काठमाडौं, ८ चैत- नेपाली कांग्रेसका प्रभावशाली नेताहरूले संसदीय दलको प्रमुख सचेतक पद अस्वीकार गरेका छन् । संसदमा प्रभावकारी भूमिका देखाउन प्रमुख सचेतक पद महत्त्वपूर्ण मानिन्छ ।

कांग्रेस सभापति एवं संसदीय दलका नेता शेरबहादुर देउवाले शुरुमा डा. मीनेन्द्र रिजाललाई प्रमुख सचेतक बनाउन प्रस्ताव गरेका थिए । रिजालले सो पद अस्वीकार गरेपछि देउवाले आफ्ना विश्वास पात्र बालकृष्ण खाणलाई बुधबार प्रमुख सचेतकमा नियुक्त गरे ।

तर खाणले सो पद अस्वीकार गरेको रूपन्देहीबाटै घोषणा गरेका छन् । खाणको असन्तुष्टिले कांग्रेसभित्र देउवा समूहमा पनि असन्तुष्टि बढेको विश्लेषण हुन थालेको छ ।

प्रतिपक्षमा धकेलिएको कांग्रेससँग केही मात्र सुविधाका पद छन् । कांग्रेसले प्रतिनिधिसभामा सार्वजनिक लेखा समितिको सभापति पद पाउँछ ।

संसदीय दलको प्रमुख सचेकतले राज्यमन्त्री सरह संसदबाट गाडी, इन्धनलगायतका सुविधा पाउँछन् । सचेतक अस्वीकार गरेका नेताको रुची लेखा समितिको सभापतिमा हुन सक्ने कांग्रेस वृत्तमा चर्चा छ । तर देउवाले लेखा समितिको सभापतिमा रूपन्देहीबाट चुनाव जितेका भरत साहलाई अगाडि सार्ने सम्भावना छ ।

‘प्रतिपक्षमा पुगेको दलका लागि सदनमा प्रभावकारी भूमिका खेल्न प्रमुख सचेतकको भूमिका महत्वपूर्ण हुन्थ्यो । नेताहरू पार्टीको हित भन्दा पनि निजी स्वार्थमा लागेको देखियो,’ एक पूर्वसांसदले भने ।

देउवाले अब प्रमुख सचेतकमा आफ्ना अर्का निकटस्थ ज्ञानेन्द्र कार्की, गगन थापा वा बर्दियाबाट चुनाव जितेका सञ्जय गौतमलाई अगाडि सार्ने सम्भावना रहेको देउवा निकटका एक नेताले बताए ।

पहिलो संविधानसभामा लक्ष्मणप्रसाद घिमिरे प्रमुख सचेतक थिए । दोस्रो संविधानसभामा चीनकाजी श्रेष्ठ प्रमुख सचेतक थिए । घिमिरे प्रमुख सचेतक रहँदा सदनमा कांग्रेसको उपस्थिति प्रभावकारी देखिएको थियो ।

यस्तो छ खास कारण

पार्टी कमजोर भएको समयमा आफू देशभर हिँडनु पर्ने भएकोले संसदमै सिमित नगर्न खाणले देउवासँग आग्रह गरेका छन् । तर कांग्रेस स्रोतका अनुसार खाणले सचेतक पद अस्वीकार गर्नुको खास कारण चाहीँ पार्टी पदाधिकारी नियुक्तिको तयारी पनि हो ।

सभापति देउवाले महामन्त्री र सहमहामन्त्री नियुक्तिको गृहकार्य गरिरहेको देउवा निकट स्रोतले बतायो । पूर्णबहादुर खड्कालाई महमन्त्री र डा. प्रकाशशरण महतलाई सहमहामन्त्री बनाउन लागेको चर्चा कांग्रेस वृत्तमा छ ।

खाणको चाहाना महामन्त्रीमा थियो । सो पद नपाउने देखेपछि खाणले पद अस्वीकार गरेको कांग्रेस स्रोत बताउँछ । देउवाले ज्ञानेन्द्रबहादुर कार्कीलाई पनि पदाधिकारी मनोनयन गर्ने तयारी गरेका थिए ।

तर शिक्षक संघको चुनावमा देउवा पक्षको पराजयको कारण दर्शाउदै ज्ञानेन्द्रलाई पदाधिकारी नियुक्त गर्ने सम्भावना टरेको देउवा निकट स्रोत बताउँछ ।

‘अर्थमन्त्रीको रूपमा पनि उनको कार्यकुशलता नालायकी थियो, शिक्षक संघको चुनावमा देउवाको लज्जास्पद् पराजय गराए,’ देउवा निकट एक नेताले लोकान्तरसँग भने, ‘शिक्षक संघको चुनावको जिम्मा दिइएका कार्कीले एकजना शिक्षकलाई पनि फोन गरेनन् ।’