काठमाडौं – मधेशकेन्द्रित राष्ट्रिय जनता पार्टी (राजपा) र तत्कालीन संघीय समाजवादी फोरम तथा नयाँ शक्ति पार्टी एकीकरण भएर बनेको समाजवादी पार्टीबीच एकीकरणको बहस चलिरहेको भएपनि एकता कहिले हुने भन्ने टुंगो लाग्न सकेको छैन । 

समाजवादी पार्टीका महासचिव गंगानारायण श्रेष्ठले एकीकरणको बहस घनिभूत रूपमा चलिरहेको लोकान्तरलाई बताए ।

‘आज–भोलि नै रिजल्ट आउने गरी केही सहमति भएको छैन,’ आइतवार लोकान्तरसँग कुरा गर्दै श्रेष्ठले भने, ‘तर एकता गर्ने निष्कर्षमा दुवै पार्टी पुगेका छौं । दुवै पक्षबाट आ–आफ्ना कुराहरू राख्ने काम भइरहेको छ ।’ 

राजपासँग एकताका लागि पहल गरिरहेको उपेन्द्र यादव नेतृत्वको तत्कालीन फोरमले एकाएक नयाँ शक्तिसँग एकता गरेपछि राजपाका नेता रनभुल्लमा परेका थिए । एकतापछि बनेको नयाँ समाजवादी पार्टीका पदाधिकारीले विचार मिल्नेसँग एकताको ढोका बन्द नगरेको भन्दै राजपाका नेतालाई फकाउने प्रयास गरे । त्यसपछि पुनः दुवै तर्फबाट एकताका लागि प्रयास शुरू गरिएको छ । 

पछिल्लो समयमा समाजवादी पार्टीका अध्यक्ष उपेन्द्र यादव र राजपाका अध्यक्ष मण्डलका एक सदस्य राजेन्द्र महतोबीच जनकपुरमा छलफल भएपछि एकताका लागि सकारात्मक वातावरण बनेको हो । 

यादवसँगको छलफलपछि महतोले देशमा वैकल्पिक लोकतान्त्रिक शक्तिको आवश्यकता रहेको र त्यसका लागि वातावरण बन्दै गइरहेको टिप्पणी गरे । संविधान बनेदेखि नै मधेशकेन्द्रित दल राजपा र फोरमले संविधान संशोधनको मुद्दा प्रमुखताका साथ उठाइरहेका छन् । सोही मागमा तत्कालीन नयाँ शक्तिले पनि आफ्नो सहमति जनाएको थियो । 

संविधान संशोधन गर्ने सहमतिका साथ तत्कालीन फोरम सरकारमै सहभागी भएको छ भने राजपाले संशोधनकै आशामा सरकारलाई समर्थन गरेको थियो तर संविधान संशोधनमा सरकार उदासिन देखिएको भन्दै राजपाले केही महिनाअघि सरकारलाई दिएको समर्थन फिर्ता लियो ।

समर्थन फिर्ता लिने बेलामा राजपाका नेता अनिलकुमार झाले प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले आफूहरूलाई वास्ता गर्न छाडेको आरोप लगाएका थिए । 

राजपाका नेता महेन्द्रराय यादवले १–२ दिनमै निष्कर्ष निस्कने सम्भावना नरहेपनि वार्ता सकारात्मक रूपमा अघि बढेको र छिट्टै एकता हुनसक्ने बताए । ‘१–२ दिनमै त केही नहोला,’ लोकान्तरसँग कुरा गर्दै यादवले भने, ‘वार्ताको क्रम चलिरहेको हुनाले हामीले आफ्नो तर्फबाट कुराहरू राखेका छौं भने उहाँहरूले आफ्ना कुराहरू राखिरहनुभएको छ ।’

तर यादवले समाजवादी पार्टी सरकारबाट हट्नुपर्ने विषयमा राजपाले हालसम्म केही धारणा नबनाएको दाबी गरे । आफूहरू छलफलकै क्रममा रहेकाले सरकारमा सहभागिताको विषयमा प्रवेश नगरेको यादवले बताएका हुन् । ‘पहिला एकता हुने/नहुने विषयमा निष्कर्षमा पुग्नुपर्‍यो अनि एकताको मोडालिटीको कुरा छ, नेतृत्व बाँडफाँडको कुरा आउला, त्यसपछि मात्र सरकार छाड्ने/नछाड्ने विषयमा छलफल हुनेछ,’ यादवले भने । 

समाजवादी पार्टी र राजपाबीच एकता भएर नयाँ पार्टी बन्यो भने त्यसले संसदीय अंकगणितका आधारमा मात्र नभई एजेन्डा र प्रभावका आधारमा पनि राष्ट्रिय राजनीतिमा महत्त्वपूर्ण अर्थ राख्ने देखिएको छ । एकतापछि संख्याका हिसाबले संघीय संसदमा ३१ जनाको प्रतिनिधित्व रहने छ भने यो संख्या सत्तारूढ नेकपा र प्रमुख प्रतिपक्षी कांग्रेसपछि तेस्रो नम्बरमा रहने छ ।