मुलुकमा पर्याप्त दूध उत्पादन हुन नसक्दा प्रतिव्यक्ति  प्रतिवर्ष  १३  लिटर  दूध  अपुग  हुने  गरेको छ ।

विश्व खाद्य तथा कृषि सङ्गठनको मापदण्डअनुसार  एक  व्यक्तिलाई  वार्षिक  ९१  लिटर दूध आवश्यक पर्नेमा नेपालमा ७८ लिटर मात्र उपलब्ध हुने गरेको छ ।

बजारमा दूधको माग बढ्दै गए पनि सो अनुपातमा उत्पादन बढ्न नसक्दा अपुग देखिएको हो । राष्ट्रिय दुग्ध विकास बोर्डका अनुसार गत वर्ष २३ लाख ८० हजार लिटर दूध उत्पादन भएको थियो ।

दूधको वार्षिक माग भने २८ लाख लिटर छ । राष्ट्रिय  दुग्ध  विकास  बोर्डको  ३१औँ  स्थापना दिवसका अवसरमा बोर्डका कार्यकारी निर्देशक  डा.  राजेन्द्रप्रसाद  यादवले  गराउनु  भएको जानकारी अनुसार दूधको उत्पादन बढे पनि अझै पर्याप्त नभएको बताए ।

उनले भने,  “गर्मी  समयमा  उत्पादनमा  कमी  आउने हुँदा बजार माग पूरा गर्न धुलो दूध र पाउडर दूध घोलेर बिक्री गर्नुपरेको छ ।”

दूधको उत्पादन  वृद्धिका  लागि  कार्यक्रम  सञ्चालन  गरिरहेको उनले जानकारी दिए ।  

हाल दुग्ध विकास संस्थान (डीडीसी)ले दैनिक एक लाख १० हजार लिटर दूध सङ्कलन गरिरहेको छ । दैनिक दुई लाख ५० हजार लिटर सङ्कलन गर्ने क्षमता भए पनि दूध उत्पादन नै कम  भएकाले  क्षमताअनुसार  सङ्कलन  हुन  नसकेको बताइएको छ ।

किसानबाट   सङ्कलन   गरेको   दूध   डीडीसीले प्रशोधन गरेर बजारमा पठाउने गर्छ । निजी क्षेत्रबाट समेत ठूलो परिमाणमा बजारमा दूधको वितरण हुने गर्छ ।

बोर्डका उपकार्यकारी निर्देशक बाबुकाजी पन्तले मुलकमा उत्पादित दूध १७ प्रतिशत औपचारिक क्षेत्रबाट र बाँकी अनौपचारिक क्षेत्रबाट बजारमा आउने गरेको जानकारी दिए । यस क्षेत्रबाट दैनिक पाँच करोड रुपियाँ तथा वार्षिक १२ अर्ब रुपियाँ सहरबाट गाउँतर्फ नगद प्रवाह भइरहेको छ । गोरखापत्र दैनिकमा खबर छ ।