काठमाडौं, ३ फागुन — चीन र रुसले लगातार सैन्य शक्ति बढाउँदै गर्दा अमेरिका र उसका सहयोगीहरूको सैन्य वर्चस्वका लागि चुनौती तेर्सिएको छ । 

इन्टरनेसनल इन्स्टिच्युट अफ स्ट्य्राटेजिक स्टडीजले तयार पारेको वार्षिक प्रतिवेदन मिलिटरी ब्यालेन्स २०१८ मा पश्चिमी शक्तिहरूलाई पहिले प्राप्त रणनीतिक फाइदाको भर परेर बस्न नसकिने उल्लेख छ । 

रिपोर्टमा महाशक्तिहरूबीच युद्धको आशंका निश्चित नभएको तर रुस र चीनले कुनै पनि संघर्ष हुन नदिन व्यवस्थित रूपमा तयारी गरिरहेको लेखिएको छ । चीनको नेतृत्वले शक्तिशाली हतियारहरूको संख्या बढाइरहेको कुरा रिपोर्टमा सविस्तार वर्णन गरिएको छ । 

चीनले जमीन, हावा र पानी सबैतिर सैन्य शक्ति बढाइरहेको छ । हालै चीनले जे–२० लडाकू विमान हतियारका रूपमा सन् २०२० देखि प्रयोगमा ल्याउने बताएको थियो । यो एक गोप्य विमान हो जुन कुनै राडारमा देखिँदैन । 

यसरी चीनले गोप्य विमानका विषयमा अमेरिकाको एकाधिकार तोडेको छ । अनि चीनले एयर टु एयर पील–१५ क्षेप्यास्त्र प्रणाली पनि इलेक्ट्रोनिक स्क्यान्ड राडारयुक्त बनाउँदैछ । 

पैसा र व्यावसायिक कारणले गर्दा रुसको सैन्यीकरण अलिक स्लो भएपनि सिरिया र युक्रेनको युद्धबाट प्राप्त अनुभवले रुसलाई खुबै फाइदा दिएको छ । रुसले साइबर आक्रमणबाट बच्ने क्षमता पनि बढाएको छ । 

आईआईएसएसका निर्देशक जनरल डा जोन चिपम्यानले भने, ‘पश्चिमी मुलुकका केही सरकारले लीप अहेड प्रविधिमार्फत अघि बढ्ने कोशिश गर्नेछन् तर उनीहरूको सफलता निश्चित छैन । जसरी चीनले प्रविधिमार्फत हतियारको
संख्यामा वृद्धि गरिरहेको छ, त्यसमार्फत उसले विश्वव्यापी सुरक्षा इन्नोभेटर बनेर पश्चिमी मुलुकको बराबरी गर्न चाहन्छ ।’

रिपोर्टका अनुसार, सुरक्षा प्रविधि तथा निर्माणका विषयमा अब पश्चिमी देशहरूको एकाधिकार रहेन । चीन त उनीहरूभन्दा अघि बढ्न सक्छ । तर आफ्नो क्षमतालाई सर्वश्रेष्ठ प्रयोग गर्नका लागि चीनले युद्धनीतिमा सुधार गर्नुपर्छ ।

एजेन्सी