×

NMB BANK
NIC ASIA

मर्कामा व्यवसायी

चुनढुंगा खानी बन्द हुँदा टिप्परमा घाँस उम्रियो, ऋणको भारले थिचिँदै व्यवसायी

चैत १, २०७९

NTC
Sarbottam
Premier Steels
Marvel

पाल्पाको तिनाउ गाउँपालिकाका युवा उद्यमी हुन् तोया लम्साल । विक्रम संवत् २०७२ सालमा २ वटा टिप्पर किनेर उद्यमी बन्ने बाटो समातेका लम्सालको तमन्ना मल्टिप्रपोज कम्पनी प्रालिमा अहिले २२ वटा टिप्पर छन् ।

Sagarmatha Cement
Muktinath Bank

रूपन्देही र नवलपरासीका दर्जन बढी सिमेन्ट उद्योगले कच्चा पदार्थ चुनढुंगा लम्सालकै टिप्परले पाल्पाका विभिन्न खानीबाट ओसार्ने गर्थे तर गत वर्षदेखि उनका जम्मा ६ वटा टिप्पर मात्र चलेका छन् । बाँकी १७ टिप्पर १ वर्षदेखि खडा छन् ।


Advertisment
RMC TANSEN
IME BANK INNEWS
shivam ISLAND

लम्सालले ती टिप्पर खरिद गर्दा लागेको ऋणबापत मासिक १८ लाख रुपैयाँ बैंक किस्ता बुझाउनुपर्छ । ‘आर्थिक मन्दीका कारण विकास निर्माण ठप्प जस्तै भयो,’ प्रालिका प्रबन्ध निर्देशक लम्साल भन्छन्, ‘सिमेन्ट उद्योगले ७०–७५ प्रतिशतसम्म उत्पादन घटाउँदा व्यवसाय संकटमा परेको छ । गाडी खिया लागेर सकिँदै गए, कालोसूचीमा पर्ने देखियो । किस्तालाई पुनः तालिकीकरण र पुनर्कर्जा गर्दै अहिलेसम्म त अडिएको छु । अब बैंकलाई टिप्पर लैजाऊ भन्नुको विकल्प छैन । चालकहरू विदेश पलाएन भए ।’


Advertisment
Nabil box
Kumari

null

Vianet communication
Laxmi Bank

नेपालमा मागको तुलनामा सिमेन्टमा अत्यधिक लगानी बढेको छ तर खपत नबढेपछि सिमेन्ट उद्योगमा एकखाले संकटको अवस्था देखिएको छ । सिमेन्ट उद्योगमा देखिएको असर टिप्पर व्यवसायमा समेत परेको हो । पाल्पाको दोभानकै अरविन्द्र पाण्डेका २८ वटा टिप्पर छन् । 

२०७१ सालदेखि टिप्पर व्यवसायमा लागेका पाण्डेलाई अहिले सबैभन्दा बढी संकट आइपरेको छ । उनले पनि मासिक २२ लाख रूपैयाँ तिनुपर्छ तर टिप्पर जम्मा ६ वटा मात्र चलेका छन् । ‘सिमेन्टको व्यापार नहुँदा टिप्पर व्यवसाय संकटमा परेको छ । बैंकले १६ प्रतिशत ब्याज लिन्छ । ३ वर्ष ‘लकडाउन’ले टिप्पर चलेनन् । फेरि अहिले आर्थिक मन्दीले सबै क्षेत्र लथालिङ बनाउँदै संकट आयो । गाडी नचल्दा टिप्परमा घाँस उम्रिएको छ । हामी चरम संकटमा छौं,’ उनले भने । दोभानबाट सिद्धबाबा हुँदै लाइन लागेर बुटवलतिर हुइँकिने टिप्पर नचल्दा बजार सुनसान छ ।

साढे २ वर्ष कोरोनाले सबै क्षेत्र ठप्प भयो । बैंकले हायरपर्चेज कर्जाको ब्याजदर बढाएका छन् । जसले गर्दा सर्वसाधारणले कर्जा लिन सकेनन् । ब्याजदर महंगो भएर निजी क्षेत्रले निर्माण गर्न नसक्दा सिमेन्ट बिक्री हुन सकेको छैन । यही वर्षको शुरूमा स्थानीय तहको निर्वाचनमा आचारसंहिता लागू हुँदा विकास निर्माण भएन ।

फेरि आम निर्वाचनको आचारसंहिता लागू भएपछि फेरि निर्माण कार्य रोकियो । त्यसपछि मुलुकमा आर्थिक संकट झेलिरहेको छ । जसले नागरिकसँग पैसा नहुँदा सबै क्षेत्र ठप्प छ । पाण्डे भन्छन्, ‘व्यक्तिगत संरचना बनेका छैनन् । बैंकले तरलता अभावको कारण देखाउँदै ‘लोन’ दिएको छैन । सबै क्षेत्र संकटमा फस्यो ।’

null

पाल्पाको तिनाउमा मात्रै ४३ वटा ढुवानी व्यवसायी छन् । यिनीहरूसँग ४०० टिप्परले दैनिक २ ‘ट्रिप’ गरेर ८०० टिप्पर ढुंगा र चुनढुंगा ओसारपसार गर्थे, अहिले मुस्किलले २०० टिप्पर पनि बाहिर जाँदैनन् । तिनाउ देशमै धेरै चुनढुंगा उद्योग भएको पालिका हो । यहाँ विभिन्न सिमेन्ट कम्पनीले पहाड किनेर उद्योगका लागि कच्चा पदार्थ लैजाने गर्छन् ।

अर्घाखाँची, पाल्पा, सर्वोत्तम, प्यूठान, होङ्शी लगायतका सिमेन्ट उद्योगले खानी किनेका छन् । अल्फा कन्स्ट्रक्सन एन्ड डेभलपर्स प्रालि, कन्चन क्याबिज, शक्ति मिनिरल्स, डोलोभाइट चुनढुंगा खानी, सत्यवती खानी उत्खनन् र सिद्धेश्वर मिनिरल्स प्रालि पनि तिनाउमै छन् । 

नेसनल मल्टिप्रपोज प्रालिका सञ्चालक विष्णुप्रसाद पाण्डेयले पनि अहिले १३ वटा टिप्पर ऋणले अप्ठ्यारोमा परेका छन् । ‘बैंकको किस्ता तिर्न सकिएको छैन । सिमेन्टीको व्यापार छैन । त्यसकारण चुनढुंगा ढुवानी गर्ने व्यवसायी ठूलो मर्कामा छन् । दैनिक बैंकको फोनले व्यवसायी तनावमा छन् । ब्याजदर बढेको छ,’ विष्णु भन्छन् ।

विगतका वर्षहरू हेर्दा अहिले खानी सञ्चालन हुने र टिप्परलाई चुनढुंगाको खानीदेखि उद्योगसम्म ढुंगा ओसार गर्ने समय थियो ।

‘अहिले हाम्रो अवस्था गत वर्षहरूको भन्दा भिन्न छ । सिजनमा नै कतिपय सिमेन्ट उद्योगको खानी चलेको छैन । यसको असर टिप्पर व्यवसाय परेको छ । यस्तै अवस्था रहिरहे टिप्परको लिलामी गर्नुपर्ने अवस्था आउन सक्छ । यसो हुनुको पछाडि सिमेन्ट उद्योगमा आएको मन्दीको असर हो,’ उनले भने ।

null

दोभान टान्सपोर्ट प्रालिका दुर्गाबहादुर थापाले आफ्ना १५ वटा टिप्परको किस्ता तिर्न सकेका छैनन् । थापा पनि टिप्पर राख्ने कि बिक्री गर्ने भन्ने दोधारमा छन् ।

अर्घाखाँची सिमेन्ट उद्योगका प्रबन्ध निर्देशक राजेशकुमार अग्रवालले सिजनमा नै सिमेन्ट उत्पादन ६० प्रतिशतसम्म घटेको बताए । ‘विकास खर्च भएको छैन । बैंकबाट ऋण लिएर घर बनाउने स्थिति छैन,’ अग्रवालले लोकान्तरसँग भने, ‘त्यसको असर सिमेन्ट उद्योगमा परेको हो ।’

रुपन्देहीमा १३ वटा सिमेन्ट उद्योगले पनि उत्पादनको ५० प्रतिशत घटाएका छन् । बैंकले लगानी गर्न छाडेका छन् । नयाँ घर, होटल र निर्माण कार्य रोकिएको छ । पालिकाहरूमा घर बनाउने नक्सा पास आधाले घटेका छन् । 

रूपन्देहीमा १३ वटा, नवलपरासीमा ८ वटा र कपिलवस्तुमा ७ वटा छन् । नेपालमा वार्षिक १ करोड मेट्रिक टन सिमेन्ट उत्पादनको माग छ तर सिमेन्ट उद्योगहरूको उत्पादन क्षमता डेढ करोड मेट्रिक टन भइसकेको छ । सिमेन्टको माग बजारमा घटेपछि उद्योगीहरू मर्जरमा जाने तयारीमा रहेको बताइएको छ । सिमेन्टको कच्चा पदार्थ चुनढुंगा हो । चुरे क्षेत्रभन्दा माथिको क्षेत्रमा चुनढुंगा प्रचूर छ । त्यही चुनढुंगा भएको क्षेत्रलाई खानी दर्ता गरेर चुनढुंगा खानी सञ्चालन गरिएको छ ।

लुम्बिनी प्रदेशको नवलपरासीदेखि दाङसम्मको महाभारत क्षेत्रमा ठूलो क्षेत्रमा चुनढुंगा रहेको अध्ययनमा देखिएको छ । 

 

 

hAMROPATRO BELOW NEWS
TATA Below
मंसिर २५, २०८०

दाङको तुलसीपुर उपमहानगरपालिका वडा नम्बर– १९ बिजौरीका २२ वर्षीय युवक प्रतीक पुनमाथि परिवारको ठूलो जिम्मेवारी थियो ।  दुवै मिर्गौला फेल भएर बाबा ताराप्रसाद पुनको एक वर्षअघि मृत्यु भएपछि लागेको ...

कात्तिक २०, २०८०

‘मोबाइल डिभाइस म्यानेजमेन्ट सिस्टम (एमडीएमएस)’ आज (सोमबार)देखि लागू हुने भएको छ । नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणले पहिलो चरणमा प्रणालीमा दर्ता नभएका केही मोबाइलको नेटवर्क लक गरेर यो प्रणाली कार्यान्वयन...

कात्तिक १८, २०८०

जाजरकोट केन्द्रबिन्दु भएर गएको शक्तिशाली भूकम्पमा परी कम्तिमा ११९ जनाको मृत्यु भएको छ । जाजरकोट र रुकुम पश्चिमका विभिन्न स्थानमा भूकम्पमा परेर उक्त मानवीय क्षति भएको हो ।  जिल्ला प्रहरी कार्यालय जाजरकोटका ...

कात्तिक २०, २०८०

शुक्रवार मध्यरातिको भूकम्पमा परेर मृत्यु भएकी जाजरकोट भेरी नगरपालिकाकी ८ वर्षीया विष्णु तिरुवाको दाहसंस्कारका लागि आफन्त र गाउँलेहरू सोमवार भेरी नदी घाटमा पुगेका थिए ।​​ सोमवार अपरान्ह उनको शव लिएर मलामी...

माघ १८, २०८०

​सरकारी जग्गा हिनामिना प्रकरणमा डलर अर्बपति एवं कांग्रेस सांसद विनोद चौधरी पनि तानिएका छन् । बाँसबारी छाला जुत्ता कारखानाको जग्गा हडपेको आरोपमा भाइ अरुण चौधरी पक्राउ परेलगत्तै विनोद चौधरीले समेत संल...

कात्तिक १८, २०८०

गएराति गएको भूकम्पले सबैभन्दा बढी जाजरकोटको नलगाड क्षेत्रमा क्षति गरेको छ । नलगाड नगरपालिकामा मात्रै तीन दर्जन बढीको ज्यान गएको जिल्ला प्रशासन कार्यालय जाजरकोटले जनाएको छ । अझै यकिन विवरण आउन बाँकी छ ।  ...

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

चैत १४, २०८०

सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

चैत १२, २०८०

रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन ।  सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...

सत्यको खोजी

सत्यको खोजी

चैत १०, २०८०

कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...

x