जेठ ३, २०८०
प्रतिनिधिसभाको पहिलो अधिवेशनमा नेता/सांसदको हाजिरी लोकान्तर डट्कमले सार्वजनिक गरिदिएपछि नेताहरूको जवाफदेहिताको बहस शुरू भएको छ । जनप्रतिनिधिको सर्वोच्च थलो संसद्मा ठूला भनिएका दलका शीर्ष न...
नेपालको प्रमुख खाद्यान्न बाली धान स्याहार्ने बेलामा परेको वर्षाका कारण यस वर्ष नेपालका अधिकांश जिल्लामा धान बालीमा नोक्सान पुगेको छ । तराईका जिल्लामा कतिपय ठाउँमा काटेर खेतमा सुकाएको धान पानीले भिजेर उम्रिन थालेको छ भने नकाटेको धान पनि ढलेको छ । मनसुन सकिएपछि परेको वर्षाले पहाडी जिल्लामा पनि धान बालीमा क्षति पुगेको छ ।
कात्तिक महिनामा आएको बाढी पहिरोका कारण सयजना भन्दा बढीको ज्यान गइसकेको छ । बाढी पहिरोले सुदूरपश्चिम र पूर्वी नेपाललाई बढी प्रभावित बनाएको छ । बाढी पहिरो प्रभावित क्षेत्रको निरीक्षणका लागि प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवा सुदूरपश्चिमका जिल्लाको भ्रमणमा निस्केका छन् । राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले पनि बाढी पहिरोबाट भएको क्षतिप्रति दुःख व्यक्त गर्दै राहतको व्यवस्था गर्न सरकारको ध्यानाकर्षण गराएकी छन् ।
नेपालको कुल गार्हस्थ उत्पादन (जीडीपी)मा झण्डै १५ प्रतिशतको योगदान रहने धानबालीमा भएको नोक्सानीले देशको आर्थिक वृद्धिदरमा प्रत्यक्ष असर गर्ने देखिन्छ ।
धान बेचेर वर्षभरिको खर्च धान्ने, बालबच्चा पढाउने किसान यसबाट धेरै मर्कामा परेका छन् । भिजेका धानका बाला देखाउँदै किसानहरू खेतको आलीमा बसेर रोएका दृष्यले चाडबाडको समयलाई खल्लो बनाएको छ । आगामी वर्षको खाद्यान्न आपूर्तिदेखि धानको बिउ नै अभाव हुनेसम्मको अवस्था सिर्जना भएको छ ।
यस्ता प्राकृतिक प्रकोप रोक्न सकिन्न, तर क्षति कम गर्न सकिन्छ । यसपटक यति ठूलो पानी पर्छ भनेर सरकारी निकायले किसानलाई समयमै सूचित गरेको भए किसानहरूले ठूलो क्षति बेहोर्नुपर्ने थिएन । मौसम पूर्वानुमान महाशाखाले वर्षा हुँदैछ भनेर सचेत गराए पनि किसानले त्यो जानकारी पाएनन् । मौसम पूर्वानुमानबारे किसानलाई सुसूचित गराउने मामिलामा सरकारी संयन्त्र नराम्ररी चुकेका छन् ।
यो समयमा ठूलो पानी पर्छ भनेको भए किसानहरूले या पहिलै धान काटेर थन्क्याउँथे, अथवा धान काट्ने समय पछि सार्थे । समयमै जानकारी पाएको भए शायद खेतमा पानीले भिजेर धान उम्रिने अवस्था आउने थिएन ।
जल तथा मौसम विज्ञान विभागलाई केही व्यक्तिको आकर्षक जागिर खाने थलोमा सीमित नगरी जनतालाई मौसम पूर्वानुमानबारे जानकारी गराउने सशक्त र चुस्त संयन्त्र बनाउन जरुरी छ । जलवायु परिवर्तनको असर तथा विकासका नाममा भइरहेका पर्यावरण मासेर गरिएका विनाशका कारण पनि कात्तिक महिनामा आएको पानीले बाढी आउने र डुबान ल्याउने अवस्था सिर्जना भएको छ ।
भविष्यमा गर्नुपर्ने काम धेरै छन्, तत्कालका लागि सरकारले धानबालीमा क्षति बेहोरेका किसानका लागि राहत घोषणा गर्न जरुरी छ । किसानलाई राहात, क्षतिपूर्ति र आगामी वर्षका लागि बिउको सुनिश्चितता आजको आवश्यकता हो । सरकारबाट आश्वासन पाउने तर क्षतिपूर्ति नपाउने विगतको बिर्सनलायक अवस्था यसपटक नदोहोरियोस् ।
प्रतिनिधिसभाको पहिलो अधिवेशनमा नेता/सांसदको हाजिरी लोकान्तर डट्कमले सार्वजनिक गरिदिएपछि नेताहरूको जवाफदेहिताको बहस शुरू भएको छ । जनप्रतिनिधिको सर्वोच्च थलो संसद्मा ठूला भनिएका दलका शीर्ष न...
काठमाडौं जिल्ला अदालतको एक आदेशका कारण बाँसबारी छालाजुत्ता कारखानाको सरकारी जग्गा घोटाला प्रकरणको अनुसन्धान यत्तिकै रोकिने हो कि भन्ने चिन्ता बढेको छ । जग्गा हिनामिनाबारे नेपाल प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्...
लामो समयको गृहकार्य र बहसपछि नेपाल आयल निगमले असार ३१ गते मध्यरातदेखि इन्धनको स्वचालित मूल्य प्रणाली कार्यान्वयनमा ल्याएको छ । स्वचालित प्रणाली कार्यान्वयनमा आएसँगै देशभर इन्धनको मूल्य घटेको छ । सर्वसाधार...
लोकान्तर सञ्चार प्रालिद्वारा सञ्चालित लोकान्तर डट्कम (Lokantar.com) स्थापनाको सात वर्ष पूरा गरेर आजदेखि आठौं वर्षमा प्रवेश गरेको छ । यस अवसरमा सबैभन्दा पहिला हामी हाम्रा समस्त पाठक, विज्ञापनदाता र शुभेच्छुकहरूप्...
काकाकुल काठमाडौंको सपना र विकासको विद्रूप नमूना बनेको मेलम्ची खानेपानी आयोजना फेरि एकपटक उद्घाटन गरिएको छ । सिंहदरबारस्थित प्रधानमन्त्री कार्यालयमा बनाइएको धारो खोलेर प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रच...
संघीयताप्रति नै वितृष्णा जगाउने गरी कोशी प्रदेशसभामा भइरहेको संविधानको खेलबाडमाथि सर्वोच्चले रोक लगाइदिएको छ । मुख्यमन्त्रीका रूपमा कांग्रेस संसदीय दलका नेता उद्धव थापाले प्रदेश सभामा लिएको विश्वासको मतसम्बन्...
सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...
रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन । सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...
कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...