पुस ३, २०८०
बैतडीको झुलाघाटदेखि पाँचथरको चिवाभञ्ज्याङसम्म मध्यपहाडी यात्रा सकेर नेकपा एमालेको नेतृत्व काठमाडौं फर्किएको छ । संसद्को प्रमुख प्रतिपक्षी दल एमालेको नेतृत्वले मध्यपहाडी यात्राका दौरान सरकारको चर्को आलोचना गरेक...
क्यानडामा हुन लागेको विश्व संस्कृत सम्मेलनमा जान लागेका नेपाल संस्कृत विश्वविद्यालयका उपकुलपति कुलप्रसाद कोइरालालाई शनिवार विमानस्थलबाट फर्काइएको घटनालाई लिएर नेपाली कांग्रेसले आपत्ति जनाएको छ । आइतवार राष्ट्रियसभाको बैठकमा कांग्रेसका सांसद बद्री पाण्डेले कोइरालालाई नियन्त्रणमा लिएको भन्दै आपत्ति जनाएका हुन् । उपकुलपतिमाथि भएको दुर्व्यवहारको सामाजिक सञ्जालमा पनि विरोध भएको छ । शनिवार भएको घटनाका सम्बन्धमा उपकुलपति कोइरालासँग लोकान्तरका लागि सुशील पन्तले टेलिफोनमा कुरा गरेका थिए । प्रस्तुत छ कुराकानीको सार :
हिजो शनिवार विमानस्थलमा तपाईंमाथि के भएको हो ?
सन् २०२४ मा नेपालमा विश्व संस्कृत सम्मेलन गराउने अभियानका साथ वि.सं. २०७२ साल मंसिर महिनादेखि म लागेको थिएँ । त्यसबेला शिक्षामन्त्री गोपालमान श्रेष्ठले सचिवालय गठन र सम्मेलनका लागि ३५ लाख रुपैयाँ दिने सहमति गर्नुभयो । क्यानडाको ब्रिटिश–कोलम्बिया विश्वविद्यालयमा १७औं संस्कृत विश्व सम्मेलन भइरहेको छ, त्यसमा सहभागी हुन शिक्षामन्त्रालयले सहमतिपत्र दिएको थियो ।
नेपाल संस्कृत विश्वविद्यालयको कार्यकारी परिषद्ले उपकुलपतिको नेतृत्वमा सातजना सहभागी गराउने निर्णय पास गरेको थियो । त्यसैअनुसार मैले १५ गते सहकुलपतिमार्फत कुलपतिलाई ऐननियमको व्यवस्था अनुसार सम्बोधन गरेर प्रवेशाज्ञा (भिसा)का लागि निवेदन दिएको थिएँ । त्यो प्रवेशाज्ञा पहिला प्रक्रियामा रहन्थ्यो, पछि स्वीकृत हुन्थ्यो । पहिलो प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहालको पालामा त्यस्तै भएको थियो, त्यसैगरी म दुईपटक विदेश गएको थिएँ । यसपटक छिट्टै भयो ।
अहिले विश्वविद्यालयका कुलपति एवं प्रधानमन्त्री केपी ओलीले बहाना बखेडा गरेर मलाई छापामार शैलीमा विमानस्थलबाट प्रहरी लगाएर विना आरोप, बिना पक्राउपुर्जी एक प्रकारले पक्राउ नै गरेर बालुवाटारको एउटा कोठामा लगेर एक घण्टा राख्ने काम गर्नुभयो । विमान उडिसकेपछि बल्ल मलाई छाडियो । कुलपति (प्रधानमन्त्री) ले भेट्न खोज्नुभएको भनिएको थियो तर मलाई कुलपतिजीले भेट्नुभएन ।
अहिलेको सरकारको संस्कृतप्रतिको पूर्वनियोजित आक्रोश, एकेडमीप्रतिको आक्रमण र सर्वसत्तावादका लक्षणहरू एकसाथ प्रकट भएको मैले अनुभव गरेको छु ।
विमानस्थलबाट बालुवाटार लगिएपछि के भयो ?
मलाई विदश जान रोक्ने नियत रैछ भन्ने मैले बुझें । मलाई केही आरोप लगाइएन । एउटा कोठामा राखेर छाडियो ।
विमानस्थलमा हाम्रो हाकिम साबले भेट्न खोज्नुभएको छ भनेर मलाई तीनजना प्रहरीले हाकिमतिर ल्याए । त्यहाँ मेरो कागजपत्र चेकजाँच हुँदै थियो । त्यहाँ कमल घर्ती भन्ने डीआईजी हुनुहुँदो रहेछ सिभिल ड्रेसमा । उहाँँले तपाईंलाई कुलपतिले भेटन खोज्नुभएको छ सर, गाडी तयार छ, म तपाईंलाई बालुवाटार पुर्याउँछु भन्नुभयो । हुन्छ भनेर म बालुवाटार गएँ । बालुवाटारमा लगेर मलाई एक घण्टा कोठामा राखियो । कुलपतिले बोलाएको भनेर लगियो तर मलाई भेट्नुभएन । एक घण्टापछि आज कुलपतिजी व्यस्त हुनुभयो, तपाईं अहिले घर जानुस् भनियो । म घर फर्कें । घरमा फर्किएपछि डीएसपी दिनेश भट्टले फोन गरेर सामान लिएर जान भन्नुभयो । सुरक्षित राख्नुभएको रहेछ, घर फर्काइदिनुभयो ।
किन यस्तो भयो जस्तो लाग्छ ?
हाम्रो नियुक्ति प्राज्ञिक प्रक्रियाबाट भएको हो । ऐन संशोधन नगरी हामीलाई हटाउन पनि सकिँदैन । २०७२ साल भाद्र ७ गते विश्वविद्यालयका चारजना उपकुलपतिहरूको नियुक्ति तत्कालीन प्रधानमन्त्री सुशील कोइराला सरकारले गरेको हो । २०७६ साल भाद्र ६ गते हामी चार उपकुलपतिको कार्यकाल सकिन्छ । त्यसबेलामा अहिलेका प्रधानमन्त्रीले विधि र प्रक्रियाअनुसार नियुक्त गर्न सक्नुहुन्छ , त्यसभन्दा पहिले निकाल्ने हो भने ऐन संशोधन गर्नुपर्छ ।
तपार्इं कसैलाई निमित्त नदिई विदेश जान लाग्नुभएको भन्ने आरोप सुनियो नि !
निमित्तका लागि रेक्टरको नाममा पत्र ठीक पारेको थिएँ, आजबाट लागू हुनेगरी दिँदै थिए । मैले चिट्ठी ठिक्क पारेर इमेल गर्न लागेको थिएँ । मलाई रोकेपछि निमित्त दिनुपर्ने कुरो भएन, म देशभित्र छु । मैले सही गरेको थिएँ, मैले मेल गरेर पठाउथें ।
तपाईंप्रति भएको व्यवहारलाई कसरी लिनुभएको छ ?
विचारसँग असहमति राख्नेहरूलाई सताउने वर्तमान सरकारको पहिलो कदम हुनसक्छ । यस्तैगरी सताएपछि राजीनामा दिएर भागून् भन्ने उहाँहरूको चाहना हुनसक्छ । तर यो किमार्थ पूरा हुन सक्दैन किनभने लोकतन्त्र र जनताको अधिकारका लागि हामी जेल गयौं, उहाँहरू साम्यवादका लागि हिंसा गरेर सत्तामा आउनुभएको छ । हामीहरू अनेक विचारमा एकता खोज्छौं, उहाँहरू मान्छे काटेर एकता खोज्नुहुन्छ । यो द्वन्द्व अगाडि बढ्छ ।
विश्वविद्यालयको उपकुलपतिलाई एउटा अपराधीलाई राज्यले जुन जस्तो शैलीमा नियन्त्रण गर्छ, त्यो शैलीमा नियन्त्रण गर्नु हुन्छ ? यस्तो त तानशाही व्यवस्थामा हुन्छ । पञ्चायतले पनि यस्तो गरेको थिएन । बीपीलाई विदेश जानबाट रोक्नका लागि किनेका मान्छे ल्याएर सुताएर रोकिएको थियो, त्यसपछि यस्तो भएको थिएन ।
यो मेरो मात्र अपमान होइन, सम्पूर्ण प्राज्ञिक जगतकै अपमान हो । म व्यक्ति अपमानित हुँदा सिंगो प्राज्ञिक जगतका मानिस अपमानित भएका छन् यसबाट ।
अब के गर्नुहुन्छ ?
मैले के गर्ने ? मेरा कुरा जनतासमक्ष पुर्याउँछु । जनताले जे आदेश दिन्छन्, त्यही गर्छु । तर राजीनामा गरेर भाग्दिनँ । म फेरि भन्छु, यस्तै सताएपछि राजीनामा दिएर भागून् भन्ने उहाँहरूको चाहना हो भने किमार्थ पूरा हुन सक्दैन ।
बैतडीको झुलाघाटदेखि पाँचथरको चिवाभञ्ज्याङसम्म मध्यपहाडी यात्रा सकेर नेकपा एमालेको नेतृत्व काठमाडौं फर्किएको छ । संसद्को प्रमुख प्रतिपक्षी दल एमालेको नेतृत्वले मध्यपहाडी यात्राका दौरान सरकारको चर्को आलोचना गरेक...
नेकपा (माओवादी केन्द्र)का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले नेपाल समाजवादी पार्टी (नेसपा)का एकजना अध्यक्ष महिन्द्र राय यादवलाई पार्टी एकताका लागि पत्र पठाएपछि नेसपामा खैलाबैला उत्पन्न भएको छ ।&nb...
नेकपा एमालेको समर्थनमा नेकपा (माओवादी केन्द्र)का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ प्रधानमन्त्री बनेपछि देशको राजनीतिले नयाँ कोर्स लिएको छ । तर, नयाँ प्रधानमन्त्रीले विश्वासको मत नलिँदै सरकार गिराउने खे...
संघीय संसद्को बजेट अधिवेशन प्रारम्भ भई संवैधानिक प्रबन्धअनुसार दुवै सदनको संयुक्त बैठकमा यही जेठ १५ गते नेपाल सरकारका अर्थमन्त्रीबाट आर्थिक वर्ष २०८०/८१ को वार्षिक आय–व्यय (बजेट) प्रस्तुत भइसकेको छ । ...
प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ भारत भ्रमणबाट फर्किएको केही दिनमै पशुपतिनाथ मन्दिरमा पुगेको विषय अहिले सर्वत्र चर्चामा छ । त्यसो त भारत भ्रमणमै छँदा प्रचण्डले गेरुवस्त्र लगाएर उज्जैनस्थित महाकालेश्वर...
नेपाली कांग्रेसबाट धोका भएको र गठबन्धन सम्बन्धमा पुनर्विचार गर्नुपर्ने अवस्था आउन सक्ने प्रधानमन्त्री एवं नेकपा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डको अभिव्यक्तिले राजनीति तरंगित छ । माओवादीको विधा...
स्वधर्म भन्ने शब्द हामीमध्ये धेरैले सुन्ने गरेका छौँ । स्वधर्मको आदि शिक्षक, प्रचारक वा आचार्य भगवान् कृष्ण हुन् । उनले सर्वप्रथम अर्जुृनलाई यसको शिक्षा दिएका थिए कुरुक्षेत्रको युद्ध मैदानमा । यसका आधुनिक व्याख्याता भने ...
गठबन्धनको नयाँ समीकरणसँगै पुनर्गठित मन्त्रिपरिषद्मा नेकपा (माओवादी केन्द्र)का तीन मन्त्री दोहोरिए । पार्टी नेतृत्वको निर्णयप्रति केही युवा सांसदले आक्रोश व्यक्त गरे । माओवादी पार्टी एउटा भए पनि सहायक गुट धेरै छन्...
उमेरले ३५ वर्ष पुग्नै लाग्दा मैले लोकसेवा आयोगको फाराम भरें । ३५ वर्ष कटेको भए फाराम भर्न पाउँदैनथें, तर नियुक्ति लिँदा भने ३५ वर्ष कटिसकेको थिएँ । लोकसेवा आयोगको सिफारिशअनुसार क्षेत्रीय सिञ्चाइ निर्देशनालयले...