कात्तिक १७, २०८०
कम उमेरमै विश्व क्रिकेटमा प्रभाव छोडेका नेपालका लेग स्पीनर सन्दीप लामिछाने अर्को दुर्लभ विश्व कीर्तिमान निकट पुगेका छन् । यस अघि गत वैशाखमा कीर्तिपुरमा ओमानविरुद्ध एकदिवसीयमा सबैभन्दा छिटो ४२ खेलमा एक सय विक...
साउन १७, २०७८
नेपाली राष्ट्रिय फूटबल टीमका पूर्व फिजियोथेरापिस्ट सुरज भुसाल 'अर्थोप्लास्ट स्पोर्ट्स रिह्याब सेन्टर'का मेडिकल निर्देशक हुन् ।
खेलका क्रममा घाइते हुने खेलाडीहरू शल्यक्रियापश्चात विदेशमा नै महिनौंसम्म रिह्यब सेन्टरमा बसेर फिजियोथेरापी गराउनुपर्ने बाध्यता रहेको अवस्थामा उनले नेपालमै पनि त्यो सुविधा उपलब्ध गराउँदै आएका छन् ।
राज्यको थोरैमात्र ध्यान गएमा विदेशकै जत्तिको सुविधासम्पन्न नभएपनि विदेश जानै नपर्ने खालको फिजियोथेरापी सेन्टर नेपालमै बनाउन सकिने अवधारणा उनको छ ।
भुसालका अनुसार राष्ट्रिय भलिबल टीमकी खेलाडी प्रतिभा माली घाइते हुँदा उनैले फिजियोथेरापी गराएका थिए ।
नेपालमा खेलाडीहरूको स्वास्थ्यका विषयमा सम्बन्धित निकायको उचित ध्यान नगएको बताउने उनले ओलम्पिक खेलका लागि जापान गएको नेपाली टोलीमा मेडिकल टीमको एक जना पनि सदस्य नपरेकोमा आश्चर्य व्यक्त गरे ।
जबकि ५ जना खेलाडी सहभागी हुने खेलका लागि सांसद, नेता र कर्मचारी गरी १६ जना अफिसियल जापान भ्रमणमा गएका थिए ।
हामीले खेलाडीबाट पदकको आशा गर्ने तर खेलाडीको स्वास्थ्यका सम्बन्धमा सम्बन्धित निकायले थोरै पनि ध्यान नदिने गरेको कुराको यो गतिलो उदाहरण हो ।
हरेक खेल र हरेक प्रतियोगितामा फिजियोथेरापिस्टको व्यवस्था हुनुपर्ने नीतिगत व्यवस्थाका लागि समेत पैरवी गरिरहेका भुसालसँग लोकान्तरकर्मी विश्वास खनालले कुराकानी गरेका छन् ।
प्रस्तुत छ, कुराकानीको सम्पादित अंश उनकै शब्दमा :
फिजियोथेरापी मेडिकल साइन्सको एउटा अत्यन्त महत्त्वपूर्ण विधा हो, जसमा विना औषधि विद्युतीय उपकरणको माध्यमबाट र व्यायामको माध्यमबाट विभिन्न हाडजोर्नी, नशा तथा अन्य रोगलाई निको पार्ने काम गरिन्छ ।
यसको महत्त्वपूर्ण भूमिका देशमा मात्र नभएर विदेशमा पनि रहेको छ । त्यसैले अहिले जनमानसमा पनि यसको व्यापक प्रभाव रहेको छ ।
जब म सन् २०१३ मा भारतबाट मास्टर डिग्री पास गरेर नेपाल आएँ, त्यसलगत्तै नेपालको राष्ट्रिय फूटबल टीममा मैले फिजियोथेरापिस्टको भूमिका निर्वाह गर्ने मौका पाएँ । त्यसका लागि म अखिल नेपाल फूटबल संघलाई विशेष धन्यवाद दिन चाहन्छु ।
त्यसरी मैले आफ्नो कामको शुरूआत गरेर चार वर्षे कार्यकाल सकाएँ । विगत दुई वर्षदेखि नेपालकै पहिलो खेलकुद पुन:स्थापना केन्द्र शुरू गरेर त्यसैमा क्रियाशील छु । आमखेलाडी र साथी सर्कललाई खेलकुद जगतमा फिजियोथेरापीको अहम् भूमिका रहेको कुरा बुझाउनका लागि पुन:स्थापना केन्द्र शुरू गरेको हुँ। यसमा अझ सजिलोका लागि ब्रान्ड एम्बास्डर राष्ट्रिय फूटबल टीमका कप्तान किरण चेम्जोङलाई बनाएको छु ।
फिजियोथेरापी खेलकुदको अभिन्न अंग हो, चाहे त्यो व्यक्तिगत खेल होस् या समूहगत खेल । उदाहरणका लागि चाहे शूटिङको खेलाडी होस् वा स्विमिङको खेलाडी, जसलाई पनि फिजियोथेरापिस्टको आवश्यकता पर्न सक्छ । एउटा खेलाडीको खेलजीवनलाई लम्ब्याउनका लागि पनि फिजियोथेरापिस्टको आवश्यकता पर्छ, तर नेपालमा वर्तमान समयमा ग्रुप खेलमा मात्र फिजियोथेरापिस्ट राखिएको पाइन्छ ।
मेरो बुझाइमा भन्ने हो भने अहिले नेपालमा फूटबल र अर्को क्रिकेटमा मात्र फिजियोथेरापिस्ट राखिएको छ । तर मैले भलिबलका लागि ताकेता गर्दागर्दा एकजना फिजियोथेरापिस्ट राखिएको छ तर विडम्बना कोरोनाका कारण त्यो खेल नै हुन पाएन । प्रतिभा माली घाइते हुँदा मेरै पुन:स्थापना केन्द्रबाट ठीक भएर जानुभयो । अहिले खेल जीवनमा फर्कन सफल हुनुभयो । यसले पनि उहाँहरूलाई फिजियोथेरापिस्ट राख्नुपर्छ भन्ने भान भएर आफ्नो टीममा कुरा राख्नुभयो ।
आजको दिनमा मेरो चाहना भनेको नेपालको हरेक खेलकूद कार्यक्रममा फिजियोथेरापिस्ट हुनुपर्छ, चाहे त्यो व्यक्तिगत खेल होस् या समूहगत खेल । यो सन्देश म दिन चाहन्छु, चाहे त्यसका लागि अझै दश/पन्ध्र वर्ष नै किन नलागोस्, म यसका लागि स्वत:स्फुर्त प्रयास गरिरहनेछु । मेरो जीवनकालमा कम्तिमा पनि बीस-तीसवटा खेलमा फिजियोथेरापिस्ट पनि राखियोस् भन्ने चाहना छ ।
मैले फूटबलमा फिजियोथेरापिस्ट भएर चार वर्ष काम गर्दैगर्दा नेपालमा एउटा पनि पुन:स्थापना केन्द्र नभएको पाएँ । यो खेलाडीका लागि अत्यावश्यक कुरा हो ।
म एन्फाका अग्रजहरूलाई के आग्रह गर्न चाहन्छु भने खेलाडीका लागि एउटा खेलकुद पुन:स्थापना केन्द्रको अति आवश्यकता छ । यसले एउटा खेलाडीको खेलजीवन लम्ब्याउन मद्दत मिल्नेछ भने घाइते हुनबाट बच्न के गर्नुपर्छ भन्ने कुरा पनि सिकाउँछ । खेलाडी घाइते भएर खेल जीवनबाट नै सन्यास लिन बाध्य हुनुपर्ने बाध्यतालाई यसले केही हदसम्म भएपनि कम गर्छ भन्ने विश्वास मैले लिएको छु ।
अहिले पनि हाम्रा खेलाडीहरू घाइते हुँदा कतार गएर अप्रेसन गराएर उतै आठ/दश महिना पुन:स्थापना केन्द्रमा बसेर आउनुपर्ने बाध्यता रहेको छ । कतारकै लेभलको नभए पनि एउटा राम्रो पुन:स्थापना केन्द्रको अति आवश्यकता रहेको छ ।
अहिले भइरहेको ओलम्पिक खेलका लागि छिमेकी राष्ट्र भारतबाट एक सय सन्ताउन्न खेलाडी भाग लिन जाँदा करीब पचासदेखि साठी जना मेडिकल स्टाफ गएका छन् ।
तर दुर्भाग्यवश भन्नुपर्छ, हाम्रो देशबाट ओलम्पिकका लागि ५ जना मात्र खेलाडी भाग लिन जाँदा १६ जना त अफिसियल नै गए । मेडिकल टीमका एकजना पनि गएनन् । यस्तो हुनुहुँदैन ।
मेडिकल टीम नलाग्दाको घाटा के हो त्यो बुझ्न जरुरी छ । खेलाडीमा पनि यसको ठूलो असर परिरहेको हुन्छ । उनीहरूमा मानसिकदेखि शारीरिक दुईवटै असर परिरहेको हुन्छ, त्यतातिर ध्यान दिन जरुरी छ ।
कोरोनाअगाडि मात्रै हाम्रो देशमा साग भयो । त्यसको हरेक प्रतियोगितामा उनञ्चालिस फिजियोथेरापिस्ट थिए । सागमा नेपाल नै आयोजक राष्ट्र थियो । त्यत्रो कार्यक्रम सञ्चालन गरेका पदाधिकारीले अहिले ओलम्पिकमा चाहिँ फिजियोथेरापिस्टको भूमिका छैन भन्ने त बुझेनन् होला ! आफ्नो राष्ट्रमा हुँदा फिजियोथेरापिस्ट चाहिने तर अरू देशमा चाहिँ आफैँले लोभ गरेर आफैँ भ्रमणमा जाने संस्कृतिले यो ओलम्पिकमा मेडिकल टीम नलगेको हुनुपर्छ ।
२०१३ को साफ च्याम्पियनशिप जब नेपालमा भएको थियो त्यसबेला नेपाल र पाकिस्तानबीच खेल हुँदा अनिल गुरुङ घाइते भए । मैले नै अनिल गुरुङलाई फिजियोथेरापी सेवा दिएर निको पारें । उनी भोलिपल्ट नै नेपाल-भारत बीचको खेलका लागि तयार भए । गोल गर्न पनि सफल भए । त्यो खेलमा २ - १ को अन्तरले विजयी नेपाल २० वर्षको अन्तरालमा भारतलाई हराउन सफल भएको थियो ।
यसरी खेलाडीलाई र प्रत्येक खेलमा फिजियोथेरापिस्टको अत्यन्त महत्त्वपूर्ण भूमिका रहेको छ । यदि खेलकुद जगतमा कुनै पनि खेलकुद संघले मबाट फिजियोथेरापिस्टको सेवा चाहन्छ भने म राष्ट्रका लागि न्युनतमभन्दा न्युनतम ज्यालामा हरेक प्रतियोगिताका लागि सेवा गर्न तयार छु । फिजियोथेरापिस्ट पठाउन तयार छु । तर उहाँहरूले फिजियोथेरापिस्टको भूमिकालाई बुझिदिनुपर्यो । मेरो भनाइ यत्ति हो ।
नेपालमा एउटा खेलकुद पुन:स्थापना केन्द्रको कम्प्लेक्स नै हुनु जरूरी छ । अहिले कोलोनीहरू जसरी विकास भैरहेको छ, त्यस्तै एउटा खेलकुद पुन:स्थापना केन्द्रको कोलोनी होस् । एकजना खेलाडी घाइते भैसकेपछि धेरै ठाउँमा भौँतारिन नपरोस् । त्यहाँ भित्र छिरेपछि ढुक्क साथ बस्न सकोस् र निको भएर मात्र फर्कियोस् ।
यस्तो किसिमको खेलकुद पुन:स्थापना केन्द्रको परिकल्पना मैले गरेको छु । राखेपमा अहिले सानो फिजियोथेरापिस्ट विभाग चाहिँ छ, तर त्यतिले मात्र पुग्दैन । त्यसका लागि एउटा ठूलो खेलकुद पुन:स्थापना केन्द्रको आवश्यकता परिसकेको छ । त्यसका लागि यदि सरकारले या संघले जोसुकैले मलाई काम गर्ने जिम्मा दिँदै दश रोपनी जग्गा र ५ करोड बजेट उपलब्ध गराउँछ र एउटा टीम दिन्छ भने म मेरो परिकल्पनाअनुसार खेलाडीका लागि एउटा खेलकुद पुन:स्थापना केन्द्र कम्प्लेक्स तयार गर्न सक्छु ।
हेर्नुहोस्, भिडियो :
कम उमेरमै विश्व क्रिकेटमा प्रभाव छोडेका नेपालका लेग स्पीनर सन्दीप लामिछाने अर्को दुर्लभ विश्व कीर्तिमान निकट पुगेका छन् । यस अघि गत वैशाखमा कीर्तिपुरमा ओमानविरुद्ध एकदिवसीयमा सबैभन्दा छिटो ४२ खेलमा एक सय विक...
फाइनलअघि १० खेलमा १० जीत, व्यक्तिगततर्फ सर्वाधिक रन (विराट कोहली- ७६५), अनि सर्वाधिक विकेट (मोहम्मद शमी- २४) को बलमा तेस्रोपटक विश्वकप विजेता बन्ने भारतको सपना सपनामै सीमित रहन पुगेको छ । अहमदावादस्थित नर...
इंग्ल्यान्ड राष्ट्रिय फूटबल टोलीले ब्राजिललाई आफ्नो घरेलु मैदान वेम्बलीमा खेल्न निम्तो गरेको छ । यो खेल आगामी वर्षको मार्च २३ मा हुने ईएसपीएन एफसीले जनाएको छ । यसअघि यी दुई टोलीबीच सन् २०१७ मा लण्डनस्...
अष्ट्रेलियाले छैटौँ पटक आईसीसी एक दिवसीय विश्वकप क्रिकेटको उपाधि जितेको छ । आइतबार घरेलु टोली भारतलाई ६ विकेटले पराजित गर्दै अष्ट्रेलियाले उपाधिमाथि कब्जा जमाएको हो । हमादाबादस्थित नरेन्द्र मोदी स्टे...
यूएईलाई ८ विकेटले पराजित गरेर नेपाल सन् २०२४ मा अमेरिका र वेस्ट इन्डिजमा हुने टी–ट्वान्टी विश्वकपमा छनोट हुँदै गर्दा एउटा दृश्यले सबैको ध्यान तान्यो । सामाजिक सञ्जालदेखि अन्तर्राष्ट्रिय स्तरसम्म चर्चा...
चितवनको भरतपुरस्थित गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट रंगशाला बागमती प्रदेश सरकार र भरतपुर महानगरपालिकाले मिलेर बनाउने सहमति गरेका छन् । प्रदेशको ७० प्रतिशत र महानगरको ३० प्रतिशत लगानीमा बनाउने सहमति भएको हो ।...
सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...
रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन । सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...
कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...