पुस १८, २०८०
देशका विभिन्न शहरमा गरिब–मजदूरहरूले छाक काटेर सहकारीमा जम्मा गरेको पैसा बदनियतपूर्ण ढंगले हिनामिना गरेर टेलिभिजनमा लगानी गरेको विषयले बजार तातिरहेको छ, जसमा जोडिएका छन् रास्वपा सभापति रवि लामिछाने...
काठमाडौं – सरकारले आगामी साउन १ गतेदेखि लागू हुने गरी सरकारी कर्मचारीको तलव वृद्धि गरेको छ ।
गत बुधवार आगामी आर्थिक वर्षको बजेट सार्वजनिक गर्दै सरकारले राजपत्रांकित श्रेणीको १८ प्रतिशत र राजपत्रअनकिंत कर्मचारीको तलब २० प्रतिशतले वृद्धि गरेको हो ।
कर्मचारीको तलब वृद्धिसँगै विभिन्न कोणबाट टिकाटिप्पणी भइरहेका छन् । कर्मचारीको तलब वृद्धिलाई कसैले राज्यमाथिको आर्थिक भारका रुपमा अथ्र्याएका छन् भने कसैले बढेको तलबले समेत कर्मचारीलाई नपुग्ने टिप्पणी गरिरहेका छन् ।
कर्मचारीको तलब वृद्धिको विषयलाई प्रशासनविद्ले कुन रुपमा लिएका छन् ? राज्यमाथि आर्थिक भार पर्ला वा अझै तलब बढाउनुपर्थ्यो ? यिनै विषयमा लोकान्तरले प्रशासनविद् विमल कोइराला र भीमदेव भट्टको प्रतिक्रिया लिएको छ । प्रस्तुत छ प्रतिक्रियामा भावांश :-
विमल कोइराला
प्रशासनविद् एवं पूर्व मुख्यसचिव
३ वर्षदेखि तलब बढेको थिएन । तलब बढ्ने कुरा ठीकै हो । बढी मात्रामा बढेको भएपनि झन् राम्रो हुन्थ्यो तर कर्मचारीको तलब बढेपनि मलाई चिन्ता चाहिँ के कुरामा लागेको छ भने त्यो पैसा जुटाउनलाई सुधारका कार्यक्रम ल्याउन सकेको भए हुन्थ्यो ।
सुधारका कार्यक्रम नआएकाले वित्त व्यवस्थापनमा चाहिँ अप्ठ्यारो पर्छ कि भन्ने हो । सुधारका कार्यक्रम भन्नाले जस्तैः कर्मचारीको संख्या कटौती, मन्त्रालय कटौती, सरकारले अब मोटर नकिन्ने भनेर निश्चित समयसम्म मोटरमा निकासा नगर्ने, विदेश भ्रमण रोक लाउने लगायतका हुनुपर्थ्यो । त्यसबाट जुन बचत हुन्थ्यो, त्यो बचतबाट कर्मचारीको तलबमा पर्ने व्ययभारलाई चाहिँ व्यवस्थापन गर्न सकिन्थ्यो । त्यस्तो नगर्दाखेरी सोझै वित्त व्यवस्थापनमा असर गर्ने भयो । एउटा त्यो चिन्ताको विषय भो । तलब त जति बढाएपनि दक्षिण एसियामा हाम्रो कमै छ ।
भीमदेव भट्ट
प्रशासनविद्
राष्ट्र बैंकको मूल्यनीति र ३ वर्षको बजार मूल्यलाई समेत ध्यानमा राखेर तलब बढाउने भन्ने कुरा निजामती सेवा ऐनमा छ । त्यसमा धेरै असन्तोष गर्नुपर्ने कुरा थिएन । बढाउन त जति बढाए नि हुन्थ्यो ।
कतिपयले कर्मचारीको तलब यसको दोब्बर गराउनुपर्थ्यो भनेर पनि भन्दै छन् । त्यस्तो त भन्न मिलेन । कर्मचारी काम गर्नलाई चाहिन्छ नै । संस्थाहरू, संगठनहरू विस्तार गरेपछि कर्मचारी त्यहीँ अनुसार चाहिन्छ । पोहोर साल नै गर्नुपर्ने कुरा अहिले गरिएको छ, यसलाई सम्मान गर्नुपर्छ ।
तलब बढेर भ्रष्टाचार रोक्ने होइन । यसमा माथिल्लो तहबाट नै आर्थिक अनुशासन पालना गर्नुपर्ने हुन्छ । यसका लागि मान्छेलाई जवाफदेही गर्ने र अनि भ्रष्टाचारमा संलग्न भएका कर्मचारीलाई अलि छिटोछरितो कारवाही गर्नुपर्ने प्रक्रिया अवलम्बन गर्नुपर्छ ।
भ्रष्टाचारमा संलग्न एउटा मान्छेहरूको समूह नै छ । त्यो समूह भ्रष्टाचारमा उद्यत भएको देखिन्छ । केही कर्मचारी छन् । कार्यालयमा जाने त्यहाँबाट कमाउधन्दा गर्ने, विकृत छन् । त्यसकारण भ्रष्टाचारको निर्मूल गर्नका लागि भिन्नै कदम चाल्नुपर्छ । कर्मचारीको तलबले महंगी बढ्छ, यसो त्यसो भन्छन् । हिजो तलब नबढ्दा पनि बजार भाउ त बढेकै थियो नि ! बजार भाउ अरु विभिन्न कारणले पनि बढ्ने हुन्छ । त्यसकारण अहिलेको कदम समसायिक छ, यसलाई सम्मान नै गर्नुपर्छ । आलोचना गर्ने ठाउँ छैन ।
बढ्न त तलब जति दिएपनि राम्रै हुन्थ्यो त्यो आफ्नो ठाउँमा छ तर सरकारले पनि त धान्नुपर्यो । अन्य कर्मचारी विदेश भ्रमणका कुरा छन्, त्यसमा कमी गर्नुपर्छ । अनावश्यक विदेश भ्रमण रोक्नुपर्छ । राजस्वमा भर पर्ने गरेर विदेश जानु राम्रो होइन तर विदेश जानुको केही सकारात्मक पक्ष पनि छन् । धेरै कुरा सिकेर आइन्छ । त्यसमा एउटै व्यक्तिलाई दोहोर्याएर तेहेर्याएर विदेश जाने कुरालाई व्यवस्थित गरेर अघि बढ्नुपर्छ ।
स्वदेशमै बसरे पनि मान्छेले नयाँ कुरा सिक्ने अवसर पाउँदैनन् । अनावश्यक किसिमले जाने र राज्यलाई थप भार पर्ने हिसाबले जानु हुँदैन । एउटै मान्छेले धेरैचोटी जाने र अरुले मौका नै नपाउनेजस्ता कुरा नियन्त्रण गर्नुपर्ने हुन्छ ।
देशका विभिन्न शहरमा गरिब–मजदूरहरूले छाक काटेर सहकारीमा जम्मा गरेको पैसा बदनियतपूर्ण ढंगले हिनामिना गरेर टेलिभिजनमा लगानी गरेको विषयले बजार तातिरहेको छ, जसमा जोडिएका छन् रास्वपा सभापति रवि लामिछाने...
सत्ता र शक्तिको आडमा गैरकानूनी ढंगले सरकारी जग्गा हडप्ने नेपालको शक्तिशाली व्यापारिक घराना चौधरी ग्रुपमाथि राज्यको निकायले पहिलोपटक छानबिन थालेको छ । काठमाडौंको बाँसबारीमा ठूलो परिमाणमा सरकारी जग्गा...
सरकारमा सहभागी मन्त्रीको कार्यक्षमतालाई लिएर प्रश्न उठेपछि अहिले सरकारमा रहेका मन्त्रीलाई फिर्ता बोलाएर मन्त्रिमण्डल पुनर्गठन गर्न सत्तारुढ दलहरूभित्र दबाब बढ्न थालेको छ । अपवादबाहेक सरकारमा सहभागी मन्त्रीले जनअपे...
दुई–दुईपटक मिर्गौला फेरेको शरीर । मध्यजाडो नजिकिँदै गरेका मंसिरका चिसा दिन । त्यसमाथि वृद्धावस्था । यस्तो बेला ७० नाघेकाहरूको अधिकांश समय ओछ्यानमै बित्छ । नभए पनि घरको चार दिबारभित्र आराम गरेर अनि तात...
एकाधबाहेक अधिकांश मन्त्रीले प्रभावकारी कार्यसम्पादन गर्न नसकेपछि प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ स्वयंले मन्त्रीहरूलाई प्रस्ट चेतावनी दिएका छन् । नेपालीलाई नक्कली भुटानी शरणार्थी बनाएर अमेरिका ला...
अन्तिम समयमा आएर कुनै फेरबदल नभएको खण्डमा सम्भवत: आज एनसेलको शेयर खरिद बिक्री सम्बन्धमा छानबिन गर्न सरकारले गठन गरेको समितिले आफ्नो अध्ययन प्रतिवेदन बुझाउने छ । बहस चरम उत्कर्षमा पुगेका कारण एक निजी कम्पनीको अप्...
सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...
रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन । सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...
कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...