कात्तिक २१, २०८०
भैहवाबाट झण्डै २० किलोमिटर पश्चिममा छ रुपन्देहीको सियारी–५ मा बैदौली गाउँ । सोही गाउँकी ३३ वर्षीया सावित्रा खरेल खनाल आमा बन्ने खुसीको मुखैमा थिइन् । विवाह गरेको दुई वर्ष मात्रै पुग्नै लाग्दा सावित्रा आम...
नेपाल प्रहरीले केही वर्ष अघिमात्र ‘मुस्कान सहितको सेवा’ र ‘प्रहरी मेरो साथी’ नामक अभियान चलाएको थियो । शायद कुनै दातृ निकायको परियोजना थियो, त्यो ।
जिल्लाहरूमा आकर्षक ब्यानरका साथ प्रभातफेरीदेखि लिएर सदरमुकामका विभिन्न होेटलमा कार्यक्र चल्ने शिलशिला जारी थियो । अचेल त्यस्ता प्रभातफेरी र कार्यक्रमहरू भएको देखिँदैन । परियोजना सकिएर हो कि किन थाहा भएन ।
प्रहरीलाई तालिम र प्रशिक्षणका नाममा नेपालमा बर्सेनि करौडौं रकम खर्चिने गरिन्छ, तर नेपालको ‘पुलिसिङ’प्रति बारम्बार प्रश्न उठ्ने गरेकै छ । विभिन्न आन्दोलनमा प्रहरीले आन्दोलनकारीमाथि बल प्रयोग गर्नु सामान्य कुरा भइसकेको छ । त्यतिमात्रै होइन सार्वजनिक स्थलमा दक्षिण भारतीय सिनेमाको दृष्यजस्तो व्यवहारको चर्तिकला प्रस्तुत गर्न पछि पर्दैनन् हाम्रा प्रहरी ।
गत बिहीवार मात्रै प्रदेश २ को जनकपुरधामस्थित जानकी चोकमा नरिवल बेच्ने एक बालकलाई नेपाल प्रहरीका एक जवानले अनुहारमा घाउ नै हुने गरी निर्घात कुटपिट गरे । पीडित बालकको भनाइअनुसार मन्दिर परिसरमा किन नारिवल बेचेको भन्दै प्रहरी जवानले पैसा मागे, बालकले पैसा दिन इन्कार गर्दा प्रहरीले यातना दियो ।
अरू पसलेले प्रहरीलाई पैसा (घुस) दिएका कारण उनीहरूलाई भने निर्बाध रूपमा व्यापार गर्न दिइएको आरोप ती बालकले लगाए । बालकमाथि दुर्व्यवहारको भिडियो रेकर्डिङ गरिरहेका समाजिक अभियन्ता सुशील कर्णलाई प्रहरीले किन भिडियो रेकर्ड गरेको भनी कुटपटि गरे ।
यो घटना समाजिक सञ्जालमा भाइरल बनेको छ । समाजिक सञ्जाल प्रयोगकर्ता आमनागरिकले उक्त भिडियोमा प्रहरीको गल्ती रहेको भनी आक्रोश पोखिरहेका छन् । जनकपुरको जानकी चोकअर्थात घटनास्थल केहीबेरसम्म तनावग्रस्त नै बनेको थियो ।
नारिवल बेच्ने युवा र अभियन्ता सुशीलमाथि भएको दमनको घटना प्रतिनिधिमूलक मात्र हो । यस्ता घटना दैनिक रूपमा देशको कुनाकाप्चामा भइरहेका हुन्छन् । कति बाहिर आउँछ, कति प्रहरीको बन्दुकको डरले बाहिर आउँदैन ।
आखिर नेपालमा तालिमप्राप्त सुरक्षा निकायले किन यस्तो गरिरहेका होलान् त ? मन्दिर परिसरमा अवद्ध नै भएर कसैले पसल थापेका छन् भने त्यसको अनुगमन र नियन्त्रण गर्ने काम नगर प्रहरी र उपमहानगरपालिकाको होइन र ?
प्रहरीसँग सहयोग मागे मात्र प्रहरीको भूमिका हुनुपर्ने हो । प्रहरीले आफ्नो बर्दी र लठ्ठीको बलमा क्षेत्राधिकार नाघ्न कहाँ मिल्छ ? मन्दिर परिसरमा खटाइने प्रहरी भनेको त प्रर्यटक प्रहरी हो । जनकपुर आउने पर्यटकलाई असुरक्षाको अनुभूति नहोस् भनी खटाइएको हुन्छ । आफ्नो निर्धारित काम गर्नुको साटो हप्ता असुलीतिर लाग्ने प्रहरीले प्रहरी संगठनकै नाक कटाउने काम गरेका छन् ।
सुरक्षा निकाय भनेको राज्यको एउटा जिम्मेवार अंग हो । राज्यको नीति नियम, कानून पूर्णतः लागू हुनमा कुनै किसिमको अपराधिक रुकावट भयो भने त्यसलाई नियन्त्रण गर्ने काम सुरक्षा निकायको हो ।
त्यसैगरी आमनागरिकमा सुरक्षाको प्रत्याभूति गराउनु सुरक्षा निकायको परमधर्मभित्र पर्छ, किनभने आमजनताले तिरेको करबाट सुरक्षा निकायले सेवासुविधा पाएको हुन्छ । तर सुरक्षा निकायबाटै आमजनता प्रताडित भएको उदेकलाग्दो खबर पढ्न बाध्य छौं हामी ।
मधेशका जिल्लामा रहेका भन्सार नाकाहरूबाट मिलेमतोमा करोडौंका सामान सहितका ट्रक नेपाल भित्र्याइन्छ, सुरक्षा निकायको अघोषित रोहबरमा ।
फाटफूट कहिलेकाहीँ स–साना ‘तस्कर’लाई समातेर पत्रकार सम्मेलन गरी आफू इमान्दार रहेको प्रमाण पेश गरिरहेका हुन्छन् । लाखौं खर्चेर मधेशका जिल्लामा सरुवा गराउने प्रमुख जिल्ला अधिकारी, सुरक्षा निकायका प्रमुखको चर्तिकला रातिराति हेर्नलायक हुन्छ ।
विभिन्न माफियाहरूसँगको साँठगाँठको कुरै नगरौं । महोत्तरी र धनुषासँग जोडिएका नाकानजिक कुनै चिया पसलमा केहीबेर बस्ने हो भने प्रशासकका चर्तिकलाको नांगो नाच देख्न सकिन्छ ।
स–साना व्यापारी र दैनिक जीवनयापनसँग सम्बन्धित सामान आममानिसले भारतबाट किनेर ल्याउँदा उनीहरूलाई हैरान पारिन्छ । दश रुपैयाँसम्म सुरक्षा निकायले लिएका यथेष्ठ प्रमाणहरू चाहिएको बेला सार्वजनिक गर्न सकिन्छ । रिचार्ज कार्ड र रजनीगन्घा (पान मसाला) जस्ता सामान बडो सानका साथ लिने गर्छन् ।
वास्तवमा भन्ने हो भने मधेशमा प्रशासकहरूको मनोबल अनावश्यक र अनाधिकृतरूपमा बढ्नुमा यहाँकै नागरिक समाज, पत्रकार र सरोकारवालाको पनि दोष छ । प्रमुख जिल्ला अधिकारीसमक्ष कुनै सानो कामका लागि जाँदा राजतन्त्रकालीन नरेशसमक्ष बिन्तीपत्र लिएर गएको हो जस्तो गरी प्रस्तुत हुन्छन्, मधेशका पत्रकार एवं नागरिक समाजका अगुवाहरू । मनोवैज्ञानिक हिसाबले हेर्ने हो भने गुलाम मानसिकता अहिले पनि व्याप्त छ ।
सुरक्षा निकायका प्रमुखहरूलाई सार्वजनिक कार्यक्रममा प्रमुख अतिथि बनाएर उनीहरूसँग सेल्फी लिन बडो रुचि लाग्छ, यहाँका अगुवा र पत्रकारहरूलाई ।
जिल्ला प्रशासन कार्यालय, जिल्ला प्रहरी कार्यालयमा बेलाबेला भोजभतेरमा जाने पत्रकारहरूले प्रशासकसँग अजीव किसिमको साइनो जोड्नुमा आफ्नो सान बढेको महसूस गर्ने गर्छन् । यासो भनिराख्दा सुरक्षा निकाय एवं प्रशासकलाई तिरस्कार गर्नुपर्छ भनी लेखकले भन्न खोजेको होइन । आफ्नो व्यावसायिक मर्यादालाई केन्द्रमा राखेर मात्र सामिप्यता राख्दा राम्रो, समाजका लागि र देशका लागि ।
अहिले जनकपुरमा घटेको घटनाप्रति धेरैको चासो छ । धनुषाका वर्तमान प्रमुख जिल्ला अधिकारीले लोकप्रियताका लागि सरसफाइ अभियानजस्ता कार्यक्रममा खुब सक्रियता देखाउँदै वाहवाही बटुलेका छन् ।
नेपाल यस्तो देश हो जहाँ कसैले आफूले गर्नुपर्ने काम गर्यो भने पनि उसको देवत्वकरण गरिन्छ ।
त्यसैगरी केही महिनाअगाडि मात्र धनुषामा एसपीको पद सम्हाल्न आएका नेपाल प्रहरीका कर्मचारीको इमान्दारिताको चर्चा छ ।
नेपाल प्रहरीका जवानले नारिवल बेच्ने बालकलाई दिइएको यातना र समाजिक अभियन्ता सुशील कर्णमाथिको हमलामा धनुषाका प्रशासकले कसरी अगाडि बढाउँछ, त्यो हेर्नलायक हुनेछ । प्रर्यटक प्रहरीप्रति प्रदेश सरकारको रबैया र जिम्मेवारीप्रति आम नागरिकको चासो छ ।
आरोपित पीडक प्रहरीले कानुनसम्मत सजाय पाउने हो या मिलापत्रको पासोमा पीडितलाई लोभ्याइन्छ, यसले प्रशासकको मानसिकतालाई एकपटक फेरि छताछुल्ल गर्ने नै छ ।
अन्त्यमा, 'प्रहरी मेरो साथी' र 'मुस्कान सहितको प्रहरी सेवा'लाई दातृ निकायले दिएको परियोजनाको रूपमा मात्र लिइएको छ र व्यवहारमा कुनै सुधार आएको छैन भने त्यस्ता परियोजना प्रहरीलाई सुहाउँदैन ।
भैहवाबाट झण्डै २० किलोमिटर पश्चिममा छ रुपन्देहीको सियारी–५ मा बैदौली गाउँ । सोही गाउँकी ३३ वर्षीया सावित्रा खरेल खनाल आमा बन्ने खुसीको मुखैमा थिइन् । विवाह गरेको दुई वर्ष मात्रै पुग्नै लाग्दा सावित्रा आम...
पाल्पामा १९ वर्षीया किशोरीलाई बलात्कार गरेको आरोपमा एक जना पक्राउ परेका छन् । पक्राउ पर्नेमा गुल्मीको इस्मा गाउँपालिका ६ का २६ वर्षीय जिज्ञाश दाहाल रहेका छन् । उनलाई मंगलवार साँझ पक्राउ गरिएको प्रहरीले जनाएको...
आफूलाई ‘लिटिल बुद्ध’ भनेर दाबी गर्ने रामबहादुर बम्जन पक्राउ परेपछि उनीबारे नयाँ–नयाँ तथ्य सार्वजनिक भइरहेका छन् । प्रहरीले उनलाई मंगलबार साँझ ७ बजे काठमाडौंको बूढानीलकण्ठस्थित निवास...
काठमाडौं उपत्यकामा भूकम्पको झड्का महसुस गरिएको छ । सोमवार अपरान्ह ४ बजेर ३३ मिनेटको समयमा भूकम्पको झड्का महसुस गरिएको हो । जाजरकोटको रामीडाँडा केन्द्रविन्दु भएर अपराह्न ४ बजेर ३१ मिनेटमा ५ दशमलव ८ रे...
बाराको कलैया उपमहानरपालिका–६ मदर्सा टोलमा रहेको बाल एकता इंग्लिस बोर्डिङ स्कूलका प्रिन्सिपल गुड्डु भनिने रुपेश स्वर्णकारको हत्याका मुख्य योजनाका सोही विद्यालयकी पूर्वशिक्षिका तथा लेखापाल राधा गुप्ता रहेको ख...
उदयपुरमा २१ वर्षीया युवतीलाई बलात्कार गरेको आरोपमा एक जना पक्राउ परेका छन् । पक्राउ पर्नेमा लिम्चुङबुङ गाउँपालिका १ बाँस्बोटेका २५ वर्षीय टवीन्द्र राई रहेका छन् । उनलाई आइतवार दिउँसो पक्राउ गरिएको प्रहर...
सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...
रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन । सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...
कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...