कारागारमा रहेकी नोबेल शान्ति पुरस्कार विजेता नरगेस मोहम्मदीले आफ्ना छोराछोरीमार्फत दिएको भाषणमा इरानमा ‘अत्याचारी तथा महिलाविरोधी धार्मिक’ सरकारको निन्दा गरेकी छन् । मोहम्मदीको अनुपस्थितिमा आइतबार उनका छोराछोरीले नोबेल शान्ति पुरस्कार ग्रहण गरेका छन् ।

इरानमा हिजाब लगाउनुपर्ने अनिवार्यता र मृत्युदण्डको सजायविरुद्ध अभियान चलाएकी मोहम्मदी सन् २०२१ देखि तेहरानको इभिन कारागारमा बन्दी छन् । यसको सट्टा सन् २०१५ देखि फ्रान्समा निर्वासनमा बस्दै आएका उनका १७ वर्षीय जम्ल्याहा छोराछोरी अली र कियानाले जेलको कोठीबाट बाहिर निकाल्न सफल भएको भाषण पढ्दै उनका तर्फबाट पुरस्कार ग्रहण गरे । 

“म एक मध्यपूर्वी महिला हूँ र म यस्तो क्षेत्रबाट आएकी छु जुन आफ्नो समृद्ध सभ्यताका बाबजुद अहिले युद्ध, आतङ्कवादको आगो र अतिवादको बीचमा फसेको छ”, ‘जेलको अग्लो, चिसो पर्खालपछाडि’ लेखिएको एउटा सन्देशमा उनले भनिन्, “इरानी जनताले दृढताका साथ अवरोध र निरङ्कुशतालाई समाप्त पार्नेछन्, कुनै सन्देह छैन– यो निश्चित छ ।”

मोहम्मदीलाई हालैका दशकहरूमा धेरै पटक गिरफ्तार गरियो र दोषी ठहर गरियो । उनका जम्ल्याहा छोराछोरीले करिब नौ वर्षदेखि आफ्नी आमालाई देख्न पाएका छैनन् । “म व्यक्तिगतरूमा अत्यन्त निराशावादी हूँ”, कियाना मोहम्मदीले भनिन् । यद्यपि भाइ अलिले उनी अत्यन्त आशावादी भएको बताए ।  

नोबेल पुरस्कारको एक सय २० वर्षभन्दा लामो इतिहासमा हिरासतमा रहँदा यो पुरस्कार पाउने मोहम्मदी पाँचौँ व्यक्ति हुन् । उहाँअघि जर्मनीका कार्ल भोन ओसिएट्स्की, म्यान्माकी आङ सान सुकी, चीनका लिउ जियाओबो र बेलारुसका एलेस बोलियात्स्कीले हिरासतमै रहँदा नोबेल शान्ति पुरस्कार प्राप्त गरेका थिए ।