×

NMB BANK
NIC ASIA

प्रचण्डले गुमाएको विश्वसनीयता र ओलीमा टिकेको कम्युनिस्ट राजनीतिको भविष्य

फागुन १६, २०७९

NTC
Sarbottam
Premier Steels
Marvel

नेपालको पछिल्लो राजनीतिक घटनाक्रममा कम्युनिस्ट विचार, सिद्धान्त र धरातलको महत्त्वपूर्ण पक्षहरू उजागर हुँदै गएको छ । हाम्रो समाजको चिन्तन र राजनीतिक अभ्यासमा वाम राजनीतिको महत्त्व जसरी उजागर भएको छ त्यस अनुपातमा मूल वाम राजनीतिक नेतृत्व जनताबाट पाएको विश्वास र जिम्मेवारीको भूमिकाप्रति जवाफदेही हुन सकेका छैनन् ।

Sagarmatha Cement
Muktinath Bank

आम निर्वाचनमा नेकपा एमाले र नेकपा (माओवादी केन्द्र) एक नहुनुले देशभित्र कमजोर राजनीतिक पृष्ठभूमिमा रहेको नेपाली कांग्रेस पुनः प्रथम दलको रूपमा स्थापित भएर फर्केको छ । वाम राजनीतिले हाँकेको पछिल्लो एक दशकको राजनीतिक कोर्समा किन र कहिलेबाट विचलन आयो भन्नेबारे खास अध्ययन, विमर्श र टिप्पणी भएको देखिँदैन ।


Advertisment
RMC TANSEN
IME BANK INNEWS
shivam ISLAND

नेपालको भू-राजनीतिक पृष्ठभूमिले राजनीतिमा स्थिरता नै राष्ट्रिय हितका निमित्त अपरिहार्य रहेको आमजनचाहना भएर होला वाम राजनीतिक दलहरू अहिले पनि एक रहिरहने अवस्थामा निरन्तर सरकार सञ्चालनको हैसियतमा रहने देखिन्छन् । आम निर्वाचनमा भएको त्रुटिपूर्ण गठबन्धन र राजनीतिक सहकार्यले वाम शक्ति केन्द्रहरू पहिलेको अवस्थाभन्दा कमजोर बनेर आए ।


Advertisment
Nabil box
Kumari

नेपाली राजनीतिमा कोर्स परिवर्तन हुन समय नलाग्ने लामो इतिहास छ । पछिल्लो समयमा वाम राजनीतिक दलहरूबीच आएको वैचारिक मतभेदले देशको राजनीतिक कोर्समा निरन्तर क्रमभंगता देखिन थालेको छ ।

Vianet communication
Laxmi Bank

आमनिर्वाचनबाट आएको म्यान्डेटविपरीत हिजोको गलत सहकार्य र तालमेलबाट भएको राजनीतिक क्षति र तिक्तता बिर्सेर नेकपा एमालेकै प्रमुख सहयोगले नेकपा (माओवादी केन्द्र)का अध्यक्ष कमरेड पुष्पकमल दाहाल देशको प्रधानमन्त्री नियुक्त भए । वाम सहयात्राले पुनः नेपाली राजनीतिमा एक नयाँ अध्यायको आरम्भ हुने सम्पूर्ण संकेत देखिरेहेकै बेला एउटा नयाँ राजनीतिक जटिलतामा देशलाई फसाउने काम बहालवाला प्रधानमन्त्रीबाट भएको छ ।

नेकपा एमालेका अध्यक्ष कमरेड केपी शर्मा ओली र नेकपा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष कमरेड प्रचण्डबीचको नेतृत्वदायी भिन्नताको परिचय आमनेपाली जनताले बुझ्ने बेला भएको छ । देशको स्वाभिमानको रक्षा, राष्ट्रिय हितको संरक्षण र समृद्ध नेपालको चाहनाले नेकपा एमालेको अध्यक्षलाई देशभित्र समकालीन राजनीतिमा सबैभन्दा बलियो र दूरदर्शी नेताको रूपमा स्थापित गर्दै गएको बेलामा राजनीतिक वृत्तमा आफ्नो पहिचान धमिलो र हराउँदै गरेको अनुभवले होला माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष निरन्तर विचलन र देश तथा जनताभन्दा पनि आफ्नै छवि र शक्तितर्फ आकर्षित हुन थालेका छन् ।

राजनीतिमा सहमतिको भिन्न भूमिका हुन्छ । समयक्रममा गरिएको सहमतिबारे भिन्न सोच बन्दै गएको अवस्थामा यस्ता समन्वय र सम्झौताको महत्त्व रहँदैन । देशको प्रधानमन्त्रीजस्तो गरिमामय भूमिकामा रहेका माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष प्रचण्ड सहमति कार्यान्वयनमा पछिल्लो समयमा कमजोर देखिँदै आएका छन् । त्यसको महत्त्व कायमै रहँदा सम्झौता तोडिए नेतृत्वको भूमिकामा प्रश्न चिन्हहरू बढ्दै जान्छ । वाम राजनीतिको भविष्यसँग पटक–पटक पद, सत्ता र लाभ भनेर गरिएको सम्झौता कार्यान्वयन नगर्नुले अब प्रधानमन्त्रीको नियत र वाम राजनीतिको निकट भविष्य चूनौतीपूर्ण देखिन थालेको छ ।

राजनीतिक समूहको गठजोड विचार प्रणालीको मिश्रणले हुन आवश्यक छ । देशले राजनीतिक निकास पाउन नेतृत्वको भूमिकाबारे गम्भीरता पूर्ण रूपले अध्ययन गरिरहेको हुन्छ । आज नेपालको वाम राजनीतिमा प्रमुख नेतृत्वको वैचारिक भिन्नताले पुनः देशको नेतृत्व र विचार राजनीतिको असल राजनीतिक पात्र को हुन् भन्ने चासो लिएर जनता बसेका छन् । देश निर्माण, राजनीतिक परिवर्तनमा लगानी र राष्ट्रिय हितको जवाफदेहितालाई एक सूचकको रूपमा लिने हो भने समकालीन देशको राजनीतिक नेतृत्वमध्ये कमरेड के.पी शर्मा ओलीको पहिचान र स्तर क्रमिक रूपमा माथिल्लो स्तरमा छ र गुणात्मक रूपमा देश र जनताप्रति समर्पित देखिन्छ भने कमरेड प्रचण्डको छवि प्रगतिशील क्रान्तिकारीबाट अवसरवादीको रूपमा स्थापित हुँदै गएको छ ।

देशको राजनीति सीमित सीमा र प्रभाव क्षेत्रमा खुम्चिने खतरा दोहोरिएको छ । नेपालको भू-राजनीतिक जटिलता अन्त्य गर्ने लक्ष्य लिएर तत्कालीन समयमा नेपाल कम्युनिस्ट पार्टीको साझा अध्यक्ष रहेका दुई राजनीतिक पात्रमध्ये एकले देशको नेतृत्वमा रहेर नेपाल लाई प्रभाव क्षेत्रबाट तटस्थ क्षेत्रमा परिणत गर्न सफल भए भने एकले पुनः देशलाई प्रभावमा पार्ने गरी अनावश्यक गठबन्धन र तालमेल गर्दै सत्तासम्म पुगे ।

नेकपा एमालेको नेतृत्वले यो अवस्था किन र कसरी आयो भन्नेबारे गम्भीर विमर्श गर्न आवश्यक छ । हिजो मात्र नेपाली कांग्रेसले जनताको म्यान्डेट नेकपा (माओवादी केन्द्र)को नेतृत्व होइन भनेर माओवादी नेतृत्व नेकपा एमालेसमक्ष पुगेको धेरै दिन भएको थिएन । प्रगतिशील सरकारको परिकल्पना गरेर नेकपा एमालेकै प्रमुख समर्थन सहयोगमा प्रचण्ड प्रधानमन्त्री बने ।

पूर्ण बहुमत हुँदाहुँदै शक्ति सन्तुलन आफ्नो पक्षमा नरहने डरले फेरि पनि विचार र सिद्धान्तविपरीत सारेको राष्ट्रपति उम्मेदवारले प्रधानमन्त्री प्रचण्ड केही दिन सत्तानिकट त रहन सक्छन् होला तर देशको भविष्य, वाम चिन्तन र विचारप्रतिको घातले उनलाई राजनीतिक वृत्तमा कस्तो परिचय दिने भन्ने कुरा समयकालमा देखिनेछ ।

नेकपा एमालेलाई अहिलेको अवस्थामा कहीँ कतै राजनीतिक बाधा रहे पनि भविष्यको वाम राजनीति नेकपा एमालेमै केन्द्रित रहने देखिन्छ । देशको राजनीतिले एक असल नेतृत्वदायी पात्र खोजेको बेला बहालवाला प्रधानमन्त्री कमरेड प्रचण्ड अब यस दौडमा पछि परेका छन् भने जनताको मन तथा मस्तिकमा बसेका ओलीको भूमिका थप जिम्मेवारीले भरिएको छ । वाम राजनीतिको आकर्षण र आउने भविष्य अब नेकपा एमाले नै रहेको पुष्टि भएको छ ।

देशको राजनीतिमा सशक्त प्रतिपक्षको भूमिका निर्वाह गर्ने अवसर अब नेकपा एमालेको छ । राजनीतिमा हुन सक्ने आकस्मिक परिवर्तनको शक्तिशाली तयारी अब केपी ओलीकै नेतृत्वमा सम्भव हुने देखिन्छ । नेकपा (माओवादी केन्द्र) हाल वैदेशिक शक्ति केन्द्रहरूबाट सञ्चालित रहेको अवस्थामा पार्टीभित्र रहेका दोस्रो र तेस्रो पुस्ताका राष्ट्रियता पक्षधर नेताहरूको प्रतिवाद र आउने भविष्यको चिन्तनले क्रमिक रूपमा पार्टी पंक्ति भित्रबाटै प्रचण्ड निसासिने छन् र वाम राजनीतिको नयाँ नेतृत्व भविष्यमा एमालेले नै गर्ने दिन नजिकिँदै छ ।

hAMROPATRO BELOW NEWS
TATA Below
पुस ११, २०८०

नेपालको सार्वजनिक प्रशासन, विशेषतः निजामती सेवामा व्यावसायिक सदाचारिता विकास भएन भन्ने प्रश्न समय समयमा उठ्दै आएको छ । कर्मचारीमा स्वाभाविक रूपमा हुनुपर्ने कार्यसम्पादनलाई व्यवस्थित बनाउने सीप, संस्कार र अनुभवजन्य...

फागुन २८, २०८०

उमेरले ३५ वर्ष पुग्नै लाग्दा मैले लोकसेवा आयोगको फाराम भरें । ३५ वर्ष कटेको भए फाराम भर्न पाउँदैनथें, तर नियुक्ति लिँदा भने ३५ वर्ष कटिसकेको थिएँ । लोकसेवा आयोगको सिफारिशअनुसार क्षेत्रीय सिञ्चाइ निर्देशनालयले...

कात्तिक २४, २०८०

राजधानी काठमाडौंबाट कयौं सय माइल टाढा रहेका जाजरकोट र रुकुम पश्चिम यतिबेला भूकम्पले इतिहासकै सर्वाधिक पीडामा छन् । गोधूलि साँझसँगै ओठ काँप्ने जाडो शुरू हुन थाल्छ । आमाको मजेत्रोमा लपेटिएका बच्चाहरू चि...

पुस १९, २०८०

धरान उपमहानगरपालिकाका मेयर हर्क साम्पाङले राष्ट्रपति र प्रधानमन्त्रीको फोटो नगरपालिकाबाट हटाएको विषय अहिले निकै चर्चामा छ । २०५४ मा त्यही प्रकृतिको क्रियाकलाप गरेका थिए, लीला थापा मगरले । जिल्ला विकास समिति...

फागुन १, २०८०

गरिबको घरआँगन कसैलाई मन पर्दैन । गरिबको लुगाफाटो कसैलाई मन पर्दैन । गरिबले ठूला कुरा गरेको कसैलाई मन पर्दैन । गरिब नाचेको, गरिब हाँसेको कसैलाई मन पर्दैन । यतिखेर गरिबले लडेको जनयुद्ध दिवस पनि कसैलाई मन ...

मंसिर ३, २०८०

मखमली फुल्दा, मार्सी धान झुल्दा बहिनी आउने छिन्,​ दैलाको तस्वीर छातीमा टाँसी आँसु बगाउने छिन् .....।  हाम्रो समयका चर्चित गायक नारायण रायमाझीको ‘नमुछे आमा दहीमा टीका’ बोलको गीत नि...

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

चैत १४, २०८०

सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

चैत १२, २०८०

रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन ।  सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...

सत्यको खोजी

सत्यको खोजी

चैत १०, २०८०

कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...

x