कात्तिक १५, २०८०
१. नमस्कारको चलन हिन्दु संस्कृतिमा मानिस हात जोडेर एक अर्कालाई अभिवादन गर्छन् जसलाई नमस्कार भनिन्छ । यो परम्पराका पछाडिको सामान्य कारण भनेको दुवै हात जोडेर गरिने अभिवादनले सम्मान झल्काउँछ । तर वैज्ञानिक र...
काठमाडौं — प्रत्येक मानिस आफ्नो जीविकाका लागि केही न केही गरेर पनि अझ बढी लाभ पाउने आशा राख्छन् । अनि केही मानिस चाहिँ काम नगरिकनै सुखसुविधा चाहन्छन् ।
महाभारतमा श्रीकृष्ण र अश्वत्थामासँग जोडिएको एउटा प्रसंग छ । यो प्रसंगमा जीवन व्यवस्थापनको सूत्र पनि लुकेको छ ।
एकचोटि पाण्डव र कौरवका गुरु द्रोणाचार्यका छोरा अश्वत्थामा द्वारिका गए । भगवान् श्रीकृष्णले उनको स्वागत गर्नुभयो र उनलाई अतिथिका रूपमा महलामा राखे ।
केही दिन त्यहाँ बसेपछि एक दिन अश्वत्थामाले श्रीकृष्णलाई भने, ‘तपाईं मेरो अजेय ब्रह्मास्त्र लिनुस् र त्यसको साटो सुदर्शन चक्र दिनुस् ।’
श्रीकृष्णले अश्वत्थामालाई भन्नुभयो, ‘ठीक छ, मेरो कुनै पनि अस्त्र लगे हुन्छ । मलाई त्यसको साटो केही पनि चाहिँदैन ।’
अश्वत्थामाले भगवानको सुदर्शन चक्र उठाउने प्रयास गरे तर त्यो टसमस भएन । उनले निकै प्रयास गरेपनि असफलता हात लाग्यो ।
अश्वत्थामाले थाकेर हार मानेपछि भगवानले उसलाई अतिथिको सीमाका बारेमा सम्झाउनुभयो । आफ्नो सामर्थ्य बाहिरको कुनै कुरा माग्नुहुँदैन भन्नुभयो ।
श्रीकृष्णले भन्नुभयो, ‘यो चक्र मलाई अत्यन्त प्रिय छ । मैले यसलाई १२ वर्षसम्म घोर तपस्या गरेको पाएको हुँ । तिमीले त्यसलाई कुनै प्रयास नै नगरी सजिलै मागिदियौ ।’
श्रीकृष्णले यस्तो भन्दा अश्वत्थामा निकै लज्जित भए । उनी कुनै पनि शस्त्र अस्त्र नलिइकनै द्वारिकाबाट हिँडे ।
यसबाट के पाठ सिक्न सकिन्छ भने प्रयासको अनुपातमा नै फलको आशा गर्नुपर्छ । अनि कसैसँग केही कुरा माग्दा आफ्नो मर्यादालाई ध्यान दिनुपर्छ ।
१. नमस्कारको चलन हिन्दु संस्कृतिमा मानिस हात जोडेर एक अर्कालाई अभिवादन गर्छन् जसलाई नमस्कार भनिन्छ । यो परम्पराका पछाडिको सामान्य कारण भनेको दुवै हात जोडेर गरिने अभिवादनले सम्मान झल्काउँछ । तर वैज्ञानिक र...
जन्मदेखि लिएर मृत्युसम्म निर्धारित परम्परा पालन गर्नु हिन्दूहरूको विशेषता हो । पर्वहरूमा मात्र नभएर दिनदिनैको कर्मकाण्डमा पनि धर्म, परम्परा र भगवानको पूजापाठलाई हिन्दूहरू महत्व दिन्छन् । दिनदिनै पूजापाठ गर्ने हिन्...
महाभारतको युद्ध एक युग समाप्त हुने बेलामा भएको थियो । संसारमा फैलिएको पाप र अनाचारलाई ध्वस्त पारेर धर्मको ध्वज लहराउनका लागि युद्ध अनिवार्य थियो । यावत कमजोरीका बाबजुद पाण्डवहरू धर्मरक्षक भएकाले उनीहरूको म...
घरमा माउसुली देखिनु एक सामान्य घटना हो । सामान्यरुपमा हेर्दा यो एक जीव हो तर जीव जन्तु मनुष्यको प्रकृतिको एक महत्वपूर्ण हिस्सा मान्ने हिन्दू शास्त्रमा माउसुली बारे जोडिएको गतिविधिबारे विस्तृत जानकारी छ ।...
काठमाडौं, — हिन्दू धर्मले सहगोत्रीका बीच विवाह गर्न नहुने विधान गरेको छ । गोत्र भनेको वंश र कुल हो । प्रत्येक नयाँ पुस्तालाई गोत्रले जोड्ने काम गर्छ । जस्तो, कसैको भारद्वाज गोत्र छ भने त्यो व्यक्ति भरद्वा...
महाभारतको युद्धमा धेरै शूरवीरले आफ्नो प्राण को आहुति दिएका थिए । यो यस्तो युद्ध थियो जसले कुरुक्षेत्र को धरतीलाई रक्तरंजित बनाएको थियो । रगत यति धेरै बगेको थियो कि आज पनि उक्त स्थानको माटो रातो छ ।&...
नेपालको निजामती सेवा (समग्र प्रशासन) कम व्यावसायिक भएको आरोप लाग्दै आएको छ । कर्मचारीहरूमा बुझाइको स्तर सतही देखिन थालेको छ । सकारात्मक सोच पनि खस्किएको छ । प्रस्तुतिमा आत्मविश्वास होइन, हीनभावना देखिन थालेको ...
निरन्तर १८ वर्ष लामो कन्जरभेटिभ पार्टीको सरकारलाई विस्थापित गर्दै लेबर पार्टीका नेता टोनी ब्लेयर सन् १९९७ को मे २ मा बेलायतको प्रधानमन्त्री बन्न सफल भएका थिए । लेबर पार्टीका नेता जोन स्मिथको निधनपश्चात पार्टीको ...
जनता समाजवादी पार्टीमा आएको विभाजन पहिलो पनि होइन र अन्तिम पनि होइन । राजनीतिक दलमा आएको विभाजनको लामो शृङ्खला हेर्ने हो भने पनि यो न पहिलो हो, न अन्तिम । दुःखद् कुरा के भने राजनीतिक दल विभाजनको नयाँ कोर्...