काठमाडौं – भारतको उत्तर प्रदेशमा समाजवादी पार्टी (सपा), बहुजन समाज पार्टी (बसपा) र राष्ट्रिय लोक दल (आरएलडी) को गठबन्धनलाई सत्तारूढ भारतीय जनता पार्टीको मुख्य प्रतिद्वन्द्वीका रूपमा हेरिएको छ । तर चुनाव प्रचारमा भाजपाको तुलनामा गठबन्धनको उपस्थिति नगण्य जस्तै छ । 

भाजपाको कुरा गर्दा मेरठमा –याली गरेर प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले उत्तर प्रदेशमा चुनावी अभियान शुरू गरिसकेका छन् । उनले अन्य भेलामा सम्बोधन गर्ने योजना पनि बनिसकेको छ । भाजपाका राष्ट्रिय अध्यक्ष अमित शाह, मुख्यमन्त्री योगी आदित्यनाथ र पार्टीका अन्य नेता पनि चुनावी सभामा व्यस्त छन् । 

उता गठबन्धनको पहिलो चुनावी सभा अप्रिल ७ मा सहारनपुरको देवबन्दमा राखिएको छ । त्यहाँ पहिलो चरणको मतदान अप्रिल ११ मा हुँदैछ । त्यसअघि गठबन्धनका तीन दलले संयुक्त सभा पनि गरेका छैनन् र फरक फरक चुनावी सभा पनि प्रस्ताव गरेका छैनन् । पहिलो र दोस्रो चरणको चसनावका लागि मनोनयन शुरू भइसकेको छ र टिकट बाँड्ने काम लगभग सकिएको छ । 

समाजवादी पार्टीका प्रदेश अध्यक्ष नरेश उत्तम स्पष्ट रूपमा भाजपासँग अथाह पैसा भएकाले आक्रामक प्रचार गरेको बताए । 

बीबीसीसँगको कुराकानीमा नरेश उत्तम भन्छन्, ‘सपा र बसपाका कार्यकर्ता बूथ स्तरमा मानिसलाई मतदानका लागि जागरुक गरिरहेका छन् । केन्द्र र राज्य सरकारका नीति तथा कार्यक्रमका बारेमा अवगत गराइरहेका छन् । मानिसहरूमा भाजपा सरकारविरुद्ध आक्रोश रहेकाले मतदाताहरू गठबन्धनलाई भोट दिन कुरिरहेका छन् ।’

उता कांग्रेस पार्टीले उत्तर प्रदेशमा गठबन्धनमा संलग्न नहुने र एक्लै चुनाव लड्ने निर्णय लिएर प्रतिस्पर्धालाई रोमाञ्चक बनाएको छ । चुनावको हल्लीखल्लीमा भाजपापछि कांग्रेसकै स्वर चर्को छ ।

प्रियंका गान्धीले लगातार भ्रमण गरिरहेकी छन् र आगामी दिनहरूमा राहुल गान्धी र अन्य कांग्रेसी नेताका पनि भ्रमण र सभाका कार्यक्रम राखिएका छन् । 

ठूला सभा र जुलुसमा मात्र नभई धरातलीय स्तरमा पनि गठबन्धनका उम्मेदवारको प्रचार निकै सुस्त देखिएको छ । पार्टीका एक वरिष्ठ नेताले नाम नबताउने शर्तमा अखिलेश यादवले नवरात्रिपछि मात्र चुनाव प्रचारमा निस्कने भनेको बताएका छन् । 

उनका अनुसार, पहिलो संयुक्त सभा पनि नवरात्रिमा नै राखिएको छ । त्यसपछि राज्यका अन्य भागमा संयुक्त सभा राखिनेछन् । 

तर बसपा नेता मायावती चाहिँ उत्तर प्रदेशबाहेक अन्य राज्यमा पनि जुलुस प्रस्ताव गरेका छन् । मायावती नवरात्रिसम्म प्रतीक्षा गर्ने मूडमा छैनन् । उनले मंगलवारदेखि धडाधड सभा गर्दैछिन् । त्यसको आरम्भ उत्तर प्रदेशबाट नभई उडिसाबाट हुँदैछ । 

पार्टीका एक वरिष्ठ नेताका अनुसार, मायावतीेले डेढ महिनामा लगभग १०० वटा सभा गर्ने कार्यक्रम छ । मायावतीको पहिलो चुनावी सभा मंगलवार उडिसामा हुँदैछ र त्यसपछि आन्ध्र प्रदेश र तेलंगाना अनि नागपुरमा सभा छ । 

तर समाजवादी पार्टीका नेता अखिलेश यादव र अन्य नेताको अप्रिल ७ अघि चुनावी कार्यक्रम छैन ।

अखिलेश र मायावतीले मिलेर आफ्ना उम्मेदवारहरूको पक्षमा प्रचार गतिविधि शुरू गरेका छैनन् । 

गठबन्धनले बाँडेको सीट र तिनमा बारम्बार उम्मेदवार बदल्ने गर्नाले कार्यकर्ताहरू निराश छन् तर कार्यकर्ता र नेता यस विषयमा आधिकारिक रूपमा केही पनि भन्न चाहेका छैनन् । 

समाजवादी पार्टीलाई लामो समयदेखि कभर गर्दै आएका लखनउका पत्रकार परवेज अहमदले दुई दलका नेतालाई राजनीतिक रणनीतिको खासै अनुभव नभएकाले गर्दा चुनावी प्रचारमा सुस्तता देखिएको बताएका छन् । 

‘अर्को कुरा यी दुई पार्टीका कार्यकर्ता विगत ३० वर्षदेखि एकअर्काविरुद्ध लडिरहेका छन् । एक झमटमा उनीहरू साथै आउनु मुश्किल काम हो । दुई दलमा गठबन्धनको औपचारिक घोषणा भएको दुई महिनाभन्दा धेर समय बितिसकेको छ तर समन्वयका लागि कुनै संयन्त्र बनाइएको छैन,’ उनले भने । 

उनका अनुसार, यसको असर कार्यकर्ताको मनोबलमा मात्र नभई चुनावी परिणाममा पनि देखिने सम्भावना छ ।

दुवै दलको रणनीति र तालमेलको कमीकै परिणामस्वरूप उक वर्षअघि गठबन्धन गरेको निषाद पार्टीले चुनावको मुखैमा गठबन्धनबाट छुट्टिने घोषणा गरेर एनडीएमा समावेश भएको छ । 

विज्ञहरूका अनुसार, यसबाट चुनावी परिणाममा असर पर्छ कि पर्दैन भन्ने कुरा त अहिल्यै भन्न सकिँदैन तर एक बलियो र प्रभावकारी सहयोगीले छोड्दा रणनीतिक कमजोरी देखिन्छ । 

दुवै पार्टीमा गठबन्धन भए पनि चुनाव प्रचार, जुलुस र चुनावी विज्ञापनका विषयमा तालमेल छैन र यसका लागि स्पष्ट तरिका विकसित भएको छैन । 

यसको फाइदा भाजपाले उठाउन नसके कांग्रेसले उठाउने विज्ञहरूको भनाइ छ ।

बीबीसी हिन्दीबाट