माघ १, २०८०
काकाकुल काठमाडौंको सपना र विकासको विद्रूप नमूना बनेको मेलम्ची खानेपानी आयोजना फेरि एकपटक उद्घाटन गरिएको छ । सिंहदरबारस्थित प्रधानमन्त्री कार्यालयमा बनाइएको धारो खोलेर प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रच...
कात्तिक २२, २०७६
भारतले हालै सार्वजनिक गरेको नयाँ राजनीतिक नक्साले नेपाल–भारत सीमा विवाद फेरि बल्झाइदिएको छ ।
आजभन्दा झण्डै ६० वर्ष पहिले नै नेपालका तर्फबाट जनगणना भएको क्षेत्रलाई भारतले आफ्नो भूमि भन्दै नक्सामा पारेपछि यो विवाद फेरि सतहमा आएको छ ।
नेपाली भूमि अतिक्रमण गर्नेगरी भारतले नयाँ नक्सा जारी गरेको विरोधमा नेपालमा विरोध प्रदर्शन शुरू भएका छन् । परराष्ट्र मन्त्रालयले कालापानी नेपाली भूमि भएको प्रस्ट पारिसकेको छ ।
सरकारका प्रवक्ता सूचना तथा सञ्चार प्रविधि मन्त्री गोकुल बाँस्कोटाले भारतले जारी गरेको नयाँ नक्सा नेपाललाई मान्य नहुने सरकारको अडान स्पष्ट गरिसकेका छन् ।
प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवाले भारतीय राजदूत मञ्जिव सिंह पूरीलाई फोन गरेर कालापानी नेपाली भूमि भएको भन्दै नक्सा सच्याउन आग्रह गरिसकेका छन् ।
भारतीय पक्ष भने नेपाली भूमि अतिक्रमण गरेको स्वीकार्न र नक्सा सच्याउन तयार भएको देखिँदैन ।
बिहीवार नियमित पत्रकार सम्मेलनमा भारतीय विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ता रवीश कुमारले ‘नयाँ नक्साले भारतीय सार्वभौम भू–भागको सही चित्रण गरेको’ दाबी गर्दै कालापानीलाई भारतको सार्वभौम भूगोलका रूपमा चित्रण गरे ।
कालापानीलाई आफ्नो नक्सामा पारेर भारतले नेपाली भू–भागलाई ‘सार्वभौम भू–भाग’ दाबी गर्नु आपत्तिपूर्ण छ ।
भारतीय विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ताले नयाँ नक्सामा नेपालको एकरत्ती पनि परिवर्तन नगरिएको दाबी गरेर वास्तविकतालाई ढाकछोप गर्न खोजेका छन् ।
विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ता मात्र होइन नेपाल मामिलामा अत्यन्त चासो राख्ने भारतीय सेनाका पूर्व मेजर जनरल अशोक मेहताले पनि भारतले नक्सामा पुनर्विचार नगर्ने दाबी गरे । उनले नेपाललाई नयाँ नक्सा सार्वजनिक गर्न चुनौती पनि दिए ।
लोकान्तरसँगको कुराकानीमा मेहताले नेपालले पनि आफ्नो सार्वभौम भूमि दाबी गर्दै नयाँ नक्सा सार्वजनिक गर्न उपयुक्त हुने बताए ।
मेहता अहिले कुनै सरकारी निकायका अधिकारी नभएपनि बोलीमा भारतीय संस्थापनको आवाज झल्किन्छ ।
नेपाली भूमिलाई खुलमखुल्ला ढंगले अतिक्रमण गरेर भारतले आफ्नो नक्सामा राखेपछि नेपालले पनि आफ्नो सार्वभौम भूमि रक्षाका लागि कालापानी समेटेर नयाँ नक्सा जारी गर्नु उपयुक्त हुन्छ, विज्ञप्तिले मात्र पुग्दैन ।
बलियो छिमेकीले आफ्नो भू–भाग अतिक्रमण गरेका बेला आफ्नो भू–भाग यो–यो हो र वास्तविक नक्सा यस्तो हो भनेर विश्वलाई देखाउने अवसर पनि यही हो ।
नेपालले अहिले आफ्नो वास्तविक नक्सा जारी गर्दा यसले अन्तर्राष्ट्रिय समुदायको ध्यानाकर्षण गर्न मद्दत पुर्याउँछ भने भोलिका दिनमा भारतसँग कुरा गर्ने बलियो आधार पनि बन्छ ।
एउटा सार्वभौम देशले आफ्नो भूमि समेटेर नयाँ नक्सा जारी गर्न कसैसँग अनुमति लिनु पर्दैन, भारतलाई काउन्टर दिन भन्दापनि आफ्नो भूमि रक्षाका लागि ।
प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले नाकाबन्दीविरुद्ध बोल्ने क्रममा भूगोल सानो भएपनि हरेक देशको सार्वभौमिकता बराबर हुने प्रक्रियाता दिने गरेका थिए ।
तथ्य र प्रमाणका आधारमा सीमा विवादको समाधान राजनीतिक र कूटनीतिक तबरबाटै गर्नुपर्छ । नेपालले भारतसँग निहुँ खोजेर विवाद गरिरहने भन्दा पनि प्रभावकारी कूटनीतिक पहल गरी समस्या समाधान गर्नुपर्छ ।
आफ्नो एक इञ्चपनि भू–भाग गुमाउनु कुनैपनि सर्वभौम मुलुकका लागि स्वीकार्य हुनै सक्दैन ।
भारतले नयाँ नक्सा जारी गरेर विवाद सिर्जना गरेको यही समयमा सीमा विवादको स्थायी समाधानका लागि तत्काल कूटनीतिक वार्ता शुरू गरिहाल्नु पर्छ ।
काकाकुल काठमाडौंको सपना र विकासको विद्रूप नमूना बनेको मेलम्ची खानेपानी आयोजना फेरि एकपटक उद्घाटन गरिएको छ । सिंहदरबारस्थित प्रधानमन्त्री कार्यालयमा बनाइएको धारो खोलेर प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रच...
काठमाडौं जिल्ला अदालतको एक आदेशका कारण बाँसबारी छालाजुत्ता कारखानाको सरकारी जग्गा घोटाला प्रकरणको अनुसन्धान यत्तिकै रोकिने हो कि भन्ने चिन्ता बढेको छ । जग्गा हिनामिनाबारे नेपाल प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्...
लोकान्तर सञ्चार प्रालिद्वारा सञ्चालित लोकान्तर डट्कम (Lokantar.com) स्थापनाको सात वर्ष पूरा गरेर आजदेखि आठौं वर्षमा प्रवेश गरेको छ । यस अवसरमा सबैभन्दा पहिला हामी हाम्रा समस्त पाठक, विज्ञापनदाता र शुभेच्छुकहरूप्...
संयुक्त राष्ट्रसंघका महासचिव एन्टिनियो गोटरेसको भ्रमणका बेला नेपालको शान्ति प्रक्रिया फेरि एकपटक अन्तर्राष्ट्रिय समुदायमाझ चर्चाको विषय बनेको छ । नेपालको शान्ति प्रक्रियाको शुरूआती चरणमा राष्ट्र संघले सहजीक...
कार्यभार सम्हालेको एक वर्ष पुगेको अवसरमा प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले मंगलबार राष्ट्रका नाममा सम्बोधन गर्दै कार्यशैली परिवर्तनको घोषणा गरेका छन् । ४५ मिनेट लामो सम्बोधनमा प्रचण्डले एक वर्षमा...
प्रतिनिधिसभाको पहिलो अधिवेशनमा नेता/सांसदको हाजिरी लोकान्तर डट्कमले सार्वजनिक गरिदिएपछि नेताहरूको जवाफदेहिताको बहस शुरू भएको छ । जनप्रतिनिधिको सर्वोच्च थलो संसद्मा ठूला भनिएका दलका शीर्ष न...
हामी १५औं अन्त्य गरेर १६औं योजनाको तयारीमा जाँदै छौं । दलका शीर्ष नेताबीच १६औं योजनाको विषयमा छलफल भएको छ । १५औं योजनाको असफलता र नमिलेका कुरालाई १६औं मा सुधार्छौं । हाम्रो गन्तव्य कहाँ हो भन्ने संविधानले ...
सच्चा लोकतन्त्रमा सिमान्तमा रहेको नागरिकले पनि यो देश मेरो हो भन्ने अनुभूति गर्न सक्नेछ- माहात्मा गान्धी । माथि गान्धीको भनाइ किन उद्धृत गरिएको हो भने नयाँ वर्षको आगमन भैसकेको छ र २०८० को बिदाइ बडो हर्षपूर्वक...
एक दिन काम विशेषले नयाँ सडकतिर गएको थिएँ, मोबाइल टिङटिङ गर्यो । हेरेँ पुराना मित्र जयदेव भट्टराई, सम्पादक मधुपर्क (हाल अवकाश प्राप्त) ले सम्झेका रहेछन् । हामी दुई लामो समयसम्म सँगै रह्यौँ, कहिले गोरखापत्र...