व्यापार घाटा बढ्नुको कारण रेमिटेन्स र निजी क्षेत्रतर्फ कर्जा बढ्नु रहेको एक अध्ययन रिपोर्टले देखाएको छ। बैंक तथा वित्तीय संस्था परिसंघ (सीबीफीन)ले गरेका एक अध्ययनले एक सय रूपैयाँ कर्जा लगानी गर्दा दीर्घकालसम्म ५० रूपैयाँ बराबरले व्यापार घाटा बढाएको देखाएको छ।

बिहीवार सीबीफीनले उक्त अध्ययन प्रतिवेदन सार्वजनिक गरेको थियो। त्रिभुवन विश्वविद्यालयका प्राध्यापक डा. रमेशचन्द्र पौडेलले अध्ययन गरेर सीबीफीनलाई बुझाएको प्रतिवेदनले यस्तो देखाएको हो।

अध्ययनले रेमिटेन्सको व्यापारसँगको सम्बन्ध ७० प्रतिशत हाराहारी रहेको देखाएको छ। रेमिटेन्स रकम बाध्यकारी रूपमा बचत र लगानीमा लगाउने व्यवस्था गर्नुपर्ने सुझाव समेत अध्ययनले दिएको छ। 

बचतलाई प्रोत्साहन गर्न ब्याज वा विनिमय दरमा ५ देखि १० प्रतिशत बढी दिनसक्ने, बीमा सुविधा दिन सकिने पनि अध्ययन प्रतिवेदनमा उल्लेख छ। 

नियमित रूपमा औपचारिक च्यानलबाट रेमिटेन्स पठाउनेलाई सामाजिक सुरक्षा कोषमा आबद्ध गराउनु पर्ने, बचतमा प्रोत्साहन गर्नुपर्ने लगायतका सुझाव दिइएको छ। 

त्यस्तै निजी क्षेत्रतर्फ जाने कर्जा व्यवस्थित गर्न उत्पादकहरूमा सोझै जाने कर्जाको ब्याजदरमा छुट दिनुपर्ने, कृषि तथा साना उद्योगजस्ता क्षेत्रलाई जोड्ने बैंक तथा वित्तीय संस्थालाई पुरस्कृत गर्न सकिने लगायतको सुझाव दिइएको छ।