सुन्तलाका बोट मर्न थालेपछि चितवनका किसान चिन्तित बनेका छन् ।

सुन्तला खेतीले परिचित इच्छाकामना गाउँपालिका–५ तामिन गाउँका किसान सुन्तलाका बोट मर्न थालेपछि चिन्तित बनेका हुन् । 

विगत केही वर्षयता सुन्तलाका बोट मर्न थालेका तामिन कृषि सहकारी संस्था लिमिटेडका अध्यक्ष समेत रहेका कृषक हरिबहादुर नेपालले बताए । गत वर्ष मात्र ७ लाख रुपैयाँका सुन्तला बेचेर आम्दानी गरेका कृषक नेपालले यस वर्ष १ लाख रुपैयाँको हाराहारीमा मात्र आम्दानी हुने अनुमान गरिएको बताए ।

‘सुन्तलाका बोट मरेर बगैंचा रित्तो हुँदैछ, भएका बोटमा पनि राम्रो दाना लागेका छैनन्, गत वर्ष ७ लाखका सुन्तला बिक्री गरे, यस वर्ष १ लाख रुपैयाँ आम्दानी हुने अनुमान गरेको छु, हरेक वर्ष आम्दानी घट्दो छ,’ उनले भने ।

सुन्तलाका बोट मर्न थालेसँगै हरेक वर्ष आम्दानी घट्न थालेपछि अहिले किसान अन्य विकल्पतर्फ लागेका अर्का युवा कृषक रामप्रसाद बोहोराले बताए । बोहोराका अनुसार अहिले सुन्तला मासेर गोलभेडालगायत अन्य तरकारीखेती गर्नतर्फ किसान लगेका छन् । ‘बर्षेनि सुन्तलाका बगैंचा रित्तिँदै गएका छन्, भएका बोटमा पनि राम्रो फल लाग्न छाडेको छ, बयस्क बोट पनि मर्न थालेका छन्, अहिले किसान विकल्पमा अन्य तरकारी खेतीतर्फ लागेका छन्,’ उनले भने ।

उनका अनुसार तामिनमा मात्र ६० घरपरिवारले सुन्तलाखेती गर्दै आएका छन् । राम्रो फल लागेको वर्ष तामिन गाउँमा सुन्तलाबाट मात्र २ करोड रुपैयाँसम्म आम्दानी भित्रिने गरेको उनले बताए । यहाँ एकै किसानले राम्रो फल लागेको वर्ष वार्षिक २० लाख रुपैयाँसम्म आम्दानी गर्छन् । केही वर्षयता क्रमशः सुन्तलाका बोट मासिँदै गएपछि बर्सेनि आम्दानी घट्ने क्रममा छ । २ वर्षअघि कृषि विज्ञ प्राविधिकलाई सुन्तला बगैंचामा नै ल्याएर अध्ययन गराएका थिए । कृषि विज्ञले ती बगैंचामा सबै सुन्तलाको बोट नष्ट गरी कम्तीमा २ वर्ष खाली राख्न सुझाव दिएको कृषक नेपालले बताए ।

तामिन गाउँ जिल्लाकै स्वादिलो सुन्तला उत्पादन हुने  गाउँ भनेर परिचित  छन् । सुन्तलामा रोगको संक्रमण बढ्दै गएपछि यहाँका सुन्तला बगैंचा रित्तिदै गएका छन् । विकल्पमा अहिले यहाँका किसान अन्य तरकरीखेतीतर्फ लागेका छन् । यहाँ किसानले विक्रम संवत् २०५२ देखि नै व्यवसायी सुन्तलाखेती गर्दै आएका हुन् । वडा नम्बर ५ कै साठीमुरे गाउँमा पनि यस वर्ष सुन्तलामा फल लागेन । अलिअलि लागेका फल पनि असिनाले नष्ट गरेको यानबहादुर गुरुङले बताए ।