बुटवल – यातायात व्यवस्था कार्यालय लुम्बिनीले विदेशी सवारी चालक अनुमतिपत्र (लाइसेन्स) नेपालीकरण गरेर अनियमितता गरेको पाइएको छ ।

मन्त्रालय वा यातायात व्यवस्था विभागको केन्द्रीय कार्यालयको परिपत्र र अनुमति बिना नै बुटवलस्थित कार्यालयले अन्तर्राष्ट्रिय लाइसेन्स नेपालीकरण गरेको पाइएको हो । 

कार्यालयले गत भदौदेखि असोजसम्म कुनै अख्तियारी, अनुमति र सूचना बिना नै विदेशी लाइसेन्स नेपालीकरण गरेको थियो । यस्तो विषयमा स्वयम् सेवाग्राहीलाई पनि कुनै जानकारी नभएको बताइएको छ । 

केही व्यक्ति र केही अधिकारीको मिलेमतो भएर यस्तो भएको गुनासो छ । आन्तरिक रुपमा विदेशी लाइसेन्स नेपालीकरण गर्दा मिलेमतो भएको बताइएको छ । यसरी १९ वटा लाइसेन्स नेपालीकरण गरिएको कार्यालयका निमित्त प्रमुख विपिन क्षेत्रीले जानकारी दिए । 

कार्यालयका पूर्वप्रमुख चेतनारायण यादवको कार्यकालमा कार्यालयमार्फत् लाइसेन्स नेपालीकरणको ‘सेवा’ सुचारु भएको बताइएको छ । उनी हाल अनियमितता गरेको आरोपमा निलम्बनमा छन् ।

यादवको निलम्बनसँगै नेपालीकरण सेवा ठप्प भएको थियो । यसभन्दा अगाडि यस कार्यालयबाट विदेशी लाइसेन्सको नेपालीकरण हुने व्यवस्था थिएन । 

‘बिना सूचना १ महिना अवधिभरमा जम्मा १९ वटा विदेशी लाइसेन्स नेपालीकरण गर्दा आर्थिक चलखेल भएको छ,’ एक जना कर्मचारी भन्छन्, ‘मनपरी गर्ने कोही अरु हुन्छ । तर दोष सबैलाई जान्छ ।’

सैनामैना–१ बस्ने दिनेश पुनले गत भदौमा दुवईको सवारी चालक अनुमति पत्रलाई नेपालीकरण गर्दा १ महिना काठमाडौं बस्नुपरेको थियो । उनले बुटवलस्थित कार्यालयमा आउँदा लाइसेन्सको नेपालीकरण नहुने भन्ने जानकारी पाएपछि काठमाडौं गएर नेपालीकरण गर्नुपरेको बताए । 

‘म कार्यालयमा आएर जानकारी लिँदा नेपालीकरण नहुने भन्ने थाहा पाएपछि काठमाडौंतिर लागेको हुँ,’ पुनले भने, ‘त्यहाँ निकै खर्च भयो, बुटवलबाट भइरहेको रहेछ मलाई त थाहै भएन । नत्र काठमाडौं जाने झमेला गर्ने थिएन ।’

यातायात व्यवस्था विभागले गत साउनमा विदेशमा बनाइएको सवारी चालक अनुमतिपत्र (लाइसेन्स) नेपालीकरण गर्ने क्रममा अनियमितता भएको भन्दै बन्द गर्न निर्देशन दिएसँगै उपत्यका लगायत विराटनगर तथा विरगञ्जमा विदेशी नागरिकता नेपालीकरण सेवा बन्द गरिएको थियो । 

यद्यपि यातायात व्यवस्था कार्यालय बुटवलले भने असोजसम्म पनि नेपालीकरणलाई जारी राखेको थियो । नेपालीकरण गरिएका अधिकांश लाइसेन्स भारतीय सेनामा भर्ती भएका नेपालीको भएको कार्यालयका प्रशासन फाँटका हिरालाल तामाङले बताए । उनले सबै प्रक्रिया पुर्याएर मात्र ती लाइसेन्सलाई नेपालीकरण गरिएको दावीसमेत गए ।  

कसरी हुन्छ लाइसेन्स नेपालीकरण ?

विदेशमै लाइसेन्स बनाएका तथा क्याटोगरी (वर्ग) थपेकाले नेपालमा आएर पुनः सवारी चलाउनुपरेमा भने यहाँकै लाइसेन्स जरुरी हुन्छ । लाइसेन्स नेपालीकरण गर्न चाहनेले लाइसेन्स जारी भएको मुलुकको नेपालस्थित राजदूतावासबाट लाइसेन्स प्रमाणीकरण गरेको कागज बनाउनुपर्दछ ।

भिसा लागेको पासपोर्ट र स्मार्टकार्ड (लाइसेन्स) को सक्कल प्रतिलिपि, फोटो र हुलाक टिकटसहित सवारी चालक अनुमतिपत्र कार्यालयको प्रशासन शाखामा बुझाउनुपर्दछ । त्यहाँबाट कागजपत्र सदर भएपछि नयाँ स्मार्ट कार्डको लागि अर्को शाखामा फोटोको कार्य गरिन्छ ।

व्यक्ति स्वस्थ रहे नरहेको वा ड्राइभिङका लागि शारीरिक योग्य भए नभएको सामान्य स्वास्थ्य परीक्षण गरेपछि मात्रै लाइसेन्सका लागि स्वीकृत गरिन्छ । 

यी परीक्षण पास भइसकेपछि ‘इन्ट्रान्स फि’ बुझाउनुपर्दछ । रेग्मीका अनुसार एउटा क्याटोगरीको इन्ट्रान्स फि ५ सय रुपैयाँ तोकिएको छ । फि बुझाएपछि स्मार्ट कार्डको छुट्टै राजस्व तिर्नुपर्छ । जसमा क्याटोगोरी ‘ए’को १५ सय, ‘बी’ को २ हजार, ‘एफ’ को २५ सय र ‘जी’ को ३ हजार रुपैयाँ तोकिएको छ । राजस्व भुक्तानी भइसकेपछि लाइसेन्स नम्बर जारी हुन्छ । लाइसेन्स नम्बर जारी भएपछि नम्बर सहितको रसिद तपाईंलाई थमाइन्छ र लाइसेन्स लिन जाने मिति पनि तोकिन्छ ।

विदेशमा लाइसेन्स बनाएकाले नेपालमा ट्रायल दिइराख्नु पर्दैन । विदेशी नागरिकको हकमा विदेशको पासपोर्ट र सोमा लागेको गैरपर्यटकीय भिसाको सक्कल र प्रतिलिपि दुवै, गैरआवासीय नेपालीको हकमा निजको पासपोर्ट, भिसा र नेपाल सरकार तथा आधिकारिक निकायबाट स्वीकृत गरिएको गैरआवासीय नेपाली परिचयपत्र पनि चाहिन्छ ।