×

NMB BANK
NIC ASIA

माओवादीभित्रको शक्ति सन्तुलन

प्रचण्डको गति रोक्ने वर्षमानको तागत

पुस २३, २०७८

NTC
Sarbottam
Premier Steels
Marvel

पुस १९ को हेरिटेज गार्डेन बैठकबाट पदाधिकारी निर्वाचित नभएपछि माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष प्रचण्डलाई सोधियो अब पदाधिकारीको चयन कहिले ? 

Sagarmatha Cement
Muktinath Bank

प्रचण्डले स्पष्ट र सिधा जवाफ दिए, ‘वर्षमान पुन नेपाल फर्किएपछि ।’


Advertisment
RMC TANSEN
IME BANK INNEWS
shivam ISLAND

नेकपा माओवादी केन्द्रको ८औं महाधिवेशनबाट निर्वाचित कार्यसमितिको पहिलो बैठक पुस १९ मा सानेपा हाइटस्थित हेरिटेज गार्डेनमा बोलाइएको थियो । 


Advertisment
Nabil box
Kumari

उक्त बैठकले माओवादी केन्द्रको पदाधिकारी चयन गर्न सक्ने भन्दै माओवादी कार्यकर्ताले चासोपूर्वक लिएका थिए । 

Vianet communication
Laxmi Bank

बैठकले पार्टी अध्यक्षमा पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डलाई निर्वाचित गर्‍यो । त्यसपछि बैठकको अध्यक्षता गरेका प्रचण्डले पुस २५ सम्मका लागि बैठक स्थगित गरिदिए ।

त्यसदिन प्रचण्डले भनेका थिए, ‘वर्षमान पुन र ओनसरी घर्ती उहाँहरू पार्टीको सिनियर नेता हो । उहाँहरू अहिले उपचारको लागि विदेशमा हुनुहुन्छ । भोलि (पुस २०) डिस्चार्ज भएर नेपाल आउने कुरो छ । उहाँहरूको पनि सहभागितामा नै पदाधिकारी चयन हुन्छ ।’

वर्षमानलाई जटिल प्रकृतिको जण्डिसले सताएका कारण उनी अहिले उपचारका लागि चीनमा छन् । शुरूमा उनी ललितपुरको सुमेरू अस्पतालमा उपचारका लागि भर्ना भएका थिए । त्यहाँ उनको स्वास्थ्यमा खासै सुधार नभएपछि थाइल्याण्ड बैंककस्थित समितिभेज अस्पताल लगिएको थियो । 

फाइल तस्वीर

त्यहाँ पनि उनको स्वास्थ्यमा उल्लेख्य सुधार नभएपछि चीनको सेनजेनमा रहेको थर्ड पिपुल्स हस्पिटल लगिएको थियो । अहिले भने उनको स्वास्थ्यमा केही सुधार आएकाले अस्पतालबाट डिस्चार्ज गरिएको छ । 

आठौं महाधिवेशनपछि पार्टीको नेतृत्वदायी जिम्मेवारी बाडफाँटको लागि प्रचण्डले पार्टीभित्र प्रभावशाली पकड कायम गरेका नेता वर्षमानलाई पर्खिरहेका छन् ।

राष्ट्रिय सम्मेलनलाई निमेषभरमै महाधिवेशनमा परिणत गरेर नेतृत्व निर्वाचनको दौडमा होमिएका प्रचण्डको बेगमा वर्षमानले ‘ब्रेक’ लगाइदिए ।

माओवादी केन्द्रमा प्रतापी मानिएका प्रचण्डको बेगलाई पनि रोक्न सक्ने वर्षमानको क्षमता के हो भन्ने बुझ्न उनको पार्टीभित्रको पकड र विगतको राजनीतिक विरासतलाई नियाल्नुपर्ने हुन्छ । 

माओवादी केन्द्रमा वर्षमान पुनलाई प्रचण्डको उत्तराधिकारीको रुपमा समेत व्याख्या गर्ने गरिएको छ । यसको खास कारण भनेकै पार्टीभित्र पुनले विस्तार गरेको जरैसम्मको पकड हो । 

त्यसबाहेक माओवादी केन्द्रमा प्रचण्डपछिका चतुर नेताका रूपमा समेत माओवादी नेता कार्यकर्ताले अर्थ्याउने गर्छन् । 

एउटा सन्दर्भ चर्चा गरौं– २०७२ मा संविधान जारी भएपछि एमाले र माओवादी गठबन्धनमा सरकार बनेको थियो । २०७३ को वैशाखमा सरकारमा खटपट आयो । माओवादीले कांग्रेससँग गठबन्धन गर्ने प्रयास गरेको थियो ।

त्यसको तारतम्य वर्षमान पुन लगायतका नेताले मिलाएका थिए । तर, तत्कालीन एमालेका वरिष्ठ नेता माधव नेपालले बन्न लागेको माओवादी–कांग्रेस गठबन्धन असफल बनाइदिए । त्यसबेला प्रचण्डलाई बजेटपछि प्रधानमन्त्री दिने आश्वासन नेपालले दिएका थिए । तर, पार्टी अध्यक्ष ओली प्रचण्डलाई प्रधानमन्त्री छाड्न तयार भएनन् । 

त्यसपछि वर्षमान पुन सक्रिय भए । कांग्रेस नेता विमलेन्द्र निधिलगायतको सहयोगमा फेरि कांग्रेस–माओवादी गठबन्धनको तारतम्य बन्यो । माओवादीले एमालेसँगको साथ छाड्यो र २० साउन २०७३ मा प्रचण्ड प्रधानमन्त्री बने । 

दोस्रो पटक प्रचण्डलाई सिंहदरबारको बागडोर दिलाउन वर्षमानको महत्त्वपूर्ण भूमिका रह्यो ।

फाइल तस्वीर

२०७४ को निर्वाचनको बेला भने माओवादीले कांग्रेस र एमाले दुवैसँग चुनावी तालमेलको छलफल चलायो । कांग्रेससँग वर्षमान पुनले छलफल गरे । एमालेसँगको संवादमा जनार्दन शर्मा जुटे ।

वर्षमानलाई कांग्रेसले ३० सिटमा तालमेल गर्न सकिने बताए, एमालेले भने ४० सिटको आश्वासन दियो । अन्ततः २०७४ को संघीय चुनावमा एमाले–माओवादीले एउटै घोषणा पत्रमा देशव्यापी चुनाव लडे । दुई पार्टी एकीकरणको छलफल चल्यो । जनार्दन एमालेसँग एकीकरण पक्षमा थिए भने वर्षमान विपक्षमा । 

त्यसबेला आफ्नै पार्टी बलियो बनाउनुपर्ने बरू गठबन्धनमा सरकार चलाउनुपर्नेे तर्क वर्षमानको हुने गरेको माओवादी केन्द्रका नेताहरू सम्झन्छन् ।

३ जेठ २०७५ मा एकीकृत भएका एमाले र माओवादी २३ फागुन २०७७ मा पूर्ववत् अवस्थामा फर्किए । एमाले र माओवादीको एकता टिक्न सकेन । यसबेला फेरि वर्षमान सही देखिए ।

नेकपाबाट विभाजित भएपछि माओवादी केन्द्रले लामो समय संगठन पुनर्जीवित गर्न सकेन । करीब ६ महिनापछि तल्लो तहसम्म पार्टीको संरचना तयार पार्ने भनेर माओवादी केन्द्रले विभाग गठन गर्‍यो । 

प्रचण्डले वर्षमानलाई योजना तथा अर्थ विभाग प्रमुख बनाए र केन्द्रीय कार्यालयको इन्चार्जको जिम्मेवारी तोकिदिए । त्यसबेला प्रचण्डले वर्षमानलाई आफ्नो उत्तराधिकारीको रूपमा तयार गरिरहेको चर्चा माओवादीभित्र थियो । 

पार्टीको संगठन विस्तारमा देशव्यापी पुग्ने कार्यकर्तासँग पनि राम्रोसँग भिजेका वर्षमानको पार्टीभित्रको शक्ति प्रचण्डले भेउ पाइसकेका थिए ।

माओवादी केन्द्रबाट शीर्ष नेताहरू बाबुराम भट्टराई, मोहन वैद्य, सीपी गजुरेलहरू बाहिरिएपछि प्रचण्डको निकट सहयोग भएर वर्षमानले हेडक्वार्टरमा कमाण्ड गरे । त्यसयता, प्रचण्डको सहयोगी र विश्वासपात्र भएर उनले काम गरिरहेका थिए ।

५० वर्ष उमेरका वर्षमान छोटो अवधिमा पार्टी र सरकारमा महत्त्वपूर्ण जिम्मेवारी सम्हाल्ने नेतामध्येमा पर्छन् । 

२०२८ मा रोल्पाको माडिचौरमा जन्मिएका वर्षमान १४ वर्षकै उमेरमा वामपन्थी विद्यार्थी राजनीतिमा लागेका थिए । उनको विद्यालय शिक्षा र राजनीति दुवैका गुरू कृष्णबहादुर महरा हुन् । उनलाई महराले विद्यालयमा विज्ञान र गणित पढाए भने राजनीतिक दर्शन पनि सिकाए ।

२०५३ सालमा रोल्पा जिल्ला सेक्रेटरी भएका उनी २०५५ सालमा केन्द्रीय सदस्य भएपछि सैन्य र राजनीतिक नेतृत्वमा उदाएका थिए । उनी २०५७ सालमा माओवादीको वैकल्पिक पोलिटब्यूरो सदस्य र २०५९ सालमा पोलिटब्यूरो सदस्य भएका थिए । पोलिटब्यूरोमा पुगेपछि उनी सैन्य क्षेत्रको डेपुटी कमाण्डर भए ।

माओवादी शान्ति प्रक्रियामा आएपछि झलनाथ खनालको क्याबिनेटमा उनी ३९ वर्षकै उमेरमा शान्तिमन्त्री बनेका थिए । डा. बाबुराम भट्टराईको क्याबिनेटमा वर्षमान अर्थमन्त्री बन्दा ‘बन्दुक चलाउनेले कसरी अर्थ मन्त्रालय चलाउँछ’ भनेर उनको आलोचना हुने गरेको थियो । तर, उनले अर्थ मन्त्रालयको काममा प्रश्न आउने ठाउँ दिएनन् । 

अहिले अर्थतन्त्रको राम्रो ज्ञान भएको पूर्वअर्थमन्त्रीको रूपमा वर्षमानलाई लिने गरिन्छ ।

फाइल तस्वीर

वर्षमान आफू त पटकपटक राजकीय जिम्मेवारीमा रहे उनले श्रीमती ओनसरी घर्तीलाई पनि विशिष्ट पदमा पुर्‍याउन सफल भए । २०६८ मा झलनाथ खनाल क्याबिनेटमै घर्ती युवा तथा खेलकुद मन्त्री भएकी थिइन् । 

संविधान सभाको दोस्रो कार्यकालमा उपसभामुख भएकी घर्ती २०७२ असोजदेखि २०७४ माघसम्म सभामुखसमेत भइन् । राजनीतिक पोर्टफोलियोमा वर्षमानभन्दा ओनसरी माथिल्लो तहमा रहेर काम गरिन् । 

२०७४ को निर्वाचन जितेपछि नेकपाले बनाएको केपी ओली नेतृत्वको सरकारमा वर्षमानले ऊर्जा मन्त्रालयको जिम्मेवारी पाएका थिए । त्यसबेला ओलीसँग निकट सम्बन्ध बनाएको भनेर माओवादी निकट नेताहरू बताउने गर्थे ।

माथिल्लो तहको राजनीतिक जिम्मेवारीमा रहेर काम गरेका दुवै श्रीमान–श्रीमतीको प्रभाव पार्टीमा स्वाभाविक भयो । त्यसले उनीहरूलाई पार्टीको आधार इलाकासम्म स्थापित गराउन सहयोग पुग्यो ।  

माओवादी केन्द्रले ८ औं महाधिवेशनबाट पदाधिकारीसहितको पार्टी संरचना बनाउने तयारी गरेपछि वर्षमानलाई महासचिवको दाबेदारका रूपमा हेरिएको थियो । उनले  पनि आफू निकट नेता र कार्यकर्तासँग पार्टीमा महासचिवको जिम्मेवारी लिएर कमाण्ड चलाउने बताउँदै आएका थिए ।

वर्षमानको पार्टीभित्रको पकड र राजनीतिक चातुर्यता बुझेका प्रचण्डले उनको अनुपस्थितिमा पार्टीको पदाधिकारी टुंगो लगाउन चाहेनन् । वर्षमानको सहभागिताकै लागि अनेकौँ दबाबका बाबजुद पनि प्रचण्ड एक हप्ताका लागि केन्द्रीय कमिटीको बैठक स्थगित गरेर गृहकार्यमा जुटेका छन् ।

hAMROPATRO BELOW NEWS
TATA Below
माघ १८, २०८०

चरम आर्थिक संकटबाट गुज्रिएको श्रीलंकाले सन् २०२२ को अन्त्यतिर औषधि किन्ने क्षमता पनि गुमाएको थियो । ५० अर्ब डलरभन्दा बढीको विदेशी ऋण 'डिफल्ट' भएको थियो भने लाखौंले रोजगारी गुमाएका थिए । दशौं लाख मान्छे...

मंसिर १९, २०८०

कुनै राजनीतिक संक्रमण वा अवरोध नभएको समयमा मन्त्रीहरूबीच कसले राम्रो काम गर्ने भनेर प्रतिस्पर्धा हुनुपर्ने हो । तर, विडम्बना ! सहज राजनीतिक अवस्थामा पनि झन्डै एक वर्षसम्म सरकारमा रहेका अधिकांश मन्त्रीको कार्यप्रगति ...

चैत १, २०८०

सर्वोच्च अदालतको परमादेशले प्रधानमन्त्रीबाट पदमुक्त भएपछि नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओली बालुवाटारबाट रित्तो हात फर्केका थिए, २०७८ असार ३० गते । संसद् विघटनको अवगाल छँदै थियो, लामो समय सँगै राजनीति गर...

पुस १८, २०८०

देशका विभिन्न शहरमा गरिब–मजदूरहरूले छाक काटेर सहकारीमा जम्मा गरेको पैसा बदनियतपूर्ण ढंगले हिनामिना गरेर टेलिभिजनमा लगानी गरेको विषयले बजार तातिरहेको छ, जसमा जोडिएका छन् रास्वपा सभापति रवि लामिछाने...

मंसिर २६, २०८०

दुई–दुईपटक मिर्गौला फेरेको शरीर । मध्यजाडो नजिकिँदै गरेका मंसिरका चिसा दिन । त्यसमाथि वृद्धावस्था । यस्तो बेला ७० नाघेकाहरूको अधिकांश समय ओछ्यानमै बित्छ । नभए पनि घरको चार दिबारभित्र आराम गरेर अनि तात...

माघ १८, २०८०

सत्ता र शक्तिको आडमा गैरकानूनी ढंगले सरकारी जग्गा हडप्ने नेपालको शक्तिशाली व्यापारिक घराना चौधरी ग्रुपमाथि राज्यको निकायले पहिलोपटक छानबिन थालेको छ । काठमाडौंको बाँसबारीमा ठूलो परिमाणमा सरकारी जग्गा...

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

चैत १४, २०८०

सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

चैत १२, २०८०

रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन ।  सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...

सत्यको खोजी

सत्यको खोजी

चैत १०, २०८०

कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...

x