कात्तिक २१, २०८०
किभ– युक्रेनका राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेन्स्कीले निर्वाचनका लागि यो सही समय भएको हो भन्ने आफूलाई विश्वास नभएको बताएका छन् । सन् २०२४ मा राष्ट्रपति निर्वाचनका बारेमा तीव्र बहस हुँदै गएपछि रुसी आक्रमणविरुद्ध ह...
भारत र चीनबीच तनावको स्थिति कायम रहँदा दुवै पक्षले एकअर्काका विरुद्ध गरेका पुराना चर्का कुराहरू अहिले पनि चर्चा हुने गरेका छन् ।
सोहु नामक वेबसाइटमा चीनले सन् २०६० सम्म ६ वटा युद्ध लड्ने र त्यसक्रममा भारतको अरुणाचल प्रदेश पनि हात पार्ने तर्क गरिएको पुरानो लेखको चर्चा लोकान्तरमा पनि गरिएको थियो ।
त्यसभन्दा पनि पुरानो अर्थात् आजभन्दा १२ वर्षअघि सन् २००९ मा प्रकाशित एउटा लेखमा चीनले भारतलाई २० देखि ३० वटा स्वतन्त्र राज्यमा टुक्य्राउनुपर्ने चर्चा गरिएको पाइएको छ ।
पाकिस्तान, बंगलादेश, नेपाल र भुटान जस्ता मित्रराष्ट्रहरूको सहयोग लिएर चीनले यो काम गर्न सक्ने लेखकको तर्क छ ।
यस विषयमा भारतीय सञ्चारमाध्यमहरूमा त्यतिखेर व्यापक चर्चा चलेको थियो । चीन सरकारको मुखपत्र ग्लोबल टाइम्सले पनि यस्तो लेखलाई गम्भीरतापूर्वक लिएको भन्दै भारतीयहरूलाई मजाक उडाएको थियो ।
चिनियाँ भाषामा लेखिएको उक्त लेखको मूल प्रति उपलब्ध हुन सकेन । तर भारतको चेन्नई सेन्टर फर चाइना स्टडीजका निर्देशक डीएस राजनले त्यसको अंग्रेजी अनुवाद सार्वजनिक गरेको पाइयो ।
चीनले अलिकति प्रयास गर्ने हो भने कथित विशाल भारतीय संघलाई टुक्य्राउन सकिन्छ शीर्षकको उक्त लेख चाइना इन्टरनेसनल इन्स्टिच्युट फर स्ट्राटेजिक स्टडीजको वेबसाइटले प्रकाशित गरेको हो । उक्त संस्था प्रभावशाली थिंकट्यांक हो र त्यसले बेइजिङलाई विश्वव्यापी तथा रणनीतिक विषयमा सल्लाह दिने गरेको छ ।
लेख चान ल्वेले लेखेका हुन् । खासमा यो छद्मनाम हो । चिनियाँ भाषामा चान ल्वे भनेको रणनीति हो ।
लेखमा कथित भारत राष्ट्रको ऐतिहासिक अस्तित्व नरहेको उल्लेख छ किनकि त्यो देश एकताका लागि हिन्दू धर्ममा मूलतः निर्भर छ ।
भारतलाई हिन्दू धार्मिक राज्य मात्र भन्न सकिन्छ र त्यो राज्य जातीय शोषणमा आधारित छ तथा देशलाई आधुनिकीकरण गर्न जातभातले रोकिरहेको छ ।
जातका आधारमा रहेका यस्ता विभाजनलाई विचार गर्दै चीनले आफ्नो स्वार्थ तथा एसियाको प्रगतिका लागि आसामी, तमिल र कश्मीरीहरू लगायतका विभिन्न राष्ट्रियतासँग हात मिलाउनुपर्ने र उनीहरू सबैलाई आआफ्नै स्वतन्त्र राष्ट्र बनाउनका लागि सहयोग गर्नुपर्ने तर्क लेखकले गरेका छन् ।
विशेषगरी लेखमा युनाइटेड लिबरेसन फ्रन्ट अफ असोम (उल्फा) लाई सहयोग गर्न बेइजिङलाई आग्रह गरिएको छ । उल्फा नामक पृथक्तावादी समूहले असमलाई भारतबाट छुट्ट्याउन हिंस्रक आन्दोलन चलाउने गरेको छ ।
केही दिनअघि मणिपुरमा जनमुक्ति सेना नामक सशस्त्र समूहले भारतीय सेनाका कर्नेल, उनकी पत्नी र सन्तान तथा तीन जवानको हत्या गरेपछि कतिपय भारतीय विश्लेषकहरूले त्यो चीनको इशारामा भएको आक्षेप लगाएका थिए । भारतका पूर्वोत्तर राज्यमा अशान्ति मच्चाउने चीनको आशय यसबाट प्रकट भएको उनीहरूको दाबी थियो । १२ वर्ष पुरानो लेखले पनि त्यस्तै तर्क गरेको देख्दा शंका गर्ने ठाउँ मिलेको छ ।
लेखमा चीनले बंगलादेशलाई राजनीतिक समर्थन गरेर भारतमा रहेका बंगालीहरूलाई भारतीय नियन्त्रणबाट मुक्त हुन अनि बंगलादेशसँग मिसिँदै एक बंगाली राष्ट्र बन्नका लागि प्रेरित गर्नुपर्ने उल्लेख छ ।
त्यो सम्भव नभएमा अर्को स्वतन्त्र बंगाली राष्ट्रराज्य बनाउनु वाञ्चनीय हुने लेखकको तर्क छ । बंगलादेशको मित्रवत छिमेकीका रूपमा उक्त नयाँ मुलुकले भारतको विस्तारवाद तथा एकीकृत दक्षिण एसिया निर्माण गर्ने जोखिमलाई हटाइदिने लेखमा उल्लेख छ ।
लेखले भारतलाई युरोप जस्तै गरी २० देखि ३० वटा राष्ट्राज्यमा विभाजित गर्न सिफारिश गरेको छ । भारतका विभिन्न राष्ट्रियताहरूलाई सचेत बनाउन सके दक्षिण एसियामा सुधारको लक्ष्य हासिल हुने तर्क लेखमा गरिएको छ । यसले जातभातको व्यवस्थालाई पनि अन्त्य गर्ने र यो क्षेत्र समृद्धिको बाटोमा अघि बढ्न सक्ने लेखिएको छ ।
चिनियाँ रणनीतिकारले भारतलाई टुक्य्राउनका लागि पाकिस्तान, नेपाल र भुटान जस्ता मित्रराष्ट्रहरूको सहयाृग लिन सकिने सल्लाह दिएका छन् ।
चीनले बंगलादेशलाई पश्चिम बंगालको स्वतन्त्रताका लागि प्रेरित गर्नुपर्ने र अरुणाचल प्रदेशको ९० हजार वर्ग किलोमिटर क्षेत्र फिर्ता लिनुपर्ने उल्लेख पनि लेखमा गरिएको छ ।
यस विषयमा चीनको परराष्ट्र मन्त्रालयले त्यतिखेर स्पष्टीकरण दिँदै यो कुनै एक व्यक्तिको मत भएको र चीनको आधिकारिक धारणा यससँग नमिल्ने बताएको थियो ।
किभ– युक्रेनका राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेन्स्कीले निर्वाचनका लागि यो सही समय भएको हो भन्ने आफूलाई विश्वास नभएको बताएका छन् । सन् २०२४ मा राष्ट्रपति निर्वाचनका बारेमा तीव्र बहस हुँदै गएपछि रुसी आक्रमणविरुद्ध ह...
पाकिस्तानको क्वेटामा सुरक्षाकर्मीको एउटा समूहमाथि शुक्रबार आक्रमण हुँदा कम्तीमा १४ सैनिकको मृत्यु भएको छ । घटनाबारे बलुचिस्तान प्रान्तका एक वरिष्ठ सरकारी अधिकारी सइद अहमद उमरानीले एएफपीसँग भने, “तटीय ...
हमासको कमान्ड सेन्टरलाई निशाना बनाउँदै इजराइली सेना बुधबार गाजाको सबैभन्दा ठूलो अस्पतालमा प्रवेश गरेको छ । हजारौँ बिरामी र आश्रय लिएका नागरिकहरू रहेको अस्पतालमुनि हमासको कमान्ड सेन्टर रहेको सेनाले बताएको छ ...
चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङ अमेरिका प्रस्थान गरेका छन् । चीन–अमेरिका भ्रमणका लागि उनी मंगलवार अमेरिका प्रस्थान गरेका हुन् । भ्रमणका क्रममा उनले चीन र अमेरिकाका नेताबीचको बैठक र ३० औं एपेक आर्थिक न...
आफ्नै साथीले छुरा प्रहार गर्दा पोर्चुगलमा एक नेपाली युवकको मृत्यु भएको छ । छुरा प्रहारबाट गम्भीर घाइते भएका कुश्मा नपा–१३, खौला, पर्वतका ३६ वर्षीय धनबहादुर क्षेत्रीको उपचारका क्रममा निधन मृत्यु भएको हो ।&n...
सोउल– उत्तर कोरियाले दूतावास बन्द गर्ने हालैको शृङ्खला आफ्नो बाह्य सम्बन्ध सुधार गर्नका लागि ‘नियमित मामिला’ भएको स्पष्ट पारेको छ । दक्षिण कोरियाले आर्थिक सङ्कटका कारण दूतावास बन्द गरेको दाबी गर...
हामी १५औं अन्त्य गरेर १६औं योजनाको तयारीमा जाँदै छौं । दलका शीर्ष नेताबीच १६औं योजनाको विषयमा छलफल भएको छ । १५औं योजनाको असफलता र नमिलेका कुरालाई १६औं मा सुधार्छौं । हाम्रो गन्तव्य कहाँ हो भन्ने संविधानले ...
सच्चा लोकतन्त्रमा सिमान्तमा रहेको नागरिकले पनि यो देश मेरो हो भन्ने अनुभूति गर्न सक्नेछ- माहात्मा गान्धी । माथि गान्धीको भनाइ किन उद्धृत गरिएको हो भने नयाँ वर्षको आगमन भैसकेको छ र २०८० को बिदाइ बडो हर्षपूर्वक...
एक दिन काम विशेषले नयाँ सडकतिर गएको थिएँ, मोबाइल टिङटिङ गर्यो । हेरेँ पुराना मित्र जयदेव भट्टराई, सम्पादक मधुपर्क (हाल अवकाश प्राप्त) ले सम्झेका रहेछन् । हामी दुई लामो समयसम्म सँगै रह्यौँ, कहिले गोरखापत्र...