकाएर देउवाले फेरि महाधिवेशन पर धकेल्न खोजेको आरोप लगाए ।
प्रतिनिधि सभा नै विघटन भएपछि उपनिर्वाचनको च्याप्टर क्लोज भयो । त्यसपछि कांग्रेस प्रतिनिधि सभा विघटनका विरुद्ध संवैधानिक र राजनीतिक लडाईंसँगै पार्टीको महाधिवेशनमा केन्द्रित हुन लागेको छ । शनिवार बसेको पदाधिकारी बैठकले यसअघि केन्द्रीय समितिले तोकेको महाधिवेशन तालिका केही हेरफेर गर्ने प्रस्ताव गरेको छ ।
असार ३ गते बिहीवार बस्ने बैठकले ‘फाष्ट ट्रयाक’बाट महाधिवेशन कार्यक्रम ल्याउने अपेक्षा गरिएको छ । तर फेरि पनि तोकिएको मितिमै महाधिवेशन हुनेमा कांग्रेसकै नेताहरू सन्देह प्रकट गर्छन् ।
यही आशंका मेटाउन सभापति शेरबहादुर देउवाले जेठ २६ गते विज्ञप्ति प्रकाशित गरेरै तोकिएको मितिमै महाधिवेशन गर्ने प्रतिबद्धता जनाए ।
‘यस्तो विषम परिस्थितिमा पनि हामीले यही भाद्र महिनाभित्रमा पार्टीको चौधौं महाधिवेशन सम्पन्न गर्नुपरेको छ । म देशभरिका पार्टीका सम्पूर्ण साथीहरूलाई स्पष्टताका साथ भन्न चाहन्छु, २०७८ भाद्र महिनामा पार्टीको महाधिवेशन हुन्छ, म यसमा पूर्ण प्रतिबद्ध छु,’ देउवाले भनेका छन् ।
गाइजात्राबाट सरेको भाखा
गत फागुन ७ गते बसेको कांग्रेस केन्द्रीय समिति बैठकले भदौ ७ देखि १० सम्म महाधिवेशन गर्ने निर्णय गर्यो । वैशाख ५ गते बालुवाटारमा भएको बैठकमा प्रधानमन्त्री ओलीले भदौ ७ मा गाइजात्रा रहेको भनेर ठट्टा गरेपछि कांग्रेस नेताहरू अवाक भएका थिए । शनिवार बसेको पदाधिकारी बैठकले भदौ १६ देखि १९ गतेसम्म गर्ने निर्णय गरेको छ । बिहीवार बस्ने केन्द्रीय समिति बैठकले सो प्रस्ताव अनुमोदन गर्नेछ ।
सामान्य अवस्थामा भए २०७६ को फागुनमै महाधिवेशन गर्नुपर्ने हो । तर विधानले दिएको अधिकार प्रयोगका नाममा पटक–पटक महाधिवेशन सार्ने काम भयो ।
‘अवस्था सामान्य रहेको समयमा विधानले दिएको अधिकार भन्दै पर सार्ने काम भयो, नेतृत्वको अनैतिकताका कारण पार्टीको भविष्य नै अन्यौलमा पर्यो,’ एक केन्द्रीय सदस्यले लोकान्तरसँग भने ।
नेपाली कांग्रेसका केन्द्रीय सदस्य डा. चन्द्र भण्डारी प्रविधिको प्रयोग गरेर भएपनि तोकिएको मितिमा महाधिवेशन गर्नुपर्ने बताउँछन् ।
‘संवैधानिक रूपले पनि भदौमा अधिवेशन गर्नुपर्दछ, कांग्रेसका लागि यो नगरी नहुने विषय हो । असम्भव भन्ने शब्द त प्रयोग गर्नै हुँदैन, नयाँ प्रविधिको प्रयोग गरेर महाधिवेशन गर्न सक्ने प्रविधिको विकास भएको छ,’ भण्डारीले लोकान्तरसँग भने ।
नेपाल बार एसोसिएसन र पत्रकार महासंघले सम्बन्धित जिल्लाबाटै चुनाव गरेको उदाहरण दिँदै भण्डारीले अब कुनै बहाना गरेर उम्किन नमिल्ने बताए ।
७९ दिनमा महाधिवेशन गर्न नसके पार्टीको वैधानिकतामै प्रश्न उठ्ने भण्डारीले बताए ।
धेरै छन् प्रक्रिया
भदौमा महाधिवेशन गर्नका लागि धेरै प्रक्रिया बाँकी छन् । सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण महाधिवेशनका लागि मतदाता नामावली भनेको क्रियाशील सदस्यता वितरण हो ।
प्रदेश २ का ८ वटा जिल्लाको फारम अहिलेसम्म काठमाडौंमा आएको छैन । असार २० गतेसम्म केन्द्रमा आएर सभापतिले त्यसमा निर्णय लिएर पठाउनु पर्ने बाध्यता छ । क्रियाशील सदस्यताको विवाद टुंगिएपछि अधिवेशनको प्रक्रिया शुरू हुनेछ ।
प्रत्येक वडामा ३ सयदेखि ५ सय क्रियाशील सदस्यले बुथ प्रतिनिधि चयन गर्ने र उनले महाधिवेशन प्रतिनिधि चयन गर्नेछन् । यसका लागि अन्य पार्टीबाट आएका कार्यकर्तालाई समायोजन गर्ने र कति अनुपातमा क्रियाशील सदस्यता दिने भन्ने नै टुंगो लागेको छैन ।
वडा, पालिका हुँदै निर्वाचन क्षेत्रमा मतदान गरेर महाधिवेशन प्रतिनिधि चयन गर्नुपर्नेछ । प्रत्येक निर्वाचन क्षेत्रबाट २५ जनाको दरले महाधिवेशन प्रतिनिधि छनौट भएर आउनु पर्नेछ ।
काठमाडौं महानगरमा झण्डै ५० हजार क्रियाशील सदस्य छन् । यस्तो ठाउँमा महाधिवेशन प्रतिनिधि छान्ने निर्वाचन गर्न नै कठिन हुने नेताहरू बताउँछन् ।
नेपाली कांग्रेसका युवा नेता रामहरि खतिवडा कांग्रेसको वैधानिकतासँग जोडिएको महाधिवेशन तोकिएको समयमै गर्नुको विकल्प नभएको बताउँछन् ।
‘कोरोना महामारीबाट जनतालाई जोगाउने, बाढी पहिरोको प्रकोपबाट देशलाई बचाउने साथसाथै संविधानको रक्षा र पार्टीको महाधिवेशन सम्पन्न गर्न कांग्रेससामु अहिलेका चुनौती हुन्, यस्तो बेला जसरी पनि पार्टीको महाधिवेशन गर्नै पर्नेछ,’ खतिवडाले लोकान्तरसँग भने ।
कोरोना महामारीका कारण नीतिगत विषयमा छलफल भन्दा पनि महाधिवेशनको कर्मकाण्ड पूरा गरेर पार्टीलाई वैधानिकता दिनुपर्ने बाध्यता आइपरेको नेताहरू बताउँछन् ।
पढ्नुहोस् यो पनि :
चरम आर्थिक संकटबाट गुज्रिएको श्रीलंकाले सन् २०२२ को अन्त्यतिर औषधि किन्ने क्षमता पनि गुमाएको थियो । ५० अर्ब डलरभन्दा बढीको विदेशी ऋण 'डिफल्ट' भएको थियो भने लाखौंले रोजगारी गुमाएका थिए । दशौं लाख मान्छे...
देशका विभिन्न शहरमा गरिब–मजदूरहरूले छाक काटेर सहकारीमा जम्मा गरेको पैसा बदनियतपूर्ण ढंगले हिनामिना गरेर टेलिभिजनमा लगानी गरेको विषयले बजार तातिरहेको छ, जसमा जोडिएका छन् रास्वपा सभापति रवि लामिछाने...
सर्वोच्च अदालतको परमादेशले प्रधानमन्त्रीबाट पदमुक्त भएपछि नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओली बालुवाटारबाट रित्तो हात फर्केका थिए, २०७८ असार ३० गते । संसद् विघटनको अवगाल छँदै थियो, लामो समय सँगै राजनीति गर...
सरकारमा सहभागी मन्त्रीको कार्यक्षमतालाई लिएर प्रश्न उठेपछि अहिले सरकारमा रहेका मन्त्रीलाई फिर्ता बोलाएर मन्त्रिमण्डल पुनर्गठन गर्न सत्तारुढ दलहरूभित्र दबाब बढ्न थालेको छ । अपवादबाहेक सरकारमा सहभागी मन्त्रीले जनअपे...
अन्तिम समयमा आएर कुनै फेरबदल नभएको खण्डमा सम्भवत: आज एनसेलको शेयर खरिद बिक्री सम्बन्धमा छानबिन गर्न सरकारले गठन गरेको समितिले आफ्नो अध्ययन प्रतिवेदन बुझाउने छ । बहस चरम उत्कर्षमा पुगेका कारण एक निजी कम्पनीको अप्...
कुनै राजनीतिक संक्रमण वा अवरोध नभएको समयमा मन्त्रीहरूबीच कसले राम्रो काम गर्ने भनेर प्रतिस्पर्धा हुनुपर्ने हो । तर, विडम्बना ! सहज राजनीतिक अवस्थामा पनि झन्डै एक वर्षसम्म सरकारमा रहेका अधिकांश मन्त्रीको कार्यप्रगति ...
सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...
रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन । सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...
कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...