पहुँच हुँदा जे गरे पनि हुन्छ भन्ने उदाहरण बनेका छन् मोरङका ३ रिसोर्ट । आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटकलाई भित्र्याउने उद्देश्यसहित करोडौं रुपैयाँ खर्च गरेर निर्माण गरिएका रिसोर्टहरू खोला र पैनी (कुलो) मिचेर बनाइएका छन् ।

सरकारी मापदण्ड नै मिचेर बनाए पनि सम्बन्धित निकाय मौन छन् । त्रिवेणी रिसोर्ट, गोकुलम र गोकर्ण रिसोर्टले खोलाको जग्गा नै हडपेर संरचना बनाएका छन् ।

खोलाको जग्गा नै हडपेर संरचना बनाए पनि संरचना पास भएका छैनन् ।

गोकर्ण रिसोर्टले कुलोकै माथि संरचना बनाएको छ, रिसोर्टको बीच भागबाट कुलो बग्ने गर्छ । नयाँ नगरपालिका बन्नुभन्दा अगाडि निर्माण गरिएको भनेर साविकको सुन्दरदुलारी नगरपालिकामा अभिलेखीकरण गरिएको छ तर संरचनाहरू नगरपालिका बनेपछि मात्रै निर्माण भएका छन् ।

गोकर्ण रिसोर्टका सञ्चालक रमेश आचार्यले कुलोको जग्गा मिचेर रिसोर्ट बनाएको स्वीकार गरेका छन् । आफ्नै ठाउँको पर्यटन प्रवद्र्धन गर्नका लागि कुलो मिचेको उनले बताए । आफू सामाजिक व्यक्ति समेत भएकाले कसैले विरोध समेत नगरेको उनले बताए । 

गोकर्ण रिसोर्टले २०७३ कात्तिक ४ गते २१९१.४६ वर्गफिटको पहिलो चरणको निर्माणको प्रमाणपत्र लिएको थियो । दोस्रो चरणमा २०७४ जेठ १६ गते इजाजत लिएको छ । सुन्दरदुलारी नगरपालिका हुँदा नै पहिलो र दोस्रो चरणको इजाजत दिइएको सुन्दरहरैचाको घर नक्सा शाखाले जनाएको छ । अन्तिम चरणमा भने नगरपालिकाले इजाजत दिएको छैन ।

नगरपालिकाका एक कर्मचारीले भने, ‘पहिला कसरी २ चरणको इजाजत पाएका रहेछन् भनेर हामी नै अन्योलमा परेका छौं ।’

पहिलो र दोस्रो चरणमा इजाजत पाएको भन्दै विभिन्न नेताहरू लगाएर निर्माण सम्पन्नताको इजाजत दिन दबाब दिने गरिएको ती कर्मचारीले बताए । सम्पन्नताको इजाजत नदिँदा दबाब धान्न नसकिने अवस्था आएको कर्मचारीहरू बताउँछन् । 

रिसोर्टका सञ्चालक रमेश आचार्य कांग्रेस निकटका हुन् । सुन्दरहरैचाका निवर्तमान मेयर शिवप्रसाद ढकालसँग नजिक भएकै कारण उनले आफ्नो व्यवसायलाई राम्ररी चलाएका थिए । उनी आफू सामाजिक व्यक्तित्व भएको बताउँछन् । उनले कुलो मिचेको स्वीकार पनि गरेका छन् ।

आचार्यले भने, ‘म सामाजिक व्यक्तित्व पनि हो, सुन्दरहरैचामा आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटक भित्र्याउन मेरो ठूलो भूमिका छ ।’ 

गोकुलम रिसोर्टले सुनसरी र मोरङको सीमा भएर बग्ने बुढीखोलाकै जग्गा ओगटेर संरचना बनाएको छ । खोलाबाट फुटेर आएको भंगालो गोकुलमको मुख्य आम्दानी हो । त्यही भंगालोलाई थुनेर पोखरी बनाइएको छ । पोखरीको बीचमा पर्यटकहरूले खाजा नास्ता खाने गरी डुंगाको आकारको घर नै निर्माण गरिएको छ । त्यो घरसम्म पुग्नका लागि डुंगाको प्रयोग गरेर पर्यटक पुग्ने गर्छन् । सबैभन्दा बढी लगानी पनि गोकुलममै भएको देखिन्छ ।

गोकुलममा पुगेर खोला अतिक्रमणको विषयमा सञ्चालक रमेश कार्कीसँग भेटेर प्रतिक्रिया लिन खोज्दा कर्मचारीले ‘सरले कसैसँग भेट्ने समय नमिलाउनु भन्नुभएको छ’ भनेर भेट गर्ननै दिएनन् ।

गोकुल रिसोर्टले नगरपालिका बन्नुभन्दा अगाडि नै संरचना निर्माण गरिएको भन्दै २०७६ कात्तिक २४ गते भवन अभिलेखीकरण मात्रै गरेको छ । खोलाको जग्गा ओगटेको देखेपछि पास नहुने डरले नगरपालिका बन्नुभन्दा अगाडि नै संरचना बनाएको भनेर अभिलेखीकरण मात्रै गराएको छ । ५ हजार ६४०.६६ वर्गफिटको विभिन्न चरणमा निर्माण गरिएको संरचना भनेर अभिलेखीकरण गरेको नगरपालिकाको तथ्यांकमा रहेको छ । जहाँ स्वीमिङ पुल, कार्यालय सभाहल लगायतका संरचना निर्माण गरिएका छन् ।

२०७६ मंसिर ४ गते ४ हजार ३५६.८० वर्गफिट क्षेत्रफलमा विभिन्न संरचना निर्माण गरिएको अभिलेखीकरण गरिएको छ । नगरपालिका बन्नुभन्दा अगाडि बनेका भवन मात्रै अभिलेखीकरण हुने गरेका छन् । रिसोर्टले नगरपालिका बनेपछि पनि धमाधम संरचना बनाएर अभिलेखीकरण गराउँदै आएको छ ।

२०७८ मंसिर ९ गते ४ हजार ६७२.२१ वर्गफिट क्षेत्रफलमा संरचना निर्माण गरिने भएकाले अनुमति दिन भनेर नगरपालिकाको घरनक्सा शाखामा निवेदन दिएको छ तर उनले अनुमति पाएका छैनन् । कर्मचारीहरू नक्सा पास नगर्दा दबाब थेग्न गाह्रो भएको बताउँछन् । कार्की वामपन्थी निकट मानिए पनि कतै खुलेका छैनन् । 

त्रिवेणी रिसोर्ट पनि खोलाकै किनारमा सञ्चालनमा छ । खोलालाई साँघुरो बनाएर संरचना बनाइएको छ । गछिया खोलाको किनारमा बनाइएको रिसोर्टमा १३ जनाको लगानी छ । विभिन्न दलमा रहेका नेतादेखि नगरपालिकाकै कर्मचारीसम्मको लगानी छ । पहुँचकै भरमा रिसोर्ट सञ्चालन गरिएको छ ।

१३ जनाको संयुक्त लगानीमार्फत सञ्चालन भइरहेको रिसोर्ट ९ बिगाहाभन्दा बढी जग्गामा सञ्चालनमा छ तर निर्माण गरिएका संरचनाको नक्सा पास छैन । सञ्चालकहरू व्यवसायी नेतादेखि नगरपालिकाकै कर्मचारीसम्म छन् । पहुँचकै भरमा संरचना बनाइरहेका छन् तर रिसोर्टका  सञ्चालक राजेन्द्र धमलाले खोला नहडपेको दाबी गरे ।

भवन निर्माण मापदण्डमा खोलाभन्दा ३० मिटर टाढा मात्रै संरचना बनाउनुपर्ने उल्लेख गरिएको छ । गोकर्णका सञ्चालक रमेश आचार्यको लगानी त्रिवेणीमा समेत छ । लगानीकर्तामा तुलसी ढकाल, रमेश आचार्य, प्रेमप्रसाद ढकाल, रविन दाहाल, राजेन्द्र धमला, बेदप्रसाद दंगाल, युवराज दाहाल, डिल्लीराम गिरी, दुर्गाप्रसाद गिरी, पंचुलाल चौधरी, तुलसी भट्टराई, अर्जुन ढुंगाना, उमेश वस्ती लगायत छन् । सञ्चालकहरूले केही लगानीकर्ताका नाम सार्वजनिक गर्न मान्दैनन् । उमेश वस्ती एमाले मोरङका जिल्ला कमिटी सदस्य हुन् भने राजेन्द्र धमला नगर कमिटीमा छन् । 

खोला र कुलोमा बनेका ३ वटै रिसोर्टका सञ्चालकहरू राजनीतिमा जोडिएका कारण पनि भोट घट्ने डरले सम्बन्धित निकाय मौन हुने गर्छ । खोला साँघुरिएकै कारण प्रत्येक वर्ष बर्खामा डुबान हुने गर्छ । डुबान भएर विस्थापित बनेका नागरिकलाई बिस्कुट, चाउचाउ बोकेर सहानुभूति दिन खोज्ने जनप्रतिनिधिहरू डुबान हुनुको कारण खोज्दैनन् ।

इजाजत विना संरचना बनाइएको पाइए भत्काउने वा ५ लाख रुपैयाँसम्म जरिवाना गर्न सक्ने अधिकार नगर प्रमुखलाई स्थानीय सरकार सञ्चालन ऐन २०७४ ले दिएको छ तर पनि भोट घट्ने डरले कानूनले दिएको अधिकार समेत प्रयोग गर्दैनन् । 

सुन्दरहरैचाका मेयर केदारप्रसाद गुरागाईंले यस विषयमा बुझ्ने बताए । निर्वाचित भएर आएलगत्तै नगर सभाको काममा व्यस्त भएकाले बाहिरी कुरा बुझ्न नभ्याएको उनले बताए ।