नेकपा एमालेको आन्तरिक विवाद समाधानको लागि अध्यक्ष केपी शर्मा ओली र वरिष्ठ नेता माधव नेपाल भेटवार्ताको लागि तयार भएको भनिए पनि माधव नेपाल समूह अझै संस्थापन पक्षप्रति आश्वस्त हुन सकेको छैन ।

साउन ८ गते नै ओली र नेपालबीचमा भेटवार्ता हुने भनिए पनि त्यो समय अहिलेसम्म जुरेको छैन । बरु, ओलीले आज राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीसँग करिब दुई घण्टा छलफल गरे । 

एमालेका दोस्रो तहका नेताहरूको पहलमा ओली र नेपाल बीचको भेटवार्ताको तारतम्य मिलाइएको भनिएको थियो । पार्टी अध्यक्ष ओली केही दिनयता नेपाल समूहप्रति नरम रूपमा प्रस्तुत हुन थालेपछि उनी पार्टी विवाद समाधानमा गम्भिर भएको भनेर एमालेको नेता कार्यकर्ता पङ्क्ति उत्साहित पनि भएको थियो । तर, ओलीप्रति माधव नेपाल पूर्णरूपमा विश्वस्त नभएको कारण उनीहरू बीच भेट्ने समय ठाउँ एकिन हुन नसकेको एमालेका नेताहरूले बताएका छन् । 

माधव नेपालले ओलीसँग प्याकेजमै कुराकानी गर्न खोजेका छन् । उनी चाहन्छन्, अहिले ओलीले सामुन्नेका चुनौती मोचन गर्न आफूहरूलाई प्रयोग गरेर फेरि पङ्गु नबनाउन् । त्यसो हुँदा उनले ‘पावर शेयरिङ’ सहितको प्याकेजमै सहमति खोजेका छन् । 

हुन त नेपाल समूहलाई खुशी पार्न ओलीले पार्टीमा दोस्रो हैसियतको अध्यक्ष दिने र यसअघिका गल्ति कमजोरीहरूमा आममाफी दिने सार्वजनिक घोषणा गरेका छन् । ओलीको यो अभिव्यक्तिले समस्या समाधान गर्ने भन्दा पनि नेपाल समूहलाई विच्क्याएको देखिएको छ । 

४३ औं पुष्पलाल स्मृति दिवसको अवसरमा नेकपा एमाले संस्थापन पक्षले साउन ७ गते आयोजना गरेको कार्यक्रममा ओलीले घोषणा गरेका थिए, ‘बाटो बिराएका, भड्किएका साथीहरूलाई पनि भन्न चाहन्छु, यस पार्टी र आन्दोलनको एकताका लागि मिलेर काम गरौं । यसअघि जे जति गल्ती कमजोरी भयो सबैलाई एम्नेष्टी इज ग्रान्टेड ।’

एमाले वरिष्ठ नेता नेपालले पनि आज ओलीले माफी दिएको मञ्चबाटै जवाफ फर्काएका छन् । ४३ औं पुष्पलाल स्मृति दिवसको अवसरमा पुष्पलाल मित्रता केन्द्रले आयोजना गरेको नेपाली कम्युनिष्ट आन्दोलनको अबको बाटो विषयक प्रवचन कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै नेपालले भने, ‘महामहिम श्री ५ महाराजधिराजबाट महावाणी आयो । एमनेष्टी इज ग्राण्टेड । महाराजधिराज उवाच ।’

उनले थप भने, ‘स्पष्टीकरण लिएको गल्ती भयो । फिर्ता लिएका छौं भनेको भए के हुन्थ्यो । उचाई घट्थ्यो ? आज सुध्रेलान कि भन्यो उस्तै छ, भोली पनि उस्तै छ ।’ 

आफूले भने पार्टी एकतामा असर पर्ला भनेर ध्यान दिएको तर, ओलीले आफूलाई महाराजधिराज नै ठानेको बताए । 

‘म भने पार्टी एकतामा असर पर्ला भनेर हरेक शब्द शब्दमा ध्यान दिएर बोलेको छु । कतै चिप्लिहाल्ला कि भन्नेमा कत्रो ध्यान दिएर बोलेको छु’, उनले भने । नेपालको यही अभिव्यक्तिले पनि उनीहरू ओलीप्रति विश्वस्त छैनन् भन्ने स्पष्ट हुन्छ । 

नेपालले भने, ‘पद सम्हाल्ने जसले पार्टी व्यवस्थापन गर्न सक्दैन, जसले पार्टीको अन्तरविरोधको ठीक पहिचान गर्न सक्दैन, उसले साझा अन्तर विरोधको के समाधान गर्न सक्छ ?’

नेकपा एमाले भित्रको विवाद पद र इगोको लडाई नभएको उनले बताए । ‘यो पद र प्रतिष्ठाको लडाई होइन, यो इगोको लडाई पनि होइन । यो वैचारिक मान्यताहरूमा देखिएको अन्तरविरोध हो । आचरणसँग जोडिएको अन्तरविरोध हो । यसको पहिचान गर्नुहोस्’, नेपालले भने ।

एमाले अध्यक्ष ओलीको अभिव्यक्तिका कारण पनि पार्टी भित्रको विवाद उचाल्न मद्दत गरेको एमालेका एक युवा नेता बताउँछन् । ‘गल्ति कमजोरी स्वीकार गरेर आउनुहोस्, माफी भयो, गद्दार जस्ता शब्दको प्रयोग गर्नुहुन्छ । उहाँलाई त्यसो नगर्नुस् भनियो भने त्यही कुरालाई स्थापित गर्न झन दोहोर्‍याई रहने स्वभाव छ । यसले पनि समस्या समाधानमा व्यवधान उत्पन्न भइरहेको छ’, ती नेताले भने । 

माधव नेपाल समूहले पनि आसन्न संकट मोचनका लागि मात्रै आफूहरूलाई प्रयोग गर्न लागेको हुन सक्ने विश्लेषण गरेको छ । सत्ता गठबन्धनले राष्ट्रपति विरूद्ध महाअभियोगको विषय जोडतोडले उठान थालेपछि ओली नरम हुन थालेको विश्लेषण माधव खेमामा छ । 
महाअभियोग संसद्बाट पारित हुनका लागि दुईतिहाइ मत चाहिन्छ । अहिले सत्ता गठबन्धनसँग दुईतिहाइ मत त छैन । 

तर, जम्मा ६१ सांसद रहेको पार्टीका संसदीय दलका नेता देउवाले प्रधानमन्त्रीमा विश्वासको मत लिने बेला १६५ पुर्‍याएकाले पनि दुईतिहाइ जुटाउन असम्भव छ भनिहाल्ने अवस्था पनि छैन ।

ओली पक्षकै भनिएका ८ सांसदले अन्तिममा आएर देउवालाई विश्वासको मत दिएका थिए । राष्ट्रपतिमाथि महाअभियोग लगाउन सत्ता गठबन्धनले केही मत मात्र जम्मा गरे पुग्ने अवस्था छ । 

अध्यादेश आएर एमाले विभाजन भयो भने माधव नेपाल पक्षले पार्टीका रूपमा ढुक्कसँग महाअभियोगका पक्षमा मत दिनसक्छ । केपी ओली कुनै पनि हालतमा राष्ट्रपतिको बहिर्गमन नहोस् भन्ने चाहन्छन् । अर्थात् अब कुनै हालतमा थप राजनीतिक क्षति भोग्न ओली तयार छैनन् । यसका लागि मात्रै उनी लचक भएको हुनसक्ने आँकलन माधव नेपाल समूहले गरेकाले सहमतिका लागि प्याकेजमै सहमति नेपाल समूहले खोजेको छ । 

दोस्रो तहका नेताकै भर 

पार्टी विवाद समाधानको लागि एमाले संस्थापन पक्षले अध्यक्ष केपी ओलीलाई नै जिम्मेवारी दिएको छ भने माधव समूहले पनि पहिले कार्यदलमा रहेका नेताहरूलाई अध्यक्षसँग कुराकानी गर्ने जिम्मेवारी दिइएको छ । ओलीले दोस्रो तहका नेताहरूसँग निरन्तर संवाद गरिरहेका छन् । ओलीले आफूले मोही मथेर घिउ निकाल्ने प्रयास गरिरहेको बताउने गरे पनि अहिलेसम्मको प्रयासमा घिउ लाग्ने अवस्था देखिएको छैन । 

एमालेको विवादमा कुनै पक्षमा पनि नलागी तटस्थ बसेका एमालेका नेता प्रदीप नेपाल भन्छन्, ‘एमालेको विवाद मिलाउन सक्ने भनेका दोस्रो तहका नेता नै हुन् । सके उनीहरूले नै मिलाउँछन् । नभए मिल्ने देखिदैन ।’ दोस्रो पुस्ताका नेता सशक्त ढंगले आउन सक्नुपर्ने नेता नेपाल बताउँछन् । 

एमालेको विवाद कता लैजाने भन्ने निर्णायक भूमिकामा दुवै पक्षका दोस्रो तहका नेता छन् । हुन त आज अध्यक्ष ओलीले राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीसँग गरेको भलाकुसारी पछि विवादले कस्तो बाटो लिन्छ भन्ने टुङ्गो लाग्छ । एमालेको आन्तरिक पार्टी जीवनमा राष्ट्रपति भण्डारीले महत्वपूर्ण भूमिका रहने गरेको छ । यद्यपी, राष्ट्रपति भण्डारी र ओली बीचको संवादको पटाक्षेप भइसकेको छैन ।