मंसिर ४, २०८०
नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (माओवादी केन्द्र) सँग एकता गर्न नेपाल समाजवादी पार्टीका अध्यक्ष डा. बाबुराम भट्टराईलाई पार्टीभित्रबाट नेताहरूले दबाब दिन थालेका छन् । पार्टीका अर्का अध्य...
६ वर्ष मलेसिया बसेर फर्केका दक्षिण ललितपुर मानिखेलका राजेश घिमिरे पाँच वर्षदेखि पशुपालनमा रमाइरहेका छन् ।
१८ वटा भैँसी र एउटा गाई पालिरहेका घिमिरे दैनिक एक सय लिटरभन्दा बढी दूध बिक्री गर्छन् ।
घरपरिवारसँगै बसेर मलेसियाभन्दा राम्रो कमाइ भएपछि आगामी दिनमा यसै व्यवसायलाई नै विस्तार गर्ने योजना घिमिरेले सुनाए ।
बाउबाजेकै पालादेखि पशुपालनलाई मुख्य पेसाका रूपमा अँगाल्दै त्यसैमा रमाइरहेका सङ्खुका दीपक हुमागाईंलाई जीविकोपार्जनकै लागि विदेशिने या वैकल्पिक पेसाको खोजीमा लाग्ने कुराप्रति कुनै मोह छैन । उनी पनि पशुपालनमै रमाएका छन् ।
भिसा लगाएर पनि मलेसिया जान नसक्नुभएका बुखेलका सन्तोष तिमिल्सिनाले पनि ११ वर्षदेखि १३ वटा भैँसी र तीनवटा गाई पालेका छन् । दैनिक ८० लिटरभन्दा बढी दूध उत्पादन गर्ने तिमिल्सिनाले दैनिक तीन धार्ने खुवा पनि बनाउँछन् भने अरू दूध बिक्री गर्दै आएका छन् ।
दक्षिण ललितपुरका किसान पशुपालन र कृषिप्रति आकर्षित भएका छन् । ललितपुरको दक्षिणी क्षेत्र विशेषगरी बुखेल, सङ्खु दूध उत्पादनका लागि अगाडि छन् । देवीचौर, धुसेल, भट्टेडाँडा, मानिखेल, गोटीखेललगायतका क्षेत्रमा पनि पशुपालनका लागि राम्रो मानिन्छन् ।
चितवन र काभ्रेपछि सबैभन्दा बढी दूध उत्पादन गर्ने जिल्लाका रूपमा रहेको ललितपुर पशुपालन अभियानकै रूपमा अगाडि बढिरहेको छ । दूधबाट मात्रै गाउँमा वार्षिक करोडौँ रुपियाँ भित्रिने गरेको छ । ललितपुर दूध उत्पादनका हिसाबले तेस्रो जिल्लाका रूपमा पर्छ । जिल्लाभर ६० वटा प्रारम्भिक सहकारी संस्थाले दूध सङ्कलन गर्छन् ।
विशेषगरी दक्षिण ललितपुर भैँसीको दूध उत्पादनका हिसाबले चिनिन्छ । दैनिक ७० देखि ८० हजार लिटर दूध उत्पादन हुने र यो क्षेत्रमा खुवाको बजार पनि राम्रो भएको कृषि सहकारी सङ्घ, ललितपुरका व्यवस्थापक उद्धवप्रसाद घिमिरेले बताए ।
उनको अनुभवमा पछिल्लो समय दूध उत्पादन बढेकै छ तर यसमा लाग्ने किसानको सङ्ख्या भने घटेको छ । खासगरी दूध सङ्कलन गर्न गाह्रो हुने क्षेत्रमा खुवा बनाउने गरिएको छ । ठूला दुर्लुङ, गिम्दी, आप्रा, प्युटारतिर खुवा बनाएर बिक्री गर्ने चलन छ ।
बाटोको पहुँच राम्रो पुगेको, सङ्कलन गर्न ढुवानीको अवस्था सहज भएका क्षेत्रमा दूध सङ्कलन गरिन्छ । बजार नजिक हुने स्थानमा दूध नै बिक्री हुन्छ, अलिक विकट ठाउँमा खुवा बनाएर बिक्री गरिएको उनी बताउँछन् । सङ्घले पकेट क्षेत्रको उत्पादन क्षेत्रमै चिस्यान केन्द्र स्थापना गरेको छ । किसानलाई गुणस्तर सुधारसम्बन्धी, पशुपालनको सीप र क्षमता अभिवृद्धिसम्बन्धी तालिम सञ्चालन गर्दै आएको छ ।
किसानको आफ्नै ब्रान्ड
दूध उत्पादनमा क्रियाशील ललितपुरका किसानले यसै वर्षदेखि ‘पोसिलो’ ब्रान्डमा दुग्धजन्य वस्तुको उत्पादन शुरू गरेका छन्, जुन सञ्चालनमा आएको छोटो समयमै लोकप्रिय बनेको छ । चापागाउँमा किसानकै सहभागितामा सञ्चालनमा ल्याइएको दूध प्रशोधन कारखानामा दही, दूध, पनिर, खुवा र मिठाई उत्पादन गरेर बजारमा पठाउने गरिएको सङ्घका व्यवस्थापक घिमिरेले जानकारी दिए ।
दुग्ध क्षेत्रमा जति पनि भाँडाबर्तन प्रयोग हुन्छ, त्यसलाई प्लास्टिकरहित भाँडा प्रयोग गर्ने अभियान पनि सङ्घले चलाएको छ । आल्मुनियम मात्रै प्रयोग हुँदा दूधको गुणस्तरमा तलमाथि हुन पाएको छैन ।
पुस्ता हस्तान्तरणमा समस्या
यो क्षेत्रमा दूध उत्पादनदेखि बजारीकरणसम्म ढुक्क हुँदाहुँदै पनि पछिल्लो पुस्ता यसप्रति आकर्षित हुन सकेको छैन । पशुपालनमा युवालाई आकर्षित गर्न नसकेसम्म यो व्यवसायले गति लिन नसक्ने किसान बताउँछन् ।
दुग्ध उत्पादनको लागत घटाउने कार्यक्रम सञ्चालन गरे दूधमा आत्मनिर्भर बन्न सकिने र यो व्यवसायमा नयाँ पुस्तालाई पनि आकर्षण गर्न सकिने सम्भावना रहेको उनको भनाइ छ । गोरखापत्र दैनिकमा भेषराज बेल्बासेले खबर लेखेका छन् ।
नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (माओवादी केन्द्र) सँग एकता गर्न नेपाल समाजवादी पार्टीका अध्यक्ष डा. बाबुराम भट्टराईलाई पार्टीभित्रबाट नेताहरूले दबाब दिन थालेका छन् । पार्टीका अर्का अध्य...
ललिता निवास प्रकरणमा विशेष अदालतले बिहीबार फैसला गरेको छ । फैसला अनुसार ललिता निवासको हडपिएको जग्गा सरकारको नाममा आउने भएको छ। अदालतले त्यसमा दोषीहरुलाई कैद र जरिवानको फैसला पनि गरेको छ । ...
सवारीसाधन सुविधा प्राप्त गर्ने कर्मचारीलाई इन्धनबापत नगद उपलब्ध गराउन सरकारले निर्देशिका जारी गरेको छ । सुशासन (व्यवस्थापन तथा सञ्चालन) ऐन, २०६४ को दफा ४५ ले दिएको अधिकार प्रयोग ...
कास्की प्रहरीले राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) सभापति रवि लामिछानेसहित थप १८ जनाविरुद्ध अनुसन्धान सुरु गरेको छ । पोखराको सूर्यदर्शन बचत तथा ऋण सहकारी ठगी प्रकरणमा ...
सहरी विकास मन्त्रालयले निर्माणाधीन धरहराको बेसमेन्टमा सवारीसाधन पार्किङ मानवीय स्वास्थ्यका दृष्टिले जोखिमपूर्ण हुन सक्ने भन्दै सचेत गराएको छ । मन्त्रालयले त्यहाँ आवश्यक प्राविधिक तयारी ...
त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलका प्रहरी प्रमुख प्रहरी नायब महानिरीक्षक (डिआइजी) अर्जुन चन्दले राजीनामा दिएको चर्चा झन्डै एक साता चल्यो तर प्रहरी प्रधान कार्यालयले चन्दको राजीनामा नभई सोमबार १० दिनको बिदा स्वीकृत ग...
सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...
रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन । सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...
कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...