×

NMB BANK
NIC ASIA

मनसुनले मात्र गएको होइन बाढीपहिरो

असार १३, २०७८

NTC
Sarbottam
तस्वीर सौजन्य : गोरखापत्र दैनिक
Premier Steels
Marvel

असार १ गते आएको बाढीपहिरोले सिन्धुपाल्चोकको मेलम्ची बजार नै डुबायो ।

Sagarmatha Cement
Muktinath Bank

हेलम्बु र पाँचपोखरी थाङ्पालमा पनि निकै ठूलो क्षति भयो । मेलम्ची र इन्द्रावतीमा मिसिएको बाढीले मानव बस्ती डुबायो । माथिल्लो भेग हेलम्बुदेखि ओइरिएको बाढीपहिरोका कारण अझै २० जना बेपत्ता छन् । चार जनाको मात्र मृत्यु पुष्टि भएको छ ।


Advertisment
RMC TANSEN
IME BANK INNEWS
shivam ISLAND

मौसम पूर्वानुमान महाशाखाले यस वर्ष पहाडी र हिमाली भेगमा बढी वर्षा हुने पूर्वानुमान गरेको छ तर असार १ गतेको आसपास मेलम्ची क्षेत्रको वर्षाको आकलन त्यसअनुसार भएको थिएन । त्यसबेला वर्षा पश्चिम नेपालमा केन्द्रित रहेको मौसम पूर्वानुमान महाशाखाले जनाएको थियो । मौसमविद्हरू ठूलो वर्षा भएको कुरा स्वीकार गर्दैनन् । भूगर्र्भविद्हरू माथिल्लो भेगमा वर्षा नभई पहिरो जानै नसक्ने बताउँछन् ।


Advertisment
Nabil box
Kumari

पछिल्लो समय खण्डित वर्षा हुने क्रम बढेको छ । सानो स्थानको एकै ठाउँमा वर्षा भएका कारण एक्कासि बाढीपहिरो सिर्जना हुने गरेको भूगर्भविद् शिवकुमार बाँस्कोटा बताउँछन्  । उनले  पोहोर साल पर्वतको दुर्लुङमा गएको पहिरोको उदाहरण दिए  । लुम्लेनजिकै रहे पनि त्यस समयमा त्यहाँ पानी परेको थिएन तर दुर्लुङका बासिन्दाले कहिल्यै नदेखेको दर्के पानी देखे । त्यसको केही निमेषमै पहिरोले बस्ती बगाएको थियो ।

Vianet communication
Laxmi Bank

मेलम्चीको माथिल्लो जलाधार क्षेत्रमा वर्षामापन यन्त्र थिएन । त्यहाँ पानी परेको हुनसक्ने आकलन उनले  गरे  । उनले  भन्नुभयो, “पहिले हिमनदीले ल्याएको माटोसहितको गेग्रान हेलम्बुमाथिको खहरे छेउछाउमा थुप्रिएका छन्, पानी परेपछि बल्ल त्यो बग्न थालेको हो र कतै गएर खहरे थुनिएपछि भेलपहिरो विस्फोट भएको हुनसक्छ ।”

बाँस्कोटासहितको उच्च सरकारी टोली त्यो पहिरोले थुनेको स्थलको अवलोकन गर्न जानुभएको थियो । खराब मौसमका कारण राम्ररी ठम्याउन नसकिए पनि प्रारम्भिक अवलोकनले त्यही देखाएको उनले  सुनाए । उनका अनुसार एक/डेढ सय वर्षअघि अहिलेकैजस्तो पहिरो आएर मेलम्ची थुनिएको घटना दोहोरिएको हो । स्थानीय पाकाहरू पनि यस्तै घटना धेरै वर्षअघि भएको सुनाउँछन् ।

नदीले बनाएका टारमा पछि बस्ती र बजार बनेकाले बाढीको चपेटामा पर्न गएको बाँस्कोटा तर्क गर्छन् । उनका अनुसार नदीको किनार मानव सभ्यताको सूचक पनि हो । त्यहाँ जीवनको सम्भावना अधिक हुन्छ । त्यसैले मानव बस्ती र भौतिक संरचना बन्छ ।

तीन वर्षअघि २०७५ सालमा सरकारले निर्माण गरेको विपत् जोखिम न्यूनीकरण तथा राष्ट्रिय रणनीतिक कार्ययोजना २०१८–३० का अनुसार नेपालको उत्तरमा विशाल हिमालय पर्वत शृङ्खलादेखि दक्षिणमा तराईसम्म कुल १७० मिटरको दूरी रहेको छ । यति सानो दूरीभित्रको विविधता अधिक छ र त्यसैका कारण एकै समयमा फरक–फरक खालका प्राकृतिक विपत्तिको सामना नेपालले गर्नु परिरहेको छ ।

कार्ययोजनाअनुसार नेपालमा हरेक वर्ष पाँच सयभन्दा बढी विभिन्न खालका विपत्का घटना हुने गरेका छन् । सन् १९७१ देखि २०१५ को अवधिमा नेपालमा ४० हजारभन्दा बढी मानिसको ज्यान विपत्का कारण गएको छ । यो भनेको हरेक दिन दुई जनाभन्दा बढीको ज्यान विपत्कै कारण जाने औसत सङ्ख्या हो । त्यस अवधिमा ७५ हजारभन्दा बढी मानिस घाइते भए भने ३० लाख मानिस विपत्बाट प्रभावित बनेका छन् ।

नेपालको हरेक जिल्लामा विपत्का कारण धेरै मानिस मृत्युको उच्च जोखिममा रहेको पाइएको कार्ययोजनामा उल्लेख छ । गैरप्राकृतिक विपत् महामारी, अनिकाल, डढेलो, कीट वा सूक्ष्म जीवाणुको सङ्क्रमण, पशुपन्छीमा हुने सरुवा रोग र महामारी, सर्पदंश, जनावर आतङ्क, खानी, हवाई, जल, सडक, विषाक्त ग्यास चुहावट तथा विस्फोट, प्रदूषणका कारण हुने घटना तथा औद्योगिक दुर्घटना एकातिर छन् ।

अर्कोतर्फ प्राकृतिक विपत् हिमपात, असिना वर्षा, हिमपहिरो विस्फोट, अतिवृष्टि, अनावृष्टि, बाढीपहिरो तथा भू–स्खलन, ज्वालामुखी विस्फोट, डढेलो आदिको प्रकोपमा पनि नेपालको भू–भाग अत्यधिक प्रभावित छ । विश्व मानचित्रमा नेपाल भूकम्पको अतिजोखिम भएको देशको सूचीमा ११औँ स्थानमा छ भने पहिरोको ३०औँ अति जोखिम मुलुक हो । सोही कार्ययोजनाले नेपालमा बढ्दो विकास प्रक्रियासँगै वन तथा वातावरण विनाश बढेको उल्लेख गरेको छ ।

मौसमविद् वरुण पौडेलले भूकम्प र विकास निर्माणका कारण जर्जर भएको पहाडमा हल्का वर्षाले पनि बढी असर परेको तर्क गरे  । उनी भन्छन्, “मनसुनमा पानी पर्ने हो, कतै बढी र कतै कम परेको होला तर मनसुनकै कारण मात्र बाढीपहिरो गएको होइन । ” दुई सातायता मनाङ, सिन्धुपाल्चोक, लमजुङ, रोल्पा, कास्कीमा बाढीपहिरोले हालसम्म २३ जनाको ज्यान लिइसकेको राष्ट्रिय आपत्कालीन कार्यसञ्चालन केन्द्रले जनाएको छ । त्यसैका कारण २४ जना अझै बेपत्ता छन् ।

वैशाख १ गतेयता बाढीबाट १२ र पहिरोबाट १२ जनाको मृत्यु भएको राष्ट्रिय विपत् जोखिम न्यूनीकरण तथा व्यवस्थापन प्राधिकरणले जनाएको छ । प्राधिकरणले यस वर्षको मनसुनमा १८ लाखभन्दा बढी मानिस विभिन्न खालको विपत्बाट प्रभावित हुने आकलन गरेर प्रतिकार्य योजना बनाएको प्राधिकरणका प्रमुख अनिल पोखरेलले जानकारी दिए  । गोरखापत्र दैनिकमा चाँदनी हमालले खबर लेखेकी छन् ।

hAMROPATRO BELOW NEWS
TATA Below
माघ २२, २०८०

सहरी विकास मन्त्रालयले निर्माणाधीन धरहराको बेसमेन्टमा सवारीसाधन पार्किङ मानवीय स्वास्थ्यका दृष्टिले जोखिमपूर्ण हुन सक्ने भन्दै सचेत गराएको छ । मन्त्रालयले  त्यहाँ  आवश्यक  प्राविधिक  तयारी  ...

कात्तिक २४, २०८०

सवारीसाधन  सुविधा  प्राप्त  गर्ने  कर्मचारीलाई  इन्धनबापत नगद उपलब्ध गराउन सरकारले निर्देशिका जारी गरेको छ । सुशासन (व्यवस्थापन तथा सञ्चालन) ऐन, २०६४ को दफा ४५ ले दिएको अधिकार प्रयोग ...

फागुन १५, २०७४

बुटवल, १५ फागुन-  भैरहवास्थित गौतम बुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा ३५ जना चिनियाँसहित २ सय मजदुर काम गरिरहेका छन् । केही निर्माण उपकरण र मेसिनरी यन्त्र थपिएका छन् । द्रुतगतिमा कच्चा पदार्थ संकलन भएको छ । च...

फागुन ४, २०८०

ललिता निवास प्रकरणमा विशेष अदालतले बिहीबार फैसला गरेको छ । फैसला अनुसार ललिता निवासको हडपिएको जग्गा सरकारको नाममा आउने भएको छ।  अदालतले त्यसमा दोषीहरुलाई कैद र जरिवानको फैसला पनि गरेको छ ।  ...

माघ २४, २०८०

कास्की प्रहरीले राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) सभापति रवि लामिछानेसहित थप १८ जनाविरुद्ध अनुसन्धान  सुरु  गरेको  छ  ।  पोखराको  सूर्यदर्शन  बचत तथा ऋण सहकारी ठगी प्रकरणमा ...

कात्तिक २३, २०७८

विशेष  आर्थिक  क्षेत्र  (सेज)भित्र मदिरा,  सुर्तीजन्य  र  विस्फोटक  पदार्थ  उत्पादन  गर्ने  उद्योग स्थापना  गर्न  नपाइने  भएको  छ।  विश...

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

चैत १४, २०८०

सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

चैत १२, २०८०

रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन ।  सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...

सत्यको खोजी

सत्यको खोजी

चैत १०, २०८०

कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...

x