धादिङ, १३ पुस -भूकम्पले क्षतिग्रस्त धादिङका भूकम्प प्रभावितहरुले घरमै वसेर आयआर्ज गर्न थालेका छन् । 

भूकम्प गएको २० महिनासम्म पनि सरकारबाट जीविकोपार्जनका लागि कुनै सहयोगको नपाएका उनीहरुल गाउँमा आउने विभिन्न संघसंस्थाहरुको सहयोगबाट दीर्घकालिन आयआर्जनमा लागेका हुन् । 

धादिङ चैनपुर गाविसकी हिरादेवी आलेले डेनमार्क सरकारको सहयोगमा संयुक्त राष्ट्र संघीय विकास कार्यक्रमले भूकम्प प्रभावित व्यक्तिहरुका लागि स्थानीय सझेदार संस्थाहरुमार्फत् कार्यान्वयन गरेको ९ महिने जीविकोपार्जन सम्बन्धी कार्यक्रमको सहयोगमा दुनाटपरी बनाउने सहयोग पाइन् ।

प्रशिक्षार्थी रहेकै समयमा उनले एक महिनामा घरको नियमित काम भ्याएर पनि ३ हजार ६ सय रुपैयाँको टपरी बिक्री गरिन् । ‘आफ्नै घर छेउमा पाइने पात र बासको प्रयोग बाट आफ्नो फुर्सदको समयलाई सदुपयोग गरेर भएको आम्दानी मेरा लागि निकै ठूलो थियो’ आलेले भनिन, ‘यसबाट मैले टपरीको बजार प्रसस्त भएको बुझें ।त्यसैले यसलाई निरन्तरता दिने निधो गरे ।”


अहिले उनी कार्यक्रमले सहयोग गरेको सामुदायिक सुविधा केन्द्रमा रहेको मेशिनबाट दुना टपरी बनाउछिन् र मासिक ६ हजार रुपैया आम्दानी गर्छिन् । यस ठाउामा हिरादेवी जस्तै दुनाटपरी बनाउने १० जना महिलाहरुको समूह छ । उनीहरु सबै आलोपाला मेशिनको प्रयोग गरीे टपरी बनाउँछन् ।

उनीहरुका उत्पादन जिल्ला सदरमुकाममा मात्र होइन, काठमाडौंदेखि जनकपुरमा समेत माग छ । २५ हजार दुनाटपरी जनकपुरमा बिक्री गरेको उनीहरु बताउँछन् बढ्दो बजार मागले गर्द अहिले यो कार्य गाउको एउटा नमूना उद्यम को रुपमा विकास भएको छ । गाउँका १० जना महिलाहरु यही काम गरेर मासिक ५० हजार रुपैया जति गाउमा भित्र्याउछन् । बजार माग अनुसार आपूर्ति गर्न नसकेको सम्झना आले मगर बताउछिन् ।

स्थानीय तहमै पर्याप्त मात्रामा पात र सिन्का उपलब्ध हुने भएकाले यो व्यवसायको शुरु गरिएको स्थानीय महिलाहरु बताउछन् । यो कार्यक्रम शुरु गर्नु पहिले पनि केही महिलाले दुना टपरी बनाउने काम गर्थे । तर हातले काम गर्दा समय पनि बढी लाग्ने गथ्र्यो भने यसको बजार पनि राम्रो थिएन ।

त्यसैले उनीहरु दुनाटपरी घरायसीप्रयोजनका लागि मात्र प्रयोग गर्थे । तर अहिले मेशिनको प्रयोग गरेपछि उत्पादन पनि बढ्यो र बजार माग पनि बढ्यो । त्यसैले उनिहरु यसको व्यवसायिक उत्पादन गर्न उत्साहित देखिए ।

स्थानीय राजनीतिक दलका नेता र गविस सचिव पनि निकै राम्रो व्यवसाय छनौट गरिएको महसुस भएको धारणा राख्छन् । कार्यक्रमले शुरुवाती चरणमा राजनीतिक दल, स्थानीय महिला, गाविस सचिव सबैको सल्लाह र सुझावमा यो व्यवसाय छानिएको थियो । छनौट भए पछि निकै छोटो समयमा काम गरिएको थियो ।

करिब ८ महिना अवधिको कार्यक्रमले छोटो समयमा चैनपुरका जागरिला महिलालाइ सफल लघु उद्यमी बनाएको छ । यो सफल कार्यक्रमलाई आगामी दिनमा समेत निरन्तरता दिनका लागि गाउ विकास समितिले उपयुक्त सहयोग जारी राख्ने गाविस सचिव गिरी राज विष्टले बताए ।

अहिले जिल्लामा विभिन्न संघ संस्था र सरकारले दिने सहयोगलाई आयआर्जनका दीर्घकालिन उपायहरुको खोजीमा लगानी गर्नु पर्ने आवश्यकताको महशुस सबै सरोकारवालाहरुले गरेका छन् ।

---

---