माघ २, २०८०
आफ्नो तेस्रो कार्यकालको दोस्रो वर्षलाई प्रभावकारी बनाउने भनी दाबी गरेका प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले कांग्रेस महामन्त्री गगन थापालगायत केही नेतासँग नियमित सल्लाह सुझाव लिन थालेका छन् । रा...
काठमाडौं – संसद सचिवालयकी एक कर्मचारीसँग यौन दुर्व्यवहार प्रकरणमा मुछिएर सभामुख कृष्णबहादुर महराले राजीनामा दिएलगत्तै नयाँ सभामुख को भन्ने विषयले राजनीतिक वृत्तमा चर्चा बटुलेको छ ।
सत्तारूढ दल नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा) ले आफ्नै पार्टीबाट सभामुख बनाउने कसरत शुरू गरिसकेको छ ।
संविधानअनुसार सभामुख र उपसभामुख फरक–फरक दल र लिङ्गको हुनुपर्ने व्यवस्था छ तर दुईतिहाइ बहुमतका साथ सरकार चलाइरहेको नेकपाले सभामुख आफैंले राख्न उपसभामुख शिवमाया तुम्बाहाम्फेलाई राजीनामा गराउने तयारी गरिरहेको स्रोतले बताएको छ ।
तुम्बाहाम्फे स्वयम् सभामुखकी दाबेदार हुन् । ‘उहाँले राजीनामा दिने विषय पार्टीभित्र अनौपचारिक रूपमा छलफल भएको भएपनि अन्तिम निर्णय भइसकेको छैन,’ स्रोतले लोकान्तरलाई भन्यो, ‘पार्टीले निर्णय गर्यो भने उहाँले उपसभामुख नछाड्नुपर्ने कारण के होला र ?’
२ पार्टी एक नभइसकेको अवस्थामा तत्कालीन माओवादी केन्द्रबाट महरा सभामुख निर्विरोध चयन भएका थिए भने तत्कालीन एमालेका तर्फबाट तुम्बाहाम्फे उपसभामुखमा निर्वाचित भएकी थिइन् । संविधानले सभामुख र उपसभामुख दुवै फरक–फरक पार्टीको हुनुपर्ने व्यवस्था गरेपनि हालसम्म सत्तारूढ दल नेकपा मौन बसेको थियो ।
को–को छन् आकांक्षी ?
महराले राजीनामा दिएपछि तत्कालीन संविधान सभाका अध्यक्ष सुवासचन्द्र नेम्वाङलाई सभामुखको प्रमुख दाबेदारका रूपमा हेरिएको थियो तर नेम्वाङले आफू सभामुख बन्न नचाहेको प्रष्ट पारिसकेका छन् । आफूले संविधान सभाको अध्यक्षका रूपमा ऐतिहासिक जिम्मेवारी पूरा गरिसकेको र सभामुखको जिम्मेवारी नयाँलाई दिनुपर्ने उनको तर्क छ ।
सभामुख पदका लागि अर्का दाबेदार देव गुरुङ हुन् । शालीन, भद्र र कम बोल्ने गुरुङलाई सभामुख बनाउनुपर्छ भन्दै नेकपाभित्र पूर्व माओवादी खेमाले लबिङ शुरू गरिसकेको छ । महराले राजीनामा दिएपछि पार्टीभित्र सन्तुलन मिलाउन पनि पूर्व माओवादी पक्षलाई नै सभामुख दिनुपर्ने आफ्नो अडान रहेको एक नेताले बताए ।
नेम्वाङ, गुरुङ लगायत पूर्व सभामुख ओनसरी घर्ती, अग्नी सापकोटा, पम्फा भुसालको पनि चर्चा चलेको छ तर चर्चामा नाम आएकाहरू भने यसबारेमा पार्टीले निर्णय गर्ने भन्दै कुनै टिप्पणी गर्न चाहिरहेका छैनन् ।
यसबारेमा पार्टीभित्र औपचारिक छलफल हुन बाँकी रहेको नेतृ भुसाल बताउँछिन् । ‘अहिल्यै यसबारेमा बोल्न छिटो हुन्छ,’ लोकान्तरसँग कुरा गर्दै भुसालले भनिन्, ‘पार्टीभित्र औपचारिक रूपमा यो विषय प्रवेश भएकै छैन ।’
देव गुरुङको सम्भावना कति ?
गत मंगलवार नेकपाको सचिवालय बैठक बस्नुअघि अध्यक्ष तथा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली र अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’बीच महरालाई राजीनामा गराउने विषयमा सहमति भएको थियो । अनौपचारिक छलफलमा कसलाई सभामुख बनाउने भन्नेबारे मोटामोटी सहमति भइसकेको स्रोत बताउँछ ।
भेटमा ओलीले नेम्वाङ र उपसभामुख तुम्बाहाम्फेको नाम लिएका थिए भने प्रचण्डले गुरुङको नाम लिएका थिए । ‘आकांक्षीको नाम जति थोरै हुन्छ, उति सहमति जुटाउन सहज हुन्छ,’ स्रोतले भन्यो, ‘सभामुख–उपसभामुखको विषयलाई लिएर थप विवाद नहोस् भन्ने उहाँहरू दुवैको चाहना छ ।’
यद्यपि गुरुङ भने यस विषयमा खुल्न चाहन्नन् । शनिवार लोकान्तरसँग कुरा गर्दै गुरुङले भने, ‘यो कुनै व्यक्तिको कुरा होइन । पार्टीले जे निर्णय गर्छ त्यो स्वीकार्य हुन्छ ।’
गुरुङले घुमाउरो पारामा आफू आकांक्षी रहेको र पार्टीले जिम्मेवारी दिए सम्हाल्न सक्ने दाबी गरे । ‘पार्टीले जसलाई जिम्मेवारी दिन्छ उ अघि बढ्नुपर्छ,’ गुरुङले भने, ‘यदि त्यो मेरो जिम्मेवारीमा आइपर्यो भने मैले पनि स्वीकार्नुपर्यो ।’
आफ्नो तेस्रो कार्यकालको दोस्रो वर्षलाई प्रभावकारी बनाउने भनी दाबी गरेका प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले कांग्रेस महामन्त्री गगन थापालगायत केही नेतासँग नियमित सल्लाह सुझाव लिन थालेका छन् । रा...
देशका विभिन्न शहरमा गरिब–मजदूरहरूले छाक काटेर सहकारीमा जम्मा गरेको पैसा बदनियतपूर्ण ढंगले हिनामिना गरेर टेलिभिजनमा लगानी गरेको विषयले बजार तातिरहेको छ, जसमा जोडिएका छन् रास्वपा सभापति रवि लामिछाने...
सत्ता र शक्तिको आडमा गैरकानूनी ढंगले सरकारी जग्गा हडप्ने नेपालको शक्तिशाली व्यापारिक घराना चौधरी ग्रुपमाथि राज्यको निकायले पहिलोपटक छानबिन थालेको छ । काठमाडौंको बाँसबारीमा ठूलो परिमाणमा सरकारी जग्गा...
चरम आर्थिक संकटबाट गुज्रिएको श्रीलंकाले सन् २०२२ को अन्त्यतिर औषधि किन्ने क्षमता पनि गुमाएको थियो । ५० अर्ब डलरभन्दा बढीको विदेशी ऋण 'डिफल्ट' भएको थियो भने लाखौंले रोजगारी गुमाएका थिए । दशौं लाख मान्छे...
सर्वोच्च अदालतको परमादेशले प्रधानमन्त्रीबाट पदमुक्त भएपछि नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओली बालुवाटारबाट रित्तो हात फर्केका थिए, २०७८ असार ३० गते । संसद् विघटनको अवगाल छँदै थियो, लामो समय सँगै राजनीति गर...
दुई–दुईपटक मिर्गौला फेरेको शरीर । मध्यजाडो नजिकिँदै गरेका मंसिरका चिसा दिन । त्यसमाथि वृद्धावस्था । यस्तो बेला ७० नाघेकाहरूको अधिकांश समय ओछ्यानमै बित्छ । नभए पनि घरको चार दिबारभित्र आराम गरेर अनि तात...
सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...
रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन । सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...
कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...