काभ्रे, २७ वैशाख– काभ्रेको पाँचखाल बजारबाट अन्दाजी एक किलोमिटरभित्र पर्ने जोरपाटी चोकमा मंगलवार अपराह्न विभिन्न राजनीतिक दलमा आस्था राख्ने गाउँका केही पाका मतदाता आइतवार हुने निर्वाचनको बारेमा कुराकानी गरिरहेका भेटिए ।

सातमध्ये दुईजनाले नेपाली कांग्रेसको चुनाव चिह्न रुखको लकेट लगाएका थिए । दुईजना माओवादी समर्थक थिए, एकजना कट्टर एमाले ।

उनीहरू बसिरहेको ठाउँवरिपरि विभिन्न राजनीतिक दलका चुनाव प्रचार टोली गाडीको लस्कर लगाएर भड्किलो चुनाव प्रचारमा हिँडिरहेका थिए । राजनीतिक दलका उम्मेदवारहरूका आश्वासनले स्थानीयहरू दिक्क भएका रहेछन् ।

‘राजनीतिक दलले चर्को प्रचार गरेपनि जनतामा चुनावप्रति त्यति धेरै उत्साह छैन । जतिपनि राजनीतिक दल आउँछन् उनीहरूले आश्वासन मात्र बाँड्ने काम गरिरहेका छन्,’ माओवादी केन्द्रप्रति आस्था राख्ने पूर्वशिक्षक बलराम अर्यालले भने, ‘यहाँका स्थानीयको आवश्यकता एउटा छ, राजनीतिक दलको आश्वासन अर्कै ।’



स्थानीय सर्वसाधारणका अनुसार राजनीतिक दलले पाँचखाललाई काठमाडौंको वैकल्पिक राजधानी शहर बनाउने, पेट्रोलियम भण्डार स्थापना गर्ने, अन्तर्राष्ट्रिय स्तरको रंगशाला निर्माण गर्ने, औद्योगिक क्षेत्र बनाउने जस्ता आश्वासन विगतमा दिइसकेका छन् ।

पूर्वशिक्षक अर्यालको भनाइमा पाँचखाललाई कृषि शहर बनाउने, किसानका समस्या समाधान गर्ने, खानेपानी र सिँचाइको समस्या समाधान स्थानीय जनताको उम्मेदवारलाई मत हाल्ने आधार हुन् ।

नेपाली कांग्रेसप्रति आस्था राख्ने कोमलप्रसाद अधिकारीले पाँचखालमा सिँचाइ, खानेपानी लगायत समस्या समाधान गर्ने उम्मेदवारले धेरैको मन जित्न सक्ने बताए ।

‘पाँचखाल जस्तो कृषिका लागि ऊर्वर क्षेत्रलाई अहिले तरकारीमा विषादी प्रयोग गर्ने ठाँउको रूपमा बदनाम गरिएको छ,’ अधिकारीले भने, ‘हामीलाई पाँचखालमा सिँचाइ र विकास ल्याउने नेता चाहिएको छ ।’

पाँचखाल र आसपासका क्षेत्रमा पानीको मुहान सुुकेको तथा डीप बोरिङबाट निकालिएको पानी अपर्याप्त भएकोले स्थानीयले खानेपानी र सिँचाइलाई भोट दिने आधार बनाएका छन् ।

‘एउटा राजनीतिक दलले पाँचखालमा अन्तर्राष्ट्रिय स्तरको रंगशाला निर्माण गर्ने भनेर आश्वासन दिएको छ,’ सेवानिवृत्त शिक्षक सानुभाइ अधिकारीले भने, ‘अन्तर्राष्ट्रिय होइन, राष्ट्रिय स्तरको रंगशाला भएपनि हुन्थ्यो तर यहाँका कृषकको प्रमुख समस्या के हो भन्नेमा ध्यान जानुप–यो ।’



उनका अनुसार पाँचखालको मुख्य समस्या खानेपानी र सिँचाइ हो । ‘यहाँका ९५ प्रतिशत सर्वसाधारण कृषि पेशामा छन्, तर सिँचाइका लागि पर्याप्त पानी छैन,’ अधिकारी भन्छन्, ‘सुनकोशी या इन्द्रावतीबाट पानी लिफ्टिङ गरेर ल्याउन सकिन्छ ।’

पाँचखालमा नेपाली कांग्रेसका तर्फबाट महेश खरेल, नेकपा एमालेका रुद्र बनियाँ र माओवादी केन्द्रका आइतसिंह तामाङ उम्मेदवार छन् । सबै उम्मेदवार आक्रामक प्रचारप्रसारमा छन् । चुनाव प्रचार भड्किलो देखिन्छ ।

एउटा वडाका वडाध्यक्षका उम्मेदवारले लाखौं रुपैयाँ खर्च गरेर प्रचार गरेका छन् ।

नेकपा एमालेप्रति आस्था राख्ने स्थानीय ८१ वर्षीय मानबहादुर दनुवार घरमा भोट माग्न आउनेले दिएका आश्वासन देखेर आफू दंग परेको बताए ।

‘दिनमै दुईतीन टोली भोट माग्न आउँछन्,’ परिवारका एक्ला दनुवार भन्छन्, ‘कसैले पैसा दिएर राजनीतिक आस्था परिवर्तन हँुदैन ।’

चियापसलमा चुनावी गफमा रत्तिएका ७२ वर्षीय लालबहादुर दनुवार र दीपक दनुवार पनि गाउँमा चुनावी चहलपहल बढेकोमा दंग छन् ।

स्थानीय शिवराज अर्याल झण्डै दुई दशकपछि स्थानीय सरकारको निर्वाचन हुन लागेकोमा सर्वसाधारण खुशी रहेको बताए ।

‘भोट हाल्नका लागि ३१ गते कहिले आउला भन्ने भएको छ,’ उनले भने ।

राँगा ढालेर भोट हाल्ने जमाना गए



मोहन वैद्य नेतृत्वको नेकपा–माओवादी क्रान्तिकारीका तर्फबाट चौतारा साँगाचोक गढी नगरपालिकाको वडाध्यक्षका उम्मेदवार च्याङ्वा योञ्जन (अनिश) सांस्कृतिक टोलीसहित मंगलवार बनदेउ चोकमा चुनाव प्रचारमा निस्किएका भेटिए ।

सीपी गजुरेल संयोजकत्वको देशभक्त जनगणतान्त्रिक मोर्चा नेपालका तर्फबाट स्वतन्त्र उम्मेदवार बनेका उनी गाउँमा सांस्कृतिक कार्यक्रम गर्दै भोट माग्दै थिए ।

‘पहिलाको तुलनामा मतदाता धेरै सचेत भइसकेका छन्, निर्वाचन आचारसंहिता विपरीत कसैले राँगा र लामा कान भएका खसी ढालेर मतदाताको भोट किन्न सकिन्न,’ भर्खर २७ वर्ष पुगेका उम्मेदवार च्याङ्वा भन्छन्, ‘माओवादी जनयुद्धले जनतामा धेरै चेतना ल्याएको छ ।’

काभ्रे र सिन्धुपाल्चोकमा भेटिएका केही उम्मेदवारले भने स्थानीय चुनावमा देखिएको भड्किलो खर्चबाट चुनाव लड्न नसक्ने अवस्थामा पुगिएको बताए ।



‘गाउँपालिकाको अध्यक्षको उम्मेदवारको प्रचारप्रसारमा पाँचवटासम्म स्कोरपिओ गाडी प्रयोग भएका छन्,’ सिन्धुपाल्चोकको बलेफीमा भेटिएका एक उम्मेदवारले लोकान्तरसँग भने, ‘गाउँपालिकाको अध्यक्ष बन्न ५० लाख रुपैयाँभन्दा बढी खर्च गरिएको छ । निर्वाचन आचारसंहिताको धज्जी उडाइएको छ ।’

तातोपानी नाका बन्द भएपछि सुनसान बनेको अरनिको राजमार्गमा पछिल्ला केही दिनयता विभिन्न राजनीतिक दलको चुनाव प्रचारमा चर्को स्वरमा माइकिङ गर्दै हिँड्ने गाडीले केही भएपनि रौनक थपेको स्थानीयले बताए ।

‘गाउँमा राजनीतिक क्रियाकलाप बढेको छ, जनप्रतिनिधि चुन्न पाउदा स्थानीय उत्साही छन्,’ सिन्धुपाल्चोक सुकुटेका स्थानीय बद्री खड्काले भने । काभ्रे र सिन्धुपाल्चोकमा प्रमुख तीन दल नेपाली कांग्रेस, नेकपा एमाले र माओवादी केन्द्र नै मुख्य प्रतिस्पर्धामा देखिन्छन् ।

---

---