कात्तिक २९, २०८०
हमासको कमान्ड सेन्टरलाई निशाना बनाउँदै इजराइली सेना बुधबार गाजाको सबैभन्दा ठूलो अस्पतालमा प्रवेश गरेको छ । हजारौँ बिरामी र आश्रय लिएका नागरिकहरू रहेको अस्पतालमुनि हमासको कमान्ड सेन्टर रहेको सेनाले बताएको छ ...
असोज ३१, २०७८
चीनले जैविक विविधताको संरक्षणका लागि ठूलो सहयोग गरेको र त्यसमा सार्थक योगदान गरेको संयुक्त राष्ट्रसंघकी एक अधिकारीले बताएकी छन् । चीनले ल्याएको वातावरणीय सभ्यतासम्बन्धी दर्शन ‘विश्वव्यापी जैविक विविधताको लक्ष्य हासिल गर्न सबै देशका लागि महत्त्वपूर्ण’ रहेको पनि उनले बताइन् ।
‘वातावरणीय सभ्यता रमाइलो अवधारणा हो । अनि यो किन रमाइलो छ त ? किनकि यसले समाज र प्रकृतिबीचको सम्बन्ध हेर्छ,’ जैविक विविधतासम्बन्धी महासन्धिकी कार्यकारी सचिव एलिजाबेथ मारुमा म्रेमाले बताइन् ।
यस अवधारणाले ‘विभिन्न क्षेत्र तथा विभिन्न विभागमा जैविक विविधता मूलधारको विषय भएको भनी देखाएको छ र सबै मुलुकले विश्वव्यापी जैविक विविधताको लक्ष्य हासिल गर्नका लागि पनि यो महत्त्वपूर्ण छ,’ उनले सिन्ह्वालाई हालै दिएको अन्तर्वार्तामा बताइन् ।
चीनको दक्षिणपश्चिममा रहेको शहर कुनमिङमा जैविक विविधतासम्बन्धी संयुक्त राष्ट्रसंघीय महासन्धिका पक्षराष्ट्रहरूको सम्मेलन (कोप१५) को १५औं बैठकमा सहभागी हुन म्रेमा चीन आइपुगेकी हुन् ।
‘वातावरणीय सभ्यता : पृथ्वीमा सबै जीवको साझा भविष्य बनाउने प्रयास’ शीर्षकको यो बैठक वातावरणीय सभ्यता विषयमा संयुक्त राष्ट्रसंघले आयोजना गरेको पहिलो विश्वव्यापी सम्मेलन हो ।
बैठकको पहिलो सत्र असोज २५ गते शुरू भएको हो । त्यसमा सहभागीहरूले भविष्यमा जैविक विविधताको संरक्षणका लागि खाका तयार पार्न ‘२०२० पछिको विश्वव्यापी जैविक विविधता संरचना’ को समीक्षा गर्नेछन् । दोस्रो सत्रको आयोजना सन् २०२२ को पहिलो ६ महिनाभित्र व्यक्तिहरूको सशरीर उपस्थितिका साथ गरिनेछ र त्यसमा महत्त्वाकांक्षी तथा व्यावहारिक संरचनाभित्र रही बृहत्तर र गहन सम्झौता गरिनेछ ।
‘यस संरचनाले विगत १० वर्षमा हाम्रो कार्यान्वयनलाई निर्देशन गरिरहेको आइची जैविक विविधता लक्ष्यलाई वास्तवमा विस्थापित गर्नेछ,’ उनले बताइन् ।
बैठकको पहिलो भागमा कुनमिङ घोषणालाई अंगीकार गरिने अपेक्षा म्रेमाले राखेकी छन् । त्यसले ‘जैविक विविधता संरक्षणको महत्त्वका विषयमा गति प्रदान गर्न’ तथा ‘जैविक विविधताको क्षतिलाई तत्कालै सम्बोधन गर्न आवश्यक छ’ भनी देखाउन सहायता गर्ने उनको भनाइ छ ।
विगत कैयौं दशकदेखि ‘चीन विश्वव्यापी जैविक विविधताको सुदृढ समर्थक तथा योगदानकर्ता रहिआएको छ’, उनले बताइन् ।
जैविक विविधतासम्बन्धी महासन्धिको पक्षराष्ट्र बन्ने प्रारम्भिक लहरका मुलुकमा चीन पर्ने म्रेमाले उल्लेख गरिन् । चीन उक्त महासन्धिका दुई आलेखहरू जैविक सुरक्षासम्बन्धी कार्टानेगा आलेख र पहुँच तथा लाभलाई साझा गर्ने कामसम्बन्धी नागोया आलेखको पक्षराष्ट्र हो ।
यसबाहेक ‘चीन विशेषगरी सन् २०१९ देखि महासन्धि र आलेखहरूको केन्द्रीय बजेटमा योगदान गर्ने सबभन्दा ठूला दातृराष्ट्रमध्ये एक हो’, म्रेमाले बताइन् ।
कोप१५ सम्मेलनको आयोजना गरेर ‘चीनले जैविक विविधताको सवालमा नेतृत्व तथा प्रतिबद्धताको स्पष्ट प्रदर्शन गरेको’ उनले बताइन् ।
म्रेमाले विगतका दशकहरूमा जैविक विविधताको जगेर्ना तथा संरक्षणका लागि चीनले गरेको पुनर्जागरण सम्बन्धी प्रयासलाई पनि उच्च मूल्यांकन गरेकी छन् । चीनका यी प्रयासले भविष्यमा गर्नुपर्ने कामहरूको राम्रो नमूना प्रस्तुत गरेको र अन्य मुलुकले पनि यसलाई अनुकरण गर्न तथा सिक्न सक्ने उनको भनाइ छ ।
‘चीन सरकारले जैविक विविधताको क्षतिलाई रोक्न तथा उल्ट्याउनका लागि दीर्घकालीन उपाय अवलम्बन गरिरहेको छ । त्यसका लागि बनाइएका विभिन्न क्षेत्रका टोलीहरूले सामाजिक तथा आर्थिक जटिलतालाई सम्बोधन गर्ने उद्देश्यका साथ प्रमाणमा आधारित समाधान उपलब्ध गराउन सक्छन् । साथै तिनीहरूले समावेशी तथा सुगम नीतिगत दिशाहरू पनि उपलब्ध गराउन सक्छन् जसमा वातावरणीय लक्ष्मणरेखा नीति पनि पर्छ । यसले भविष्यका असर तथा झड्काहरूलाई सहन सक्ने उत्थानशील वातावरण निर्माण गराउनेछ,’ उनले बताइन् ।
‘र प्रकृति तथा मानवको एकतासम्बन्धी चिनियाँ अवधारणा अन्य मुलुकले अनुसरण वा अनुकरण गर्नका लागि राम्रो उदाहरण बन्ने हाम्रो आशा छ,’ उनले थपिन् ।
जैविक विविधता संरक्षणका चुनौतीको विषयमा बोल्दै म्रेमाले कोभिड–१९ महामारीले हाम्रो स्वास्थ्य तथा जैविक विविधता दुवैलाई असर पारेकाले त्यो ‘प्रमुख चुनौती’ भएको बताइन् ।
सन् २०१९ मा सार्वजनिक भएको संयुक्त राष्ट्रसंघीय प्रतिवेदनले जैविक विविधताको क्षतिका पाँच प्रत्यक्ष कारणहरूको पहिचान गरेको थियो : समुद्र र जमीनको बदलिँदो उपयोग, जीवहरूको चरम शोषण, जलवायु परिवर्तन, प्रदूषण तथा अमौलिक प्रजातिको अतिक्रमण ।
जैविक विविधताको क्षति रोक्नका लागि सारा संसारले जमीन र महासागरहरूलाई प्रभावकारी रूपमा संरक्षण गर्नुपर्ने, दिगो उपभोग तथा उत्पादनको सुनिश्चितता गर्नुपर्ने, प्रकृति संरक्षणमा सबै व्यक्तिलाई सहभागी गराउने सुनिश्चितता गर्नुपर्ने र सरकारहरू तथा सबै सरोकारवालाहरूका बीच सहकार्य बढाउनुपर्ने आवश्यकता रहेको म्रेमाले बताइन् ।
‘प्रकृतिसँगको सुमधुर सम्बन्ध सुनिश्चित गर्ने परिवर्तनकारी कार्यका लागि हामी जिम्मेवार छौं । त्यसैले प्रकृतिसँग हाम्रो सम्बन्धमा परिवर्तन गर्नुपर्छ,’ उनले बताइन् ।
हमासको कमान्ड सेन्टरलाई निशाना बनाउँदै इजराइली सेना बुधबार गाजाको सबैभन्दा ठूलो अस्पतालमा प्रवेश गरेको छ । हजारौँ बिरामी र आश्रय लिएका नागरिकहरू रहेको अस्पतालमुनि हमासको कमान्ड सेन्टर रहेको सेनाले बताएको छ ...
आफ्नै साथीले छुरा प्रहार गर्दा पोर्चुगलमा एक नेपाली युवकको मृत्यु भएको छ । छुरा प्रहारबाट गम्भीर घाइते भएका कुश्मा नपा–१३, खौला, पर्वतका ३६ वर्षीय धनबहादुर क्षेत्रीको उपचारका क्रममा निधन मृत्यु भएको हो ।&n...
सिरियाको पूर्वी प्रान्त देइर अल–जोरमा मध्यरातपछि अमेरिकी हवाई आक्रमणमा परी कम्तीमा नौ जना लडाकू मारिएका छन् । सिरियन अब्जरभेटरी फर ह्युमन राइट्सका अनुसार अमेरिकी लडाकु विमानले देइर अल–जो...
११ दिनदेखि सुरुङमा फसेका ४१ मजदुरलाई पाइपबाट खाना पठाइएको छ । गएराति ६ इन्चको पाइपबाट पहिलोपटक खिचडी पठाइएको भारतीय सञ्चार माध्यमहरूले जनाएका छन् । भारतको उत्तरी हिमाली राज्य उत्तराखण्डमा निर्माणाध...
पाकिस्तानको क्वेटामा सुरक्षाकर्मीको एउटा समूहमाथि शुक्रबार आक्रमण हुँदा कम्तीमा १४ सैनिकको मृत्यु भएको छ । घटनाबारे बलुचिस्तान प्रान्तका एक वरिष्ठ सरकारी अधिकारी सइद अहमद उमरानीले एएफपीसँग भने, “तटीय ...
चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङ अमेरिका प्रस्थान गरेका छन् । चीन–अमेरिका भ्रमणका लागि उनी मंगलवार अमेरिका प्रस्थान गरेका हुन् । भ्रमणका क्रममा उनले चीन र अमेरिकाका नेताबीचको बैठक र ३० औं एपेक आर्थिक न...
हामी १५औं अन्त्य गरेर १६औं योजनाको तयारीमा जाँदै छौं । दलका शीर्ष नेताबीच १६औं योजनाको विषयमा छलफल भएको छ । १५औं योजनाको असफलता र नमिलेका कुरालाई १६औं मा सुधार्छौं । हाम्रो गन्तव्य कहाँ हो भन्ने संविधानले ...
सच्चा लोकतन्त्रमा सिमान्तमा रहेको नागरिकले पनि यो देश मेरो हो भन्ने अनुभूति गर्न सक्नेछ- माहात्मा गान्धी । माथि गान्धीको भनाइ किन उद्धृत गरिएको हो भने नयाँ वर्षको आगमन भैसकेको छ र २०८० को बिदाइ बडो हर्षपूर्वक...
एक दिन काम विशेषले नयाँ सडकतिर गएको थिएँ, मोबाइल टिङटिङ गर्यो । हेरेँ पुराना मित्र जयदेव भट्टराई, सम्पादक मधुपर्क (हाल अवकाश प्राप्त) ले सम्झेका रहेछन् । हामी दुई लामो समयसम्म सँगै रह्यौँ, कहिले गोरखापत्र...