असोज ३, २०८०
नेकपा (माओवादी केन्द्र)का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले नेपाल समाजवादी पार्टी (नेसपा)का एकजना अध्यक्ष महिन्द्र राय यादवलाई पार्टी एकताका लागि पत्र पठाएपछि नेसपामा खैलाबैला उत्पन्न भएको छ ।&nb...
बैशाख २७, २०७५
भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी आफ्नो ५ वर्षे कार्यकालको करीब अन्तिममा आइपुग्दा तेस्रो पटक नेपाल भ्रमणमा आउन लागेका छन् । मोदी शुक्रबार (भोलि) दुईदिने नेपाल भ्रमणका लागि आउँदैछन् ।
प्रधानमन्त्री केपी ओलीको भारत भ्रमण सकिएको एक महिना पनि नबित्दै भारतीय प्रधानमन्त्रीको नेपाल भ्रमणलाई निकै चासोका साथ हेरिएको छ ।
मोदीको नेपाल भ्रमणले नेपाली राजनीतिक वृत्त तरंगित भएको छ । नेपालसँग रोटीबेटीको सम्बन्ध छ भन्दै पहिलो पटकको नेपाल भ्रमणका क्रममा संसदमा भाषण गरेका मोदीले त्यसलगत्तै नेपालमाथि नाकाबन्दी लगाएका थिए । जसका कारण उनको आसन्न नेपाल भ्रमणमा नेपाली जनता र सर्वसाधारण आक्रोशित बनेका छन् । सामाजिक सञ्जालहरूमा मोदीविरुद्ध चर्का अभिव्यक्ति सार्वजनिक भइरहेका छन् ।
मोदीले नेपाल भ्रमणमा कुटनीतिक मर्यादा नमानेको वा हेपेको भन्दै विरोध भइरहेको छ । नेपालको एकमात्र अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा अवतरण नगरेर मोदी आफ्नै सेनाको विशेष सुरक्षामा हेलिकप्टरमार्फत् जनकपुरमा अवतरण गर्ने तयारीमा छन् ।
धार्मिक भन्दै अन्तर्राष्ट्रिय कूटनीतिक मान्यताविपरीत प्रचलित हवाइ रुटसमेत नाघ्दै उनी जनकपुर प्रवेश गर्न लाग्दा नेपाल सरकारले तयारीको कुनै कसर भने बाँकी राखेको छैन । मोदीको भ्रमणका अवसरमा सार्वजनिक बिदादेखि लिएर जनकपुरमा २ दिन पर्यटकीय रुट समेत बन्दको निर्णय गर्दा यसअघि नाकाबन्दीविरुद्ध खरो रूपमा उत्रिएका प्रधानमन्त्री केपी ओलीको चर्को आलोचना भइरहेको छ ।
मधेसको राजनीतिमा भारतले खेल्ने गरेको आरोप लाग्ने गरिरहेका बेला मोदी जनकपुरलाई भारतको कुनै प्रान्त जस्तो देखाउने प्रयास गर्दै हेलिकप्टर यात्राबाट नेपालमा अवतरित हुँदैछन् । मोदीको नेपाल भ्रमणका विभिन्न विषयलाई समेटेर मनीषा अवस्थीले राजनीतिक विश्लेषक डा. सुरेन्द्र केसीसँग कुराकानी गरेकी छन् ।
प्रस्तुत छ, कुराकानीको सम्पादित अंश :
मोदीको भ्रमणलाई धार्मिक भ्रमणका रूपमा व्याख्या गरिँदैछ, यो धार्मिक नै हो कि राजनीतिक भ्रमण ?
धार्मिक त हुँदै होइन । यसलाई धार्मिक हो कि राजनीतिक हो भनेर विषयान्तर गर्नु ठीक होइन । स्पष्ट छ, धार्मिक आवरणमा हुन लागेको रणनीतिक राजनीतिक भ्रमण हो । राजनीतिक तहबाट हुने भ्रमण धार्मिक आवरणमै भए पनि राजनीतिक नै हुन्छ । यो मोदीको नीजि आकांक्षासँग जोडिएको भ्रमण हो ।
मोदी अन्तर्राष्ट्रिय हवाइ रुट छाडी सिधै आफ्नो हेलिकप्टर प्रयोग गरेर जनकपुर आउँदैछन्, यसलाई कसरी लिने ?
कूटनीतिक मर्यादा र अन्तर्राष्ट्रिय कानूनविपरीत सिधै जनकपुर आउनु परम्परा, मर्यादा तथा कूटनीतिक परिधि उलंघन गरेर नेपालमाथि खेल्नु हो । नेपाललाई पेल्ने भारतको हेपाहा प्रवृत्तिको अभ्यासको नयाँ श्रृंखला हो मोदीको यो भ्रमण । दुई देशको सार्वभौमिकता जस्ता कुनै पनि कुराको वास्ता नगर्नु हेप्नुबाहेक केही होइन । हाम्रो सरकारको आत्मसमर्पणवादी चिन्तनका कारण नेपालीहरूले अर्को अपमान बेहोर्नुपर्ने अवस्था आउँदैछ ।
जनताको अत्यधिक मत पाएको सरकारसँग मोदीको भ्रमणका विषयलाई लिएर जनता नै आक्रोशित देखिएका छन्, यसबारे के भन्नुहुन्छ ?
नेपालीहरूले मान्छेको मूल्याङ्कन घटनामा गरे । कुनै पनि व्यक्तिको मूल्याङ्कन एक घटनालाई मात्र हेरेर गर्नु र उसलाई पूरा विश्वास गर्नु हाम्रो कमजोरी हो । समष्टिगत अभ्यासमा मानिसको मूल्याङ्कन गर्नुपर्छ । हाम्रा प्रधानमन्त्री केपी ओली राष्ट्रवादी होइनन्, राष्ट्रवादको परिभाषा समेत दिन सक्दैनन्, भनेर त मैले पहिल्यै भनेको थिएँ । मान्छेहरु बढी हौसिए ।
त्यसो भए नाकाबन्दीविरुद्ध ओलीको अडान केही पनि थिएन ?
नाकाबन्दीविरुद्ध जे गरे, ओलीको समष्टि त्यही हो भनेर जनताले बुझे, त्यै कमजोरी भएको छ । ओलीले त आफू जे हो त्यही देखाएका छन् । रणनीतिक हिसाबले सत्तामा पुग्नका लागि नाकाबन्दीको पनि विरोध गरेको हो कि जस्तो देखिएको छ । अझै पनि पूर्ण भइसकेको छैन, अझै हेर्नुपर्ने हुन्छ । अहिले ओलीले जे गरे, त्यो ठीक गरेनन् । उनले यसो नगर्नुपर्ने, आफ्नो पहिचान र बनेको छवी नबिगार्नुपर्ने, यो चाहीँ उनकै लागि घाटा हुने विषय हो ।
मोदीको नेपाल भ्रमणबाट नेपालीले के अपेक्षा गर्ने ?
नेपालीहरूको अपेक्षा त मसिना कुराहरूमा मात्रै छ । तटबन्धका कारण सीमा क्षेत्रका जनताहरू डुबानमा पर्ने गरेका छन्, त्यसको समाधानका लागि काम गर्नुपर्छ । यस्तै भारतले ल्याएको विमुद्रीकरणको नीतिले नेपालहरूले दुखजिलो गरी कमाएको पैसा छ, त्यो त्यसै थन्किएको छ, त्यसलाई व्यवस्थापन गर्नुपर्छ । सिमानामा नेपालीहरूले रातदिन भारतीय सुरक्षा निकायबाट दुःख पाउनुपरेको छ, प्रताडित हुनुपरेको छ, त्यसको समाधान गर्नुपर्छ । गोविन्द गौतमलाई सीमाभित्र आएर मारिएको छ, त्यसको क्षतिपूर्तिको कुरा छ ।
तपाईंले भनेका समस्या समाधान गर्न नेपालले पहल गर्न सक्ला ?
वर्तमान नेतृत्वबाट यी कुनै कुराको पनि अपेक्षा गर्नै सकिँदैन ।
यो पनि पढ्नुहोस् :
'मोदीले नेपालमाथि हस्तक्षेप गरे भन्नु राजनीतिक प्रोपागाण्डा मात्र'
नेकपा (माओवादी केन्द्र)का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले नेपाल समाजवादी पार्टी (नेसपा)का एकजना अध्यक्ष महिन्द्र राय यादवलाई पार्टी एकताका लागि पत्र पठाएपछि नेसपामा खैलाबैला उत्पन्न भएको छ ।&nb...
बुधवार उच्च अदालत विराटनगर पुग्दा धरान उप–महानगरपालिकाका मेयर हर्क साम्पाङ एक वकिलसहित भेटिए । मुद्दाको पेशी भएकाले उनी आफैं उपस्थित भएका रहेछन् । धरान खानेपानी विकास बोर्डको बैठक नबोलाएको भन्दै सा...
प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ भारत भ्रमणबाट फर्किएको केही दिनमै पशुपतिनाथ मन्दिरमा पुगेको विषय अहिले सर्वत्र चर्चामा छ । त्यसो त भारत भ्रमणमै छँदा प्रचण्डले गेरुवस्त्र लगाएर उज्जैनस्थित महाकालेश्वर...
नेकपा एमालेको समर्थनमा नेकपा (माओवादी केन्द्र)का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ प्रधानमन्त्री बनेपछि देशको राजनीतिले नयाँ कोर्स लिएको छ । तर, नयाँ प्रधानमन्त्रीले विश्वासको मत नलिँदै सरकार गिराउने खे...
नेकपा एमाले संसदीय दलका उपनेता सुवास नेम्वाङले आफूलाई नेपालको संसदीय अभ्यासमा अनुभवी र अभिभावकीय छवि बनाउन सफल भएका छन् । तत्कालीन संविधानसभा अध्यक्षसमेत रहेका नेम्वाङले संविधानसभासहित छ पटक व्यवस्थापिका&nd...
नेपाली कांग्रेसबाट धोका भएको र गठबन्धन सम्बन्धमा पुनर्विचार गर्नुपर्ने अवस्था आउन सक्ने प्रधानमन्त्री एवं नेकपा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डको अभिव्यक्तिले राजनीति तरंगित छ । माओवादीको विधा...
सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...
रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन । सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...
कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...