शुक्लाफाँटा नगरपालिका–१० झलारी बजारमा रहेका घरहरू सनवोरा नदीको उच्च जोखिममा परेका छन् । नदी गहिरो भएर बग्न थालेपछि बजार क्षेत्रका ४० भन्दा बढी घरहरू जोखिमा परेका हुन् । घरहरू धस्न थालेपछि स्थानीय बासिन्दा चिन्तित बनेका छन् । 

तीन दशकदेखि झलारी बजारमा बस्दै आएका सुरेन्द्र पाल्पालीले रु ३० लाख खर्च गरी निर्माण गरिएको घर धस्न थालेपछि तनावमा रहेको बताए । ‘घर निर्माण गरेको धेरै वर्ष भयो’, उनले भने, ‘यसअघि केही भएको थिएन, असोज पहिलो साता आएको नदीको बाढीले गहिरो गल्छी बनाएर बग्न थालेपछि घर धसेको छ, बस्नका लागि जोखिम छ, सामान्य पानी परे पनि घर ढल्ने अवस्थमा पुगेको छ ।’ 

सम्पत्तिका नाममा एउटा मात्रै घर रहेको उल्लेख गर्दै उनले घर नै ढलेपछि परिवार कहाँ लगेर राख्ने भन्ने पीरलो रहेको बताए । पाल्पालीले झलारी बजारमा रहेको घरमा सिलाई पसल सञ्चालन गर्दै आएका छन् । यस व्यवसायबाटै उनको परिवारको गुजारा चल्दै आएको छ । ‘नदी नियन्त्रणका लागि एक दशकअघि देखि विभिन्न सरकारी र गैरसरकारी निकाय गुहार्दै आएका हौँ’, प्रेम सिंह कठायतले भने, ‘कुनै पनि निकायबाट बजार क्षेत्र जोगाउनका लागि प्रयास हुन सकेको छैन ।’

उनका अनुसार बजार क्षेत्रमा एकदेखि तीनतले सम्मका घरहरू नदी छेउमै बनेका छन् । नदी छेउमा बनेका सबै घरहरू जोखिममा रहेका छन् । पूर्व पश्चिम राजमार्गको नदीको पुलदेखि उत्तरतर्फका पाँच सय मिटरको दायरामा रहेका घरहरूमध्ये केही घरहरू धसेको र जमिन फाटेर चिरा परेको छ । सामान्य पानी परे पनि चिरा परेको ठाउँमा पहिरो गई घरहरू भत्कने खतरा रहेको छ । 

नदीको पुरानो बहाव क्षेत्र थोरै मात्र गहिरो रहेको थियो । हाल नदी दुई फिट गहिरो भएर बग्न थालेको छ ।  

नगरप्रमुख रणबहादुर महरा नदी नियन्त्रणका लागि सम्बन्धित निकायमा पत्राचार गरिसकेको बताए । ‘बजार क्षेत्रमा रहेका घरहरू धस्न थालेको खबर पाएपछि त्यस क्षेत्रको अनुगमन गरेका छौँ’, उनले भने, ‘घर धसेका र जमिनमा चिरा परेको छ, बजार क्षेत्र जोगाउनका लागि प्रयासरत छौँ ।’

नगरपालिकाका इन्जिनियर दीपक धामीले नदी किनाराबाट २० मिटर टाढा घरहरू निर्माण गर्नुपर्ने नियम रहे पनि झलारी बजार क्षेत्रका घरहरू नियमविपरीत निर्माण गरिएको अवस्थामा रहेको बताए । ‘नदीको किनारामै घरहरू निर्माण गरिएपछि धस्नु स्वाभाविक नै हो’, उनले भने, ‘माटो भरान गरेर बनाइएका घरहरू धस्नबाट बचाउन तटबन्ध निर्माण गरेर सकिँदैन ।’ जमिनमा चिरा परेको ठाउँमा पानी पस्न नदिएपछि मात्रै घरहरूलाई जोगाउन सकिने उनले बताए । रासस