पुस र माघमा परेको हिउँदे झरीले हिउँदे बालीमा ठूलो नोक्सानी भएको छ ।

कैलाली र कञ्चनपुरसहित तराईको जिल्लामा नोक्सानी भएको हो । मसुरो, तोरी, आलुु, टमाटर, काउली, गहुँ बाली नोक्सान भएको छ ।

कैलालीको कैलारी गाउँपालिका–६ बेनौलीका स्थानीय कर्णबहादुर महतोले ४ विघा क्षेत्रफल जग्गामा छरिएको गहुँँ र तोरी नष्ट भएको दुखेसो सुनाए । उनको गहुँ बालीमा २ सातादेखि अझैसम्म पानी जमेको छ । जुन पानी फाल्न उनले पटक–पटक पम्पसेट प्रयोग गर्दै आएका छन् ।

‘खेत जोताई, बिउ, मल, श्रम गरी धेरै लगानी भयो । पानीले सब सखापै पर्‍यो’ पम्पसेटले पानी फाल्दै गरेका महतोले पीडा सुनाए, ‘केही बच्छ कि भन्ने झिनो आशा छ । ३ पटक पम्पसेटले खेतको पानी फालिसकें । तर सबै निरर्थक भएको छ ।’

कैलाली गाउँपालिका–२ बसौटीका स्थानीय अंगानु चौधरी पनि हिउँदे झरीबाट पुगेको नोक्सानीले स्तब्ध भएका छन् । उनको करिब १० कठ्ठामा ढक्कमक्क फूल्दै गरेको तोरी बालीमा पानी जमेको छ । तोरी बाली नोक्सानी हुने चिन्ताले उनलाई निकै सताएको छ । तोरी बालीमा लगाएको डुब्दै गरेको लगानी र परिवारिक जिविकोपार्जनको चिन्ताले निकै सताएको चौधरीले दुखेसो सुनाए ।

कर्णबहादुर र अंगानु मात्रै नभई होइन हिउँदे झरी कञ्चनपुर र कैलाली जिल्लाका अधिकांश किसानको लागि अभिशाप बनेको छ । खासगरी खल्ला जग्गामा रोपिएका हिउँदे बाली सखाप भएका छन् । एकातर्फ लगाएको ठूलो लगानीमा नोक्सानी अर्को तर्फ जिविकोपार्जनमा समस्या हुने भयले किसानहरुलाई सताएको हो ।

सुदूरपश्चिम प्रदेश कृषि निर्देशनालय डोटीका निर्देशक यज्ञराज जोशीले खासगरी तराई क्षेत्रमा रोपिएका मसुरो प्रजातिको साथे टमाटर, तोरी र गेहुँमा क्षति पुगेको जानकारी दिए ।

तर हिउँदे झरीले तराई क्षेत्रमा नोक्सानी पुगेपनि पहाडी क्षेत्रका साथै सिँचाइको पहुँच नरहेको क्षेत्रमा बरदान सावित भएको जानकारी दिए । कैलाली र कञ्चनपुर जिल्लाको करिब ७० हजार हेक्टर क्षेत्रफल जमिनमा खेती हुँदै आएको जानकारी गराउँदै उनले जुन मध्ये करिब २० देखि ३० हजार हेक्टरमा मात्रै सिँचाइ उपलब्ध रहेकोले बाँकी क्षेत्रमा हिउँदे झरी लाभदायिक सावित भएको बताए । 

पहाडी जिल्लाको हिउँदे बाली र फलफूल बालीको उत्पादनमा बृद्धि हुने तर तराई क्षेत्रको मसुरो, तोरी, गेहुँ र आलु बालीको उत्पादनमा ह्रास आउने सम्भावना बढेको निर्देशक जोशीको भनाइ छ ।