कात्तिक २२, २०८०
दशैं वरिपरि मुलुकमा केही राजनीतिक परिदृश्यहरू देखिए । दशैंको रौनकसँगै पूर्वमा कोशीको छालले केही तरंग ल्यायो । कोशी प्रदेशमा कांग्रेसभित्रको ‘अर्ध विद्रोह’ले पाँच दलीय गठबन्धनमात्रै धर्मराएन, कांग्र...
जेठ ३, २०७५
काठमाडौं, ३ जेठ–देशका दुई ठूला कम्युनिस्ट पार्टी नेकपा एमाले र (माओवादी केन्द्र)बीच बिहीवार (आज) पार्टी एकता हुँदैछ । नेपालमा गणतन्त्र स्थापना गर्न भन्दै माओवादीले २०५२ सालमा सशस्त्र जनयुद्ध शुरु गर्नुअगाडि २०५१ सालमा माओवादी पार्टी गठन भएको थियो ।
२०४० साल मंसिरमा निर्मल लामाको नेतृत्वमा नेकपा चौम (चौथो महाधिवेशन) राष्ट्रिय सम्मेलन आयोजक कमिटी गठन भयो । २०४१ फागुनमा सम्मेलन गरी चौमका महामन्त्री निर्मल लामा बने, यो समूह २०४६ सालको जनआन्दोलनमा संयुक्त रूपमा सहभागी भई संघर्षमा होमियो ।
पार्टी विभाजन गरी निर्मल लामाले नेकपा (चौम) गठन गरे पश्चात २०४० कार्तिकमा राष्ट्रिय सम्मेलन भयो र मोहन विक्रम पार्टीको महामन्त्री बने । २०४१ मंसिर १–१६ सम्म पाँचौं महाधिवेशन भयो । महाधिवेशनले मोहन वैद्य (किरण) लाई महामन्त्रीमा निर्वाचित गर्यो ।
२०४३ सालमा नेकपा मशालको तर्फबाट काठमाडौंमा प्रहरी बिटमा आक्रमण र पोस्टर टाँस्ने काम भयो, जुन घटनामा पार्टीका धेरै कार्यकर्ता गिरफ्तार परे र पार्टीलाई गम्भीर क्षति पुग्यो । यस घटनालाई सेक्टर काण्ड भनिन्छ । सेक्टर काण्डमा पार्टीको योजना असफल भएपछि मोहन वैद्यले महामन्त्रीबाट राजीनामा दिए । २०४५ सालमा नेकपा मशालको सम्मेलनले प्रचण्डलाई महामन्त्रीमा निर्वाचित गर्यो । साथै दीर्घकालीन जनयुद्धको कार्यदिशा समेत पास गर्यो । २०४५ सालयता प्रचण्ड पार्टीको नेतृत्वमा छन् ।
२०४८ सालको संसदीय निर्वाचनमा पार्टीले संयुक्त जनमोर्चा नामको चुनावी मोर्चा निर्माण गर्यो । प्रतिनिधि सभामा ९ र राष्ट्रिय सभामा २ जना गरी ११ स्थानमा पार्टी विजयी बनेको थियो ।
२०४९ सालमा वर्ग संघर्षको तयारी गर्ने बारेमा निर्मल लामाहरूसँग व्यापक बहस भयो, तर निर्मल लामाहरूले वैधानिक संघर्षलाई मुख्य माने । जनयुद्धको तयारी गर्ने कुरामा असहमति प्रकट गरे । २०५१ असारमा प्रथम राष्ट्रिय सम्मेलनपछि निर्मल लामाहरू पार्टीबाट अलग भए । त्यसपछि निर्मल लामा, नारायणकाजी श्रेष्ठ, अमिक शेरचन, लिलामणि पोख्रेलहरू मिलेर २०५१ सालमा छुट्टै नेकपा एकता केन्द्र गठन गरे ।
प्रचण्डको नेतृत्वमा २०५१ साल फागुन २–४ मा तेस्रो विस्तारित बैठक बसी नयाँ जनवादी क्रान्तिको राजनीतीक तथा फौजी कार्यदिशा निर्माण भयो र पार्टीको नाम परिवर्तन गरी नेकपा माओवादी राखियो । २०५२ फागुन १ गते माओवादीले जनयुद्धको शुरुवात गर्यो ।
२०५७ माघ–फागुनमा पार्टीको दोस्रो राष्ट्रिय सम्मेलनमार्फत् प्रचण्डपथलाई पार्टीको सिद्धान्त बनाउने निर्णय भयो ।
२०६२ असोजमा चुनवाङ बैठकपछि रणनीति बदल्दै माओवादीले राजतन्त्रविरुद्ध संसदवादी दलहरूसँग १२ बुँदे समझदारी गर्यो । २०६३ वैशाख ११ गते संसद पुनस्र्थापना गर्दै जनआन्दोलन सम्पन्न भएपछि माओवादी शान्ति प्रक्रियामा आयो ।
२०६४ भाद्रमा काठमाडौंको बालाजुमा पाँचौं विस्तारित बैठक सम्पन्न भयो । २०६४ साल चैत्र २८ गते सम्पन्न संविधानसभाको निर्वाचनमा माओवादीले प्रत्यक्षतर्फ स्पष्ट बहुमत हासिल गर्यो । २०६५ श्रावण ३२ गते संसदबाट प्रचण्ड पहिलो पटक प्रधानमनत्री निर्वाचित भए ।
२०६५ पौष २९ गते माओवादीसंँग २०५१ सालमा छुट्टिएको नारायणकाजी समूहबीच पार्टी एकता हुन पुग्यो । एकतापश्चात पार्टीको नाम एकीकृत नेकपा माओवादी राखियो ।
२०६९ असारमा एकीकृत माओवादीबाट मोहन वैद्यको नेतृत्वमा एक समूह अलग भई नेकपा–माओवादी गठन भयो । २०६९ माघमा भएको सातौं महाधिवेशनले प्रचण्डलाई पुन अध्यक्षमा निर्वाचित गर्यो ।
२०७० मंसीर ४ मा सम्पन्न संविधान सभाको दोस्रो निर्वाचनमा माओवादीलाई झड्का लाग्यो । संविधान घोषणासँगै माओवादीको फूटको श्रृंखला जारी रह्यो ।
०७२ साल असोजमा उपाध्यक्ष डा. बाबुराम भट्टराईले माओवादी छाडेर नयाँ शक्ति पार्टी गठन गरे । २०७४ सालमा प्रतिनिधि सभाको चुनाव हुनुपूर्व मोहन वैद्य समूहबाट रामबहादुर थापा लगायतका नेताहरु पुनः मूलधारमै फर्किए । त्यसपछि एकिकृत पार्टीको नाम माओवादी केन्द्र राखियो ।
स्थानीय चुनावमा कतिपय स्थानमा कांग्रेससँग चुनावी तालमेल गरेको माओवादी त्यति राम्रो परिणाम निकाल्न सकेन ।
प्रतिनिधि सभा र प्रदेशसभा चुनावमा माओवादीले गठबन्धन गर्दै पार्टी एकता गर्ने सहमति गरे । त्यसपछिका विभिन्न छलफल र वार्तालाई अन्तिम रूप दिँदै माओवादी केन्द्र र नेकपा एमाले पार्टी एकता गर्न सहमत भएका छन् । २४ वर्षपछि बिहीवारदेखि माओवादी केन्द्र एमालेसँग मिलेर नयाँ पार्टी बन्दैछ ।
दशैं वरिपरि मुलुकमा केही राजनीतिक परिदृश्यहरू देखिए । दशैंको रौनकसँगै पूर्वमा कोशीको छालले केही तरंग ल्यायो । कोशी प्रदेशमा कांग्रेसभित्रको ‘अर्ध विद्रोह’ले पाँच दलीय गठबन्धनमात्रै धर्मराएन, कांग्र...
नेकपा (एकीकृत समाजवादी)का अध्यक्ष माधवकुमार नेपालले कोशी प्रदेशमा सर्वदलीय सरकारको आवश्यकता रहेको बताएका छन् । विराटनगर विमानस्थलमा शनिवार सञ्चारकर्मीहरूसँग कुराकानी गर्दै पूर्वप्रधानमन्त्रीसमेत रहेका न...
नेपाली कांग्रेसका केन्द्रीय सदस्य तथा सांसद डा. चन्द्र भण्डारीले पार्टी सभापति शेरबहादुर देउवाले अब नेतृत्व छाड्नुपर्ने बताएका छन् । पार्टीको लुम्बिनी प्रदेश सम्मेलनमा शनिवार बोल्दै भण्डारीले देउवाले अब...
जसपाबाट उपराष्ट्रपतिमा रामसहाय यादवको उम्मेदवारी कायम भएको छ। सत्ता गठबनधनको तर्फबाट उपराष्ट्रपतिको उम्मेदवार बनाइएका जसपा नेता रामसहाय प्रसाद यादवको उम्मेदवारी निर्वाचन आयोगले कायमै राख्ने ...
मोहन वैद्यले नेतृत्व गरेको नेकपा (माओवादी क्रान्तिकारी)ले गरेको लालमार्च तथा सभामा कुर्सी हानाहान भएको छ । क्रान्तिकारीले १३१ औं माओ दिवसका अवसरमा काठमाडौंको शान्ति वाटिकामा गरेको मार्चपासमा कुर्सी हानाहान...
‘यो कस्तो तरिका हो के रोडमा हिँड्न पनि नपाउने ? म बौद्ध जाने बस कुरेर बसेकी हुँ के । तपाईंहरू किन ममाथि आवश्यकताभन्दा बढी निगरानी गरिरहनु भएको छ,’ मेडिकल व्यवसायी दुर्गा प्रसाईंका कार्यकर्ता...
नेपालको निजामती सेवा (समग्र प्रशासन) कम व्यावसायिक भएको आरोप लाग्दै आएको छ । कर्मचारीहरूमा बुझाइको स्तर सतही देखिन थालेको छ । सकारात्मक सोच पनि खस्किएको छ । प्रस्तुतिमा आत्मविश्वास होइन, हीनभावना देखिन थालेको ...
निरन्तर १८ वर्ष लामो कन्जरभेटिभ पार्टीको सरकारलाई विस्थापित गर्दै लेबर पार्टीका नेता टोनी ब्लेयर सन् १९९७ को मे २ मा बेलायतको प्रधानमन्त्री बन्न सफल भएका थिए । लेबर पार्टीका नेता जोन स्मिथको निधनपश्चात पार्टीको ...
जनता समाजवादी पार्टीमा आएको विभाजन पहिलो पनि होइन र अन्तिम पनि होइन । राजनीतिक दलमा आएको विभाजनको लामो शृङ्खला हेर्ने हो भने पनि यो न पहिलो हो, न अन्तिम । दुःखद् कुरा के भने राजनीतिक दल विभाजनको नयाँ कोर्...