यही साउन १६ गते काठमाडौंको तारकेश्वर नगरपालिका– २ काभ्रेस्थलीमा ४ जना मृत फेला परे । घटनाको अनुसन्धान गर्दै जाँदा घरमूली ४१ वर्षीय दिनेश पाण्डेले श्रीमती र २ छोराछोरीको हत्या गरी आत्महत्या गरेको खुल्यो ।

१२ वर्ष वैदेशिक रोजगारीमा गएर फर्केका उनले ९/१० पृष्ठ लामो सुसाइड नोट लेखेर छाडेको भेटियो । पाण्डेले ३५ वर्षीया श्रीमती सुनिता काप्री पाण्डे, १३ वर्षीया छोरी आशिका र ८ वर्षीय छोरा आशिषको चक्कु प्रहार गरी हत्या गरेको खुल्यो । 

प्रहरीका अनुसार परिवारका सदस्यहरूको हत्यापछि अर्को कोठामा गएर उनले आत्महत्या गरेको खुलेको छ । 

दिनेशले सुसाइड नोटमा श्रीमतीप्रति गुनासो पोखेका थिए । वैदेशिक रोजगारीबाट फर्किएपछि श्रीमतीले राम्रो व्यवहार नगरेको, श्रीमतीको अर्कैसँग विवाहेतर सम्बन्ध रहेको र घरमा खाना खान समेत राम्रोसँग नदिने गरेको कुरा सुसाइड नोटमा लेखिएको छ ।

श्रीमान् श्रीमतीले घरनजिकै छुट्टाछुट्टै व्यवसाय गर्दै आएका थिए । श्रीमती सुनिताको बेलायतमा सिजनल कामदारका लागि भिसा समेत लागेको पाइएको छ ।

बाहिरबाट हेर्दा सम्पन्न देखिए पनि वैदेशिक रोजगारीका क्रममा निम्तिएको शंका र आर्थिक समस्याका कारण हत्या र आत्महत्यासम्म पुगेको प्रहरीको निष्कर्ष छ ।

यसअघि दिनेश र सुनिताको विवाद प्रहरीसम्म पुगेको थियो । 

आफूमाथि घरेलु हिंसा भएको भनेर सुनिताले उजुरी दिएपछि प्रहरी वृत्त बालाजुमा दुवैलाई बोलाएर मिलापत्र गराइएको थियो ।

०००

तारकेश्वरको घटनाको ठ्याक्कै एक हप्ताअगाडि यस्तै प्रकृतिको घटना भएको थियो। 

असार ८ गते चितवनका कृष्णप्रसाद आचार्यले पत्नीको हत्या गरी घरबाट हाम्फालेर आत्महत्या गरेका गरे ।

राति पौने १० बजे एक पुरुष सडकमा घाइते अवस्थामा भेटिएको भन्दै प्रहरीलाई फोन आयो । त्यसलगत्तै प्रहरी पुग्दा ३९ वर्षीय कृष्णप्रसाद आचार्य घरको तल सडकमा घाइते अवस्थामा थिए ।

जिल्ला प्रहरी कार्यालय चितवनका प्रवक्ता डीएसपी हरिहर अधिकारीका अनुसार प्रहरीले तत्कालै उनलाई पुरानो मेडिकल अस्पताल पठाएको थियो । 

घरमा प्रवेश गर्दा ३५ वर्षीया श्रीमती रुस्मा घिमिरे आचार्य पनि घाइते अवस्थामा फेला परिन् । कृष्णप्रसादले हँसिया प्रहार गरी गम्भीर घाइते बनाएको खुल्यो ।

प्रहरीले उनलाई पनि लगत्तै अस्पताल पठायो । अस्पतालले रुस्मालाई राति साढे १० बजे र कृष्णप्रसादलाई ११ बजे मृत घोषित गरेको थियो ।

प्रहरीका अनुसार पहिलादेखि नै उनीहरूको घरायसी झगडा थियो । वैदेशिक रोजगारीमा गएर फर्किएका कृष्ण र रुस्माको विवाद सम्बन्धविच्छेदको अवस्थासम्म पुगेको थियो ।

रुस्माले आफू घरेलु हिंसामा परेको भन्दै जिल्ला प्रहरी कार्यालय चितवनमा असार ३१ गते उजुरी दिएकी थिइन् । सँगै बस्न समेत नसक्ने अवस्था आएको भनेपछि प्रहरीले एउटै घरको तल्लो र माथिल्लो फ्ल्याटमा बस्ने गरी मिलापत्र गराएर पठाएको थियो ।

यो परिवार समेत बाहिरबाट सम्पन्न देखिए पनि भित्रभित्रै विवाहेतर सम्बन्ध र वैदेशिक रोजगारीका कारण समस्या निम्तिएको प्रहरीको निष्कर्ष छ ।

०००

माथिका २ वटा घटनालाई हेर्दा वैदेशिक रोजगारी र आर्थिक कारणले परिवारभित्रै हत्या र आत्महत्याको शृंखला बढेको देखिएको छ ।

प्रहरी प्रधान कार्यालयका प्रवक्ता प्रहरी नायब महानिरीक्षक (डीआईजी) टेकप्रसाद राई पछिल्लो समय परिवारभित्रै अपराध हुनुको मुख्य कारण आर्थिक र सामाजिक भएको बताउँछन् ।

‘पछिल्लो समय आर्थिक र सामाजिक कारण मुख्य देखिएको छ,’ डीआईजी राईले लोकान्तरसँग भने, ‘सामाजिक सञ्जालले आत्महत्या र हत्यालाई प्रोत्साहन गरेको देखिन्छ ।’

परिवारभित्रै भएका हत्या र आत्महत्याका विषयमा प्रहरीले सुक्ष्म अनुसन्धान गरिरहेको उनले बताए । वैदेशिक रोजगारीमा जाने, त्यहाँबाट फर्किँदा मानसिक समस्याको शिकार भएर आउने गरेको पनि देखिएको छ । पछि शंका उपशंका बढ्दै जाँदा अपराधको बाटोमा पुग्ने गरेको देखिएको डीआईजी राईले बताए ।

प्रविधिले पनि मानसिक समस्या निम्त्याएको र कोरोना महामारीले समस्यालाई बढाउन भूमिका खेलेको प्रहरीको निष्कर्ष छ ।

डीआईजी राई इन्टरनेटको बढ्दो प्रयोग र देखासिकी गर्ने प्रवृत्तिले अपराध बढाएको बताउँछन् । ‘विश्वमा बढिरहेको इन्टरनेटको प्रभाव र त्यसैमा हेरेर देखासिकी गर्ने प्रवृत्ति बढेको छ । आफूले चाहेको नपाउँदा मानिसक समस्याले आत्महत्याको बाटोमा पुर्‍याएको देखिन्छ,’ डीआईजी राईले लोकान्तरसँग भने ।

उनका अनुसार मोबाइल तथा यस्तै डिभाइसहरूमा भुल्दा कुराकानी पनि नहुने र मानिसका कुण्ठा बढेर आत्महत्याको बाटो रोज्ने गरेको पनि देखिएको छ ।

सामाजिक सञ्जाल मुख्य समस्याः पूर्व डीआईजी हेमन्त मल्ल ठकुरी

विश्वमा विज्ञान प्रविधिको बढ्दो प्रयोग र त्यहाँ राखिने कस्मेटिक सामग्रीको सिको गर्न खोज्दा नेपाली समाजमा समस्या देखिएको पूर्व डीआईजी हेमन्त मल्ल ठकुरी बताउँछन् । देखासिकी गर्न हैसियतले नभ्याउँदा पनि आत्महत्या रोज्ने गरेको उनको तर्क छ ।

‘अहिलेको समय निकै परिवर्तनशील छ । नेपाली समाज त्यतातिर दौडिन खोजेको छ, तर हाम्रो हैसियतले भ्याउँदैन । सोहीकारण वितृष्णा पैदा भएर अपराधको बाटो रोजेको देखिन्छ,’ पूर्व डीआईजी ठकुरीले लोकान्तरसँग भने ।

वैदेशिक रोजगारी र आर्थिक समस्या पनि अर्को कारण भएको उनी बताउँछन् ।

‘राजनीतिक परिवर्तनले अधिकार दियो, तर रोजगारी दिएन । सोही कारण वैदेशिक रोजगारीमा जानुपर्‍यो । वैदेशिक रोजगारीले सामाजिक समस्या निम्त्यायो,’ डीआईजी ठकुरीले लोकान्तरसँग भने ।

५ वर्षमा १३ सय ५२ जनाको आफन्तबाटै हत्या !

प्रहरी प्रधान कार्यालयको तथ्याङ्कअनुसार पछिल्लो ५ वर्षमा १३ सय ५२ जनाको परिवारभित्रैबाट हत्या भएको छ ।

प्रवक्ता डीआईजी टेकप्रसाद राईका अनुसार श्रीमान्ले श्रीमती, बुवाआमाले छोराछोरी, छोराछोरीले आमाबुवा, छोराबुहारीले आमाबुवा र सासुससुरा, सौतेनी आमा र बुवाले छोराछोरी, आफन्तले ज्वाइँ जेठान, मामाले भाञ्जाभाञ्जी, भाञ्जाले मामामाइजू, काकाकाकीले भतिज, दाजुले भाइबुहारी, भाइले दाजुभाउजूसम्मको हत्या गरेका घटना आएका छन् ।

आर्थिक वर्ष २०७४/०७५ मा २ सय ६ जना, २०७५/०७६ मा २ सय ९ जना, २०७६/०७७ मा २ सय १ जना, २०७७/०७८ मा २६३ जना र २०७८/०७९ मा ३ सय ७३ जनाको आफन्तबाटै हत्या भएको प्रहरी प्रधान कार्यालयको तथ्यांक छ ।