भनिन्छ, प्रतिक्षाको फल मीठो हुन्छ । यो विषय राजनीतिक रुपमा भने लागू नहुने रहेछ । जति पर्खियो त्यति शंका उत्पन्न हुने मात्र होइन, फल लाग्ने कुरापनि अनिश्चित जस्तै हुन्छ । 

वाम गठवन्धन बनाएका एमाले–माओबादी केन्द्रबीच एकताको बिषयसँगै जनताले मिठो फल एकिकृत पार्टी र उसले कल्पना गरेका सम्बृद्व नेपालको आशा गरेका थिए । 

तर गठवन्धन घोषणा गरेको ६ महिना वितिसक्दसमेत उनका समर्थकले पर्खाईको मिठो एकिकृत पार्टीको फल खान त के देख्नसमेत पाएका छैनन् ।

गठबन्धन त केबल निर्वाचनमा जीत हात पार्नका लागि थियो । उनीहरुले दशैंको बेला गरेको घोषणा अनुसार त चुनाव लगत्तै पार्टी एकता हुनुपर्ने थियो । 

पार्टी चलाउने क्रममा आफ्ना ब्यक्तिगत मतभेद थाति राख्दै, निर्वाचनमा आम जनतालाई देखाएको सपना पुरा गर्नति एकिकृत पार्टी लाग्नुपर्थो ।  तर, जनता सामुन्ने अघि सारेको बाचा अनुसार नेताहरु किन अघि बढ्न सकेनन् ? यतिबेला थप रहस्यको बिषय बन्न पुगेको छ ।

गत मंसिर एक्काईस गते निर्वाचन सकिएसँग केही समयपछि एकिकृत पार्टीको नामबाट एक भएर अघि बढ्ने भनेर केपी ओली र पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले निर्वाचन ताका कार्यकर्ता र जनतालाई विश्वास दिलाउन बिभिन्न चुनावी कार्यक्रममा भन्दै आएका थिए । तर, निर्वाचन सम्पन्न भएको ४ महिना बितिसक्दा पनि आ–आफ्नै पार्टीभित्रका कमजोरीमा डुब्दै , संगठनात्मक र सैद्दान्तिक  जस्ता बिषयलाई देखाएर जनता र कार्यकर्तालाई देखाएको सपना पूरा गराउन यतिबेला दुबै पार्टीका नेताहरु चुकिरहेका छन् । 

अझ पछिल्लो समय त एकता हुन नदिन बाह्य शक्तिको चलखेल बढिरहेको कुरा दुबै पार्टीका शीर्ष नेताले मिडियामा बोलिदिएपछि त पार्टी एकताको बारेमा जनतामा थप आशंका थपिएको छ । 

यदि साँच्चै नेताहरु एकताको निम्ति तयार र इमान्दार छन् भने एकताको बिषयलाई बाह्य तत्वले कुनै फरक पार्दैन । तर, दुबै दलका नेताहरु यो वा त्यो बाहानामा एकता प्रक्रियाबाट भागिरहेका छन्  । त्यो चाँहि रहस्यको बिषय बनिरहेको छ । 

केही समय अघिमात्र चितवन पुगेर ढिलोचाँढो आफू प्रधानमन्त्री  हुन्छु भनेर प्रचण्डले सार्वजनिक अभिब्यक्ति दिएपछि त एकताको बिषय थप अन्योलतामा रुमल्लिएको छ भनेर ठम्याउन जो कोहिलाई गार्हो परेन । 

त्यतिमात्र होईन, पार्टी नै एकता गर्ने भनेर निर्वाचनमा गठबन्धन गरेर निर्वाचन जितेर माओवादी सहितको बहुमतको सरकारमा मधेशवादी दललाई भित्र्याउन ओलीले बल गर्नु र माओवादीभित्र पनि संसदीय दलको नेतामा प्रचण्ड चुनिनुले एकता हुने वा नहुनेमा अन्योलता थपिएको कतिपयको अनुमान छ ।

जबकि पार्टी नै एकिकरण गर्ने र ओलीलाई नै ५ वर्षे सरकारको नेतृत्व गर्न दिने भएपछि माओवादीले संसदीय दलको नेता चुनिरहनुपर्ने आवश्यकता रहँदैन थियो । ओलीले पनि मधेशवादी दललाई सरकारमा सहभागी गराउन जोड गरिरहनुपर्ने आवश्यकता छदै थिएन । 

अहिलेपनि एकताको बिषयमा दुबै दलका बिभिन्न तहका नेताहरुको बिभिन्न प्रतिक्रिया सार्वजानिक भइरहेको छ । एमाले माओवादीसँग मिल्न होइन आफू ठुलो पार्टी भएको हैसियतले उसलाई निल्न चाहान्छ । जुन स्वभाविक पनि हो । किनकी ठूलो माछाले पनि आफ्ना वरीपरी आएका भुरा माछाहरु निलिरहेको हुन्छ ।

अहिले शक्तिको हिसाबले तेश्रो दल भएपनि माओबादी सत्ता गठबन्धनमा मास्टर कार्ड हो । उ जता मिल्छ उसैको नेतृत्वमा सरकार बन्छ । एमालेलाई पनि यतिबेला पार्टी एकता भन्दा सरकार प्यारो छ । एमालेले आफ्नो सरकारमा मधेशवादी दलहरुलाई सहभागी गराएर माओवादीलाई साइजमा ल्याउन र पाँच वर्षे सरकारको भविष्य सुरक्षित गर्न चाहान्छ । तर अहिलेसम्म मधेसवादी दल सरकारका सहभागी भएका छैनन् । 

चुनाव जित्नकै लागि जनताको अघि गरिएको बाचा अहिले आएर दुबै नेतालाई भालुको कनपट बराबर भएको छ । 

संगठन अमुर्त हुन्छ । संगठन चलाउने भनेको ब्यक्तिले हो । जनताको आँखाबाट हेर्दा दुई कमिन्युस्ट पार्टी एक हुने बिषयलाई सैद्दान्तिक  र सांगठनिक हिसाबले खासै फरक पार्दैन । बरु एकता हुनलाई नेता र आम कार्यकर्ताको मन÷भावना मिल्न जरुरी छ । जहाँ आम कार्यकर्ताको भावना मिल्दैन, त्यस्तो एकताले दुई पार्टीको नाम मेटाएर एउटै नाम लेख्दैमा देश र जनतालाई केही फरक पार्दैन । बरु भावना बिपरित एकता भएको खण्डमा शक्ति सञ्चय होइन क्षय पनि हुन सक्छ र बिपक्षीलाई फाइदा पुग्छ ।

जहाँसम्म एकताको बिषयलाई लिएर माओवादी केन्द्रले एकिकृत पार्टीमा आफ्नो लागि आधा हिस्सा खोजेको भन्ने कुरो छ । त्यसको लागि एकपटक माओवादीको इतिहास तर्फ फर्केर हेरौ । 

माओवादीले पनि शान्तिप्रकृयामा आएपश्चात् बिभिन्न पार्टीसँग एकता गर्यो । त्यसमध्ये एकता केन्द्र एक हो । एमालेसँगको एकतामा माओवादीले आधा हिस्सा खोजिरहेको अवस्थामा एकता केन्द्रसँगको इतिहासलाई एमालेसँगको एकता जोडेर हेर्न सकिन्छ ।

कुन हैसियतमा अहिले माओबादी केन्द्रले एमालेसँग आधा हिस्सा खोजिरहेको छ ? के उसले एकता केन्द्रसँग पार्टी एकता गर्दा उसलाई आधा हिस्सा दिएको थियो ? कि एकता केन्द्रले आधा हिस्सा खोज्यो ? अहिले माओवादी केन्द्रले साँच्चै एमालेसँग एकता चाहान्छ भने संगठनमा आधा हिस्सा होईन आफ्नो मनमा आधा हिस्सा एमालेका नेता र कार्यकर्तालाई खाली गर्न सक्नुपर्छ र त्यही अनुसार एमालेले पनि छाति फराकिलो गर्न सक्नुपर्छ तबमात्र एकता सम्भव छ ।

यतिबेला माओवादीले सिद्दान्तको बहस निकाल्दै बाहिर माओबाद र एक्काइसौं शताब्दीको जनवादको कुरालाई एकताको बिषयसँग जोडेको छ । सैद्दान्तिक रुपमा जे भनेपनि माओवादी केन्द्रले नयाँ पार्टीमा आफ्नो पकड बलियो खोजेको छ । उसका केही प्रभावशाली नेतालाई नयाँ पार्टीमा सीट सुरक्षित गरिदिएको खण्डमा कार्यकर्ताको भावना बिपरित र सैद्दान्तिक  बिषयलाई लत्याउदै माओवादीले एकताको बाटो तुरुन्त खाली गर्छ र एकता हुन्छ । जहाँसम्म सैद्दान्तिक  हिसाबमा माओवादको कुरा छ त्यो सिध्दान्तबाट माओवादी केन्द्र पहिलै स्खलित भैसकेको कुरा उसको व्यवहारले देखाईसकेको छ । 

आम जनता र कार्यकर्ता माझ माओवादको नकाब फुकाल्न माओवादी केन्द्रलाई गाह्रो पर्ने छैन ।