मंसिर १८, २०८०
(श्रीकुमारको रुकुम डायरीबाट...) बिहान पौने ६ बजेको छ । पश्चिम रुकुमको आठबीसकोट जहाँ त्रिपालमुनि हजारौं बेघरबारहरू आगोले जिउ सेकाउँदै जाडो सामना गरेर उज्यालोको प्रतीक्षामा छन् । आगो तापेर बसेका महिलाहरू...
तिहार सबै नेपालीको साझा रमाइलो पर्व हो । दशैंभन्दा पनि तिहार रुचाउने र रमाइलो मान्ने धेरै छन् ।
तिहार झिलिमिली बत्तीले मात्र रमाइलो भाएको होइन । तिहारको झिलिमिली परिकार मिठाइका कारण पनि रमाइलो हुन्छ । फूल र रंगको पनि आफ्नै महत्त्व छ ।
रंगरंगका मिठाइ र परिकार पस्केर दिदीबहिनीले आफ्ना दाजुभाइलाई सप्तरंगी टीका लगाउँछन् । सेलरोटी, फिनीरोटी, निम्की, ठेकुवा, पत्रेरोटी, अनारसा, लड्डु, पेडा, गुलाबजामुन, बर्फी, रसबरी, रबडी, कुराउनी, खिर, चाम्रे, बुन्दी, ढकनी जस्ता मौलिक परिकार तिहारमा धेरै नेपालीले पस्कने चलन छ तर हामीले यहाँ चर्चा गर्न लागेको भने झिनियारोटी र पातेरोटीको हो । यी दुवै रोटी तिहारका विशेष परिकार हुन् र दुवै चामलबाट नै बन्छन् ।
झिनियारोटीलाई सिन्कामरी या सिन्कारोटी भनेर पनि चिनिन्छ । झिनियारोटी नूडल्स जस्तै देखिन्छ र विभिन्न रंगमा किन्न र आफैं बनाउन पनि सकिन्छ । पातेरोटी भने पापड जस्तै हुन्छ र विभिन्न रंगरंगमा बनाउन सकिन्छ । झिनियारोटी र पाते दुवै तेल या घ्यूमा फ्राई गरेर सर्भ गर्ने हो ।
सप्तरंगी टीकाजस्तै झिनियारोटी र पातेरोटी दुवै कलरफूल हुने हुँदा तिहारमा भाइटीकाका लागि धेरैको रोजाइमा पर्छ ।
झिनियारोटी बनाउन चाहिने सामग्रीः
चामलको पिठो १ किलोग्राम, नून डेढ चिया चम्चा, पानी आवश्यता अनुसार, फूड कलर पिन्च (आफ्नो इच्छा अनुसार रातो, हरियो, पहेलो, प्याजी कुनै पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ), तेल फ्राई गर्न आवश्यकता अनुसार ।
झिनियारोटी बनाउने विधिः
चामललाई आधा घण्टा भिजाएर २ घण्टा घाममा सुकाउने र मसिनो हुने गरी ग्रयान्ड गर्ने । पिठोलाई राम्ररी चालेर एक साइडमा राख्ने । एउटा कराइ या डेक्चीमा एक लिटर जति पानी उमाल्ने र नून र आफूले चाहेको फूड कलर हाल्दिने । हल्का चामलको पिठो छर्किदिने र पानी उम्लनासाथ बाँकी पिठो हालेर ढिडो पकाएझैं हुडाल्ने । यसरी कुकडो तयार भएपछि हल्का चिसो हुन दिने र साँचोमा हालेर चाउमिनझै प्रेस गरेर एउटा ठिक्क प्लेटमा तेल दलेर जम्मा गर्ने । २ या ३ दिनसम्म घाममा या पंखामा सुकाउनुपर्छ । राम्ररी सुकेपछि मज्जाले तातेको तेलमा फ्राई गर्ने । गुलियो खान मन हुनेले आईसिङ सुगर या सुगर सिरप छर्केर सर्भ गर्न सकिन्छ ।
पातेरोटी बनाउन चाहिने सामग्रीः
झिनियारोटी बनाउन कुटेको पिठो आधा किलोग्राम, पानी आवश्यकताअनुसार (झिनियारोटीलाई भन्दा दोब्बर), केराको पात या बटर पेपर १ पात/ १ सिट, फूड कलर पिन्च, तेल फ्राई गर्न आवश्यकता अनुसार ।
पातेरोटी बनाउने विधिः
पिठोलाई पातलो हुने गरी मुछ्ने, इच्छाअनुसार फूड कलर हाल्ने र भिन्नभिन्न कलरको ब्याटर तयार गर्ने । केराको पात या बटर पेपरको सिटमा गोलो हुने गरी ब्याटर फिजाउने । तातेको तावामा छोपेर एकछिन पकाउनासाथ पापड जस्तो हुन्छ । केही समय घाम या पंखामा सुकाएर मज्जाले तातेको तेलमा फुराउने र भाइटीकाको भागमा हालेर टीकामा प्रयोग गर्न सकिन्छ ।
(श्रीकुमारको रुकुम डायरीबाट...) बिहान पौने ६ बजेको छ । पश्चिम रुकुमको आठबीसकोट जहाँ त्रिपालमुनि हजारौं बेघरबारहरू आगोले जिउ सेकाउँदै जाडो सामना गरेर उज्यालोको प्रतीक्षामा छन् । आगो तापेर बसेका महिलाहरू...
सातु नेपालीहरूको धेरै पुरानो र मौलिक परिकार हो । सातु बिहानको खाजा मानिने भए तापनि पछिल्लो समय यसलाई बिहान, दिउँसो, साँझ कुनै पनि समय खान थालिएको छ । कुनै समय सातु भनेर हेप्ने यो परिकार अति स्वास्थ्य...
कम्यूनिस्टहरूको चौघेराभित्र बाल्यकाल बिताएको भएर होला, सानै उमेरदेखि मैले कांग्रेस कार्यकर्तालाई कांग्रेसी भनेको सुनेको थिएँ । अलि होच्याएर, अलि नमीठो गरेर यी कांग्रेसीहरू भनेर सम्बोधन गर्ने गरेको.... । उमे...
राज कुमार गजुरेल विदेशको सुखसयल र सुख सुविधा छोडेर बेलायती लाहुरे चामबहादुर पुन गाउँ फर्किए । सपरिवार बेलायतमा रहे पनि चामबहादुर नेपालमै भेटिन्छन् । गाउँको सेवा गर्न समुन्द्रपारि (...
नेकपा (एकीकृत समाजवादी)ले यतिबेला आफ्नो अस्तित्वको लडाईँ लडिरहेको छ । मैले अस्तित्व भनेर पार्टीमाथि धावा बोलेको हो कि भन्ने पाठकलाई लाग्न सक्छ, तर नेकपा एस यतिबेला अस्तित्वको लडाईँमै छ । पार्टी स्थापना भएको करि...
दुई वर्षअघि नेपाल पीएचडी एसोसिएसनको काठमाडौंमा भएको साधारणसभाले नयाँ कार्यसमिति बनायो । म कोषाध्यक्षमा निर्वाचित भएँ । मैले कार्यसमितिका साथीहरूको सामूहिक तस्वीरसहित ट्विटर र फेसबूकमा यो विषय पोस्ट गरें । त्...
नेपाली कम्युनिस्ट आन्दोलन कतिपटक विभाजन भयो ? पुनः एकता, मोर्चा गठन, विघटनलाई हेर्दा यसको जोडघटाउको लामै शृङ्खला बन्छ । र, त्यसमा मूलधारको राजनीतिबाट विभाजित कम्युनिस्ट पार्टी अर्थात् वामपन्थी पार्टीहरूको विसर्...
नेपालको निजामती सेवा (समग्र प्रशासन) कम व्यावसायिक भएको आरोप लाग्दै आएको छ । कर्मचारीहरूमा बुझाइको स्तर सतही देखिन थालेको छ । सकारात्मक सोच पनि खस्किएको छ । प्रस्तुतिमा आत्मविश्वास होइन, हीनभावना देखिन थालेको ...
निरन्तर १८ वर्ष लामो कन्जरभेटिभ पार्टीको सरकारलाई विस्थापित गर्दै लेबर पार्टीका नेता टोनी ब्लेयर सन् १९९७ को मे २ मा बेलायतको प्रधानमन्त्री बन्न सफल भएका थिए । लेबर पार्टीका नेता जोन स्मिथको निधनपश्चात पार्टीको ...