कात्तिक १७, २०८०
पाकिस्तानको क्वेटामा सुरक्षाकर्मीको एउटा समूहमाथि शुक्रबार आक्रमण हुँदा कम्तीमा १४ सैनिकको मृत्यु भएको छ । घटनाबारे बलुचिस्तान प्रान्तका एक वरिष्ठ सरकारी अधिकारी सइद अहमद उमरानीले एएफपीसँग भने, “तटीय ...
काठमाडाैं | असोज २४, २०८१
८६ वर्षको उमेरमा बुधवार निधन भएका रतन नवल टाटा एक प्रसिद्ध भारतीय उद्योगपति, परोपकारी, रतन टाटा समूहका पूर्व अध्यक्ष र भारतीय व्यापार क्षेत्रका एक अग्रणी व्यक्तित्व थिए ।
उनी सन् १९३७ डिसेम्बर २८ मा भारतको मुम्बईमा जन्मिएका थिए । टाटा परिवार भारतका सर्वाधिक प्रतिष्ठित र धनी पारिवारिक परम्परामा आधारित परिवार हो, जसले भारतको औद्योगिक विकासमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेको छ । रतन टाटा टाटा समूहका संस्थापक जमशेदजी टाटाका परिवारमा जन्मिएका हुन् ।
रतन टाटाले आफ्नो प्रारम्भिक शिक्षा मुम्बईको क्याम्पियन स्कूल र क्याथेड्रल एण्ड जोन कानन स्कूलमा लिएका थिए । त्यसपछि उनले अमेरिका गएर कार्नेल विश्वविद्यालयबाट वास्तुकलामा स्नातक गरे । पछि उनले हार्वर्ड बिजनेस स्कूलबाट एडभान्स्ड म्यानेजमेन्ट प्रोग्राम पनि पूरा गरे।
प्रारम्भिक जीवन र शिक्षा
अमेरिकामा अध्ययन गर्दा उनले वास्तुकलामा रुचि राखे, तर आफ्नो करियर टाटा समूहमा विकास गर्न चाहे । हार्वर्ड बिजनेस स्कूलमा म्यानेजमेन्ट अध्ययन गरेपछि उनी भारत फर्किए र परिवारको व्यवसायमा लागे । उनको व्यावसायिक दृष्टिकोणमा आधुनिकता, नवप्रवर्तन, र जोखिम लिने क्षमताले महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेको थियो ।
रतन टाटा अमेरिकामा ट्रक ड्राइभरको रूपमा काम गर्न पुगेको रोचक कथा छ । जब उनी कार्नेल विश्वविद्यालयबाट आर्किटेक्चरमा स्नातक गर्दै थिए, त्यतिबेला उनले आफूलाई आर्थिक रूपमा आत्मनिर्भर बनाउन विभिन्न कामहरू गर्नुपर्ने अवस्था आएको थियो ।
यस क्रममा उनले ट्रक चलाउने काम पनि गरे । यो अनुभवले उनलाई मिहिनेत र कठिन परिश्रमको महत्त्व बुझायो । यस्तो काम गरेरै उनले आफ्नो पढाइका लागि आवश्यक खर्च जुटाएका थिए ।
टाटा समूहको नेतृत्व
रतन टाटाले सन् १९९१ मा टाटा समूहको अध्यक्षता ग्रहण गर्दा समूहको अवस्थालाई परिवर्तन गर्नुपर्ने खाँचो देखे । समूहका विभिन्न व्यवसायहरूमा एकरूपता ल्याउन उनले टाटाको संरचना र व्यवस्थापनमा सुधार ल्याए । उनले केही ठूला रणनीतिक कदम उठाए, जसले समूहलाई अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा प्रतिस्पर्धी बनाउन मद्दत पुर्यायो । टाटा मोटर्सले विकसित गरेको न्यानो कार, जसलाई 'आममानिसको कार' भनिन्थ्यो, यो परियोजनाले विश्वव्यापी ध्यान खिचेको थियो ।
टाटा समूहका अन्य प्रमुख प्रोजेक्टहरूमा टाटा कन्सल्टेन्सी सर्भिसेजको विकास, चिया उद्योगमा प्रभुत्व जमाउने काम र टाटा स्टिलको विस्तार उनले नै गरेका थिए । टाटा स्टिलले सन् २००७ मा कोरस समूह किनेपछि टाटा समूह विश्वकै पाँचौं ठूलो स्टिल उत्पादक बनेको थियो ।
सामाजिक उत्तरदायित्व
रतन टाटा आफ्नो व्यवसायिक सफलतासँगै सामाजिक उत्तरदायित्वप्रति पनि गहिरो रूपमा समर्पित थिए । उनी सधैं आफ्नो कमाइको ठूलो हिस्सा परोपकारी कार्यमा लगानी गर्न चाहन्थे । शिक्षा, विज्ञान, स्वास्थ्य र ग्रामीण विकासमा उनले उल्लेखनीय योगदान पुर्याएका छन् । उनकै नेतृत्वमा रहेको टाटा ट्रस्ट्सभारतको सबभन्दा ठूलो परोपकारी संस्थामध्ये एक हो ।
पुरस्कार र सम्मान
रतन टाटाको योगदानलाई भारतीय सरकारले धेरैपटक सम्मान गरेको छ । उनले सन् २००० मा पद्म भूषण र २००८ मा पद्म विभूषणजस्ता प्रतिष्ठित सम्मान प्राप्त गरेका थिए ।
अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा पनि उनले धेरै पुरस्कार र मान्यता प्राप्त गरेका थिए । उनी अमेरिकी व्यापारिक मञ्चहरूमा सम्मानित भएका छन् र विश्वका विभिन्न प्रतिष्ठित संस्थाबाट मानार्थ उपाधिहरू प्राप्त गरेका थिए ।
निजी जीवन
उनी आफ्नो साधारण र विनम्र जीवनशैलीको लागि पनि चर्चित थिए । उनी व्यक्तिगत जीवनमा सधैं एकल रहे र आफ्नो व्यक्तिगत जीवनलाई मिडिया र ध्यानबाट टाढा राख्न खोज्ने व्यक्तित्व थिए । टाटाको जीवनमा प्रेम र विवाहको अवसर आए पनि उनीले कहिल्यै विवाह गरेनन् । उनी आफ्नो कुकुरहरूसँग समय बिताउन रुचाउँथे ।
उनले टाटा समूहलाई न केवल आर्थिक रूपमा समृद्ध बनाए बरू उनले भारतको औद्योगिक विकासलाई पनि नयाँ दिशा दिएका छन् । आज टाटा समूह विश्वभर १०० भन्दा बढी देशहरूमा व्यवसाय गर्दै आएको छ ।
पाकिस्तानको क्वेटामा सुरक्षाकर्मीको एउटा समूहमाथि शुक्रबार आक्रमण हुँदा कम्तीमा १४ सैनिकको मृत्यु भएको छ । घटनाबारे बलुचिस्तान प्रान्तका एक वरिष्ठ सरकारी अधिकारी सइद अहमद उमरानीले एएफपीसँग भने, “तटीय ...
न्युयोर्क– मध्यपूर्व शान्ति प्रक्रियाका लागि संयुक्त राष्ट्रसङ्घीय विशेष संयोजक टोर वेन्नेसल्यान्डले इजरायल र हमासबीच पुनः वार्ता शुरू गर्न आह्वान गरेका छन् । सबै पक्षलाई वार्ताका प्रयास दोब्बर बनाई तुरुन्तै सद्भावक...
असामान्यरूपमा पृथ्वीसँग ठोक्किएको बलियो सौर्य आँधीले शनिबार बिहानै उत्तरी गोलार्धको आकाशमा रङको आश्चर्यजनक प्रदर्शन गर्यो । यसबाट बिजुली र सञ्चारमा व्यवधानको तत्काल कुनै रिपोर्ट प्राप्त भएको छैन । शुक्रबार ...
चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङ अमेरिका प्रस्थान गरेका छन् । चीन–अमेरिका भ्रमणका लागि उनी मंगलवार अमेरिका प्रस्थान गरेका हुन् । भ्रमणका क्रममा उनले चीन र अमेरिकाका नेताबीचको बैठक र ३० औं एपेक आर्थिक न...
आफ्नै साथीले छुरा प्रहार गर्दा पोर्चुगलमा एक नेपाली युवकको मृत्यु भएको छ । छुरा प्रहारबाट गम्भीर घाइते भएका कुश्मा नपा–१३, खौला, पर्वतका ३६ वर्षीय धनबहादुर क्षेत्रीको उपचारका क्रममा निधन मृत्यु भएको हो ।&n...
११ दिनदेखि सुरुङमा फसेका ४१ मजदुरलाई पाइपबाट खाना पठाइएको छ । गएराति ६ इन्चको पाइपबाट पहिलोपटक खिचडी पठाइएको भारतीय सञ्चार माध्यमहरूले जनाएका छन् । भारतको उत्तरी हिमाली राज्य उत्तराखण्डमा निर्माणाध...
मानसिक अशान्ति निकै दर्दनाक अशान्तिमा पर्छ, जुन परस्त्री, परपुरुष, परद्रव्य, परप्राण र परवृत्तिसँग सम्बन्धित रहेको हुन्छ । यसको अर्थ अन्य कारणले मानसिक अशान्ति हुन्न भन्ने होइन तर, त्यो क्षणिक हुन्छ । केही समय रहन्छ । व...
धर्मेन्द्र झा ‘नहाए–खाए’ सँगै यस वर्षको महापर्व छठ मङ्गलबार सुरु भइसकेको छ । बुधबार साँझ खरनासँगै परिवारकी मुख्य महिला र अन्य श्रद्धालुले व्रतसँगै पूजा गर्ने प्र...
३०३६ सालको जनमत संग्रह घोषणाको तिथिसम्म नेपाली राजनीतिमा दुई धुरी मात्र थिए, निर्दलीय पञ्चायत र कांग्रेस । अरू दलहरू सैद्धान्तिक रूपमा मात्र उपस्थित थिए, शक्तिको रूपमा होइन । विस्तारै उनीहरू फैलँदै थिए । तत्काल...