उपसभामुख शिवमाया तुम्बाहाम्फेले अध्यक्षद्वय प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली र पुष्पकमल दाहाल 'प्रचण्ड'लाई आफूले राजीनामा नदिने स्पष्ट पारेकी छिन् ।

दुवै अध्यक्षले आइतवार बिहान तुम्बाहाम्फेलाई बालुवाटारमै बोलाएर राजीनामा दिन दबाब दिएका थिए ।

'म राजीनामा दिने स्थितिमा छैन,' उनले आफ्नो पहिल्यैको अडान अध्यक्षद्वयसँग दोहोर्याएको स्रोतले जानकारी दियो ।

बिहान करीब साढे ११ बजे बालुवाटार पुगेकी तुम्बाहाम्फेले अध्यक्षद्वयसामु आफू पुरानै अडानमा कायम रहेको भन्दै राजीनामा नदिने भन्दै बाहिरिएकी थिइन् ।

तुम्बाहाम्फेले राजीनामा नदिने अडान दोहोर्याएपछि दुवै अध्यक्ष केही समय मुखामुख गरेका थिए ।

बैठकमा रक्षामन्त्रीसमेत रहेका सचिवालय सदस्य ईश्वर पोखरेल र महासचिव विष्णु पौडेल पनि उपस्थित थिए ।

शनिवार बसेको सत्तारूढ दल नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा) सचिवालय बैठकले उपसभामुखको राजीनामा माग्ने निर्णय गरेको थियो । उनले राजीनामा नदिने बरू आफूलाई महाभियोग लगाए फेस गर्ने भन्दै सचिवालयको निर्णयलाई चुनौती दिएकी थिइन् ।

उपसभामुख पदबाट हट्नुपर्ने गरी कुनै अपराध नगरेको उनको दाबी छ ।

पार्टी सचिवालयको निर्णय अनुसार आइतवारलाई बोलाइएको प्रतिनिधिसभाको बैठक अघि नै उनले राजीनामा दिने अपेक्षा गरिएको थियो ।

उनले राजीनामा दिएर मार्गप्रशस्त गर्ने छाँटकाँट नदेखिएपछि संसद सचिवालयले सूचना टाँस गरी माघ ६ गते दिउँसो १ बजेसम्मका लागि प्रतिनिधिसभा बैठक स्थगित भएको जानकारी दियो ।

अबका विकल्प

तुम्बाहाम्फेले आफूलाई नै सभामुख बनाउनु पर्ने औपचारिक निर्णय गरेपछि मात्र राजीनामा दिने अडान राखेपछि दुवै अध्यक्षले यसबारेमा थप परामर्श जरुरी रहेको भन्दै बिनानिष्कर्ष छलफल टुंग्याए ।

अपेक्षाविपरित तुम्बाहाम्फेको राजीनामा नआएपछि नेकपासँग अब सिमित विकल्प बाँकी रहेको छ । पहिलो विकल्प उनैलाई सभामुख बनाउने निर्णय गर्नु हो । तर त्यसको सम्भावना नरहेको नेकपाका पूर्वमाओवादी खेमाका एक नेताले बताए ।

'उहाँलाई सभामुख बनाउने कुनै कारण र सम्भावना छैन,' लोकान्तरसँग ति नेताले दाबी गरे, 'पार्टीभित्र विशिष्ट परिस्थितिको सिर्जना भएको छ । पार्टी कसैको अडानले चल्दैन । पार्टीभित्रको शक्तिसन्तुलनले जे माग गर्यो त्यही अनुसार चल्छ । उहाँ पुरानो नेता हुनुहुन्छ, राजीनामा दिनुको कुनै विकल्प छैन ।'

उनले पार्टीले गरेको निर्णय नमान्ने हो भने पार्टीभित्र बाह्य शक्ति हावी हुने बताए । 'अहिले त्यही भइरहेको छ,' उहाँको असन्तुष्टिलाई लिएर विपक्षी पार्टीहरू र अन्य शक्तिकेन्द्रहरू खेल्न थालिसकेका छन् ।'

समानुपातिक सांसद रहेकीले तुम्बाहाम्फेलाई फिर्ता बोलाउन पार्टीले निर्वाचन आयोगलाई पत्र लेख्ने विकल्प पनि रहेको छ । उनलाई समानुपातिक संसदबाट हटाएपछि स्वतः उपसभामुख रहनेछैनन् । त्यसपछि कसलाई सभामुख बनाउने भन्ने पार्टीलाई निर्णय गर्न सहज हुन्छ ।

तेस्रो विकल्प भनेको उनीमाथि महाभियोग लगाउनु हो । तर आफ्नै पार्टीको उपसभामुखलाई महाभियोग लगाएर हटाउने प्रक्रियाले पार्टीभित्र थप विवाद सिर्जना हुने देखिन्छ । महाभियोग लगाउनु पर्ने औचित्य पुष्टि गर्न थप गाह्रो देखिन्छ । तुम्बाहाम्फेले  आफूलाई महाभियोग लगाएर हटाउन चुनौती दिएपनि त्यो विकल्पमा नेकपा अहिल्यै जाने सम्भावना नरहेको नेकपाका एक नेताले दाबी गरे ।

बन्धक बन्यो संसद

प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेपाली कांग्रेसले एक विज्ञप्ति जारी गर्दै प्रतिनिधि सभाको बैठक स्थगित हुनु दुखद बताएको छ ।

सूचना टाँस गरेर माघ ६ गतेसम्मका लागि बैठक स्थगित भए लगत्तै प्रवक्ता विश्वप्रकाश शर्माले एक विज्ञप्ति जारी गर्दै नेकपा संसदप्रति गैरजिम्मेवार रहेको आरोप लगाएको हो ।

 'संसदीय प्रणालीमा सभामुखको विशेष नेतृत्वदायी भुमिका, गरिमा र महत्त्व हुन्छ l तर ३ महिनादेखि रिक्त भएको पदमा नयाँ सभामुख चयन गर्न प्रतिनिधिसभामा प्रक्रिया अघि नबढाइनु र सत्तारूढ दलभित्रको विवादको छायांमा प्रतिनिधिसभालाई लाचार छायां बनाउन खोज्नु आपत्तिजनक र लज्जास्पद छ,' विज्ञप्तिमा उल्लेख छ l

 पूर्व प्रधानमन्त्री तथा समाजवादी दलका अध्यक्ष डाक्टर बाबुराम भट्टराईले एक ट्वीट गर्दै संसदलाई पंगु बनाइएको आरोप लगाए l

'हिजो दलीय खिचातानिले संसद बन्धक बन्दा अन्तरिमकाल र सहमतिको राजनीति भनेर चित्त बुझाइयो,' उनले ट्वीटरमा लेखेका छन्, 'तर आज नियमित संविधान र एउटै दलको स्पष्ट बहुमत हुँदा गुटीय खिचातानीका कारण प्रतिनिधिसभा पंगु/निष्काम हुने र बैठक सरिरहने ? जनप्रतिनिधि मुकदर्शक भैरहने ? यही हो लोकतन्त्र ? अझै कम्युनिज्म ? धन्य कणहरू !'