सुदूरको 'छाइल'माथि राजधानीमा विमर्श

डोटीका चर्चित युवा कवि लोकराज भट्टको पहिलो कृती 'छायल' उपन्यासको विमोचन सहितको विमर्श  भएको छ ।

राजधानीको बबरमहलस्थित नेपाल कला परिषदमा शनिवार एक कार्यक्रमका बीच छायलको विमोचन र विमर्श गरिएको हो ।  

उपन्यासको विमोचन साहित्यकार अभय श्रेष्ठ, मानवअधिकारकर्मी मोहना अन्सारी, पत्रकार तथा समीक्षक राजकुमार बानियाँ र लेखक भट्ट स्वयंले गरेका हुन् ।

एक महिना अघि नै बुक्स हिमालयले बजारमा ल्याएको उपन्यास माथि वक्ताहरू साहित्यकार अभय श्रेष्ठ र मानव अधिकारकर्मी मोहना अन्सारी र लेखक स्वयं लोकराज भट्ट विमर्श गरेका थिए ।

कार्यक्रमको सहजकर्ताको रुपमा  पत्रकार तथा समीक्षक राजकुमार बानियाँ थिए भने कार्यक्रम संचालन सुमन थापाले गरेका थिए ।

साहित्यकार अभय श्रेष्ठले उपन्यासले सुदूरका मौलिक कथाहरूको छायल प्रष्ट रुपमा प्रस्तुत गरेको बताए ।

उपन्यासको मीठो भाषा शैलीले पनि पाठकले उपन्यास एक पल्ट पढ्न सुरु गरेपछि पुरै पढी नसकेर नरोकिन विश्वास व्यक्त गरे ।

यसका साथै उनले द्वन्दकालको कथा,  बाल्यकाल देखि युवा अवस्था सम्मको प्रेम, समाजको यथार्थमा जोडिएका सम्पुर्ण कथाहरूमा संघर्षको कथा जोडिएको पक्ष बढी मन परेको बताए ।

त्यसैगरी माओवादी द्वन्दकालको कथाले माओवादीको न्याय र अन्यायको कथा सन्तुलन रुपमा प्रस्तुत नभएको र माओवादीले गरेको अन्यायको सन्देश मात्रै जोडिएको द्वन्दकालको कथा लघुरूपमा मात्रै समेटेको हुँदा उपन्यासमा द्वन्दकालको कथा कमजोर रहेको बताए ।

त्यसै गरि मानवअधिकारकर्मी मोहना अन्सारीले नेपालको पूर्वी भागको कथाले नेपाली साहित्य बजार छोपी रहदा बजारमा सुदूरपश्चिमको मौलिक कृती आउनु आफैमा सुखद भएको बताए  ।

अन्सारीले लोक कथा माथी लोक भाषा शैली र स्थानीय देखि अग्रेजी शब्दहरू जादुमय प्रयोगले लेखनमा एउटा नयाँ आयाम थपेको र यो नै उपन्यासको बलियो पक्ष भएको बताइन् ।

द्वन्दकालको कथा सहित डोटेली सभ्यता पनि उपन्यासमा छायलको रूपमा प्रस्ट आएको उनले बताइन् ।

सहजकर्ताको 'बाल्यकालकै प्रेम प्रसंगमा घुमेको प्रेम कथा युवाले किन पढ्ने ' भन्ने प्रश्नमा लेखक भट्टले यसमा प्रेम बाल्यकाल हुँदै युवा अवस्था प्रवेश गर्ने हुँदा युवाहरूले पनि भोगेको र जान्नु पर्ने कथा यस उपन्यासमा समेटिएको बताए ।

त्यसैगरि लेखकले उपन्यासमा आफ्नो भन्दा बढी कथा डोटीका भुइँमान्छेहरूको कथा ल्याएको र तत्कालीन परिवेश अनुसार नै कथा समेटेको हुँदा जानाजान कुनै पक्षलाई तल र कुनै पक्षलाई माथि नपरेको प्रस्ट पारे ।

स्थापनाको ६ महिनाको अवधिमा बुक्स हिमालयले प्रकाशन गरेका २ दर्जन पुस्तकहरू मध्य उपन्यासको रुपमा छायल नै पहिलो रहेको संख्यात्मक भन्दा गुणात्मक पुस्तकहरूको प्रकाशनमा जोड दिने लक्ष्य रहेको बुक्स हिमालयका संचालक पवन शाक्यले बताए  ।