×

NMB BANK
NIC ASIA

समाज बदल्ने कुरा सबै गर्छन् । प्रायः राजनीतिक वृत्तमा बढी सुनिन्छ यो । नेताहरू बढी गर्छन् यस्ता कुरा । धर्म गुरूहरू र समाज सुधारकहरू पनि अछुत छैनन् यसबाट ।

Sagarmatha Cement
Muktinath Bank

धार्मिक ग्रन्थहरूमा पनि यस्तै सन्देश पाइन्छ । तर बदल्न भने कसैले पनि सकेका छैनन् । यसका लागि पहिले आफै बदलिनुपर्छ भने आफूलाई बदल्न पहिले आफैंलाई चिन्नुपर्छ । त्यसपछि कहाँबाट आइएको हो र किन आइएको हो भन्ने कुराको खोजी पनि उत्तिकै जरुरी हुन्छ ।


Advertisment
RMC TANSEN
IME BANK INNEWS
shivam ISLAND

हामी महाकालको त्यो हिस्सा हौं, जसले हामीलाई लिएर आएको छ । यो हमेशा ३ भागमा विभक्त भएर रहेको हुन्छ, जसलाई हामीले भूत, भविष्य र वर्तमान भन्ने गरेका छौं । हामी यसैभित्र छौं । यसैभित्र नै हामीले आफू बदल्ने सूत्र भेट्टाउन सक्छौं । यो भनेको कहाँबाट आएको हौं ? को हौं ? किन आएका हौं ? भन्ने नै हो ।


Advertisment
Nabil box
Kumari

भूतले कहाँबाट आएका हौं भन्ने कुराको सन्देश दिएको छ, वर्तमानले को हौं भन्ने र भविष्यले किन आएका हौंं भन्ने कुराको । आउनुुस् आजको बसाइमा यिनै ३ सूत्रलाई केलाउने प्रयास गरौं । 

Vianet communication
Laxmi Bank

वस्तुतः आफू कहाँबाट आएको हो भन्ने कुरा अहिलेसम्म कसैले पनि प्रष्ट पार्न सकेका छैनन् । सोध्ने हो भने प्रायः सबैले आमाको गर्भबाट वा प्रजनन् इन्द्रियबाट भन्लान् सायद । हदै भए बुवाको शरीरबाटसम्म भन्न सक्लान् । तर त्यो मात्र होइन हाम्रो स्रोत । हो, हामी आएका त्यहीँबाट हो । तर यो रूपमा मात्र हो, सारमा होइन ।

सारमा भन्ने हो भने हाम्रो स्रोत ततीतको गर्भ हो । महाकालले कहाँबाट ल्यायो त्यो उसैले जान्ने कुरा हो । तर हामीले जानेको यही हो कि महाकालको एउटा हिस्सा हो, जसलाई हामीले भूत भन्ने गरेका छौं । हुन त कतिपय दार्शनिकले त्योभन्दा अघिको कुरा पनि गरेका छन् । तर त्यो विशुद्ध कल्पना मात्र हो । उनीहरूको विचार हो, सिद्धान्त हो, जसले हामीलाई घुमाइरहेको छ । हामी आफैं नजागेसम्म यो क्रम जारी नै रहनेछ । हामी घुमिरहने छौं उनीहरू घुमाइरहने छन् । 

संसारमा अनेक वाद छन् । सिद्धान्त छन् । पूर्वको सिद्धान्त, पश्चिमको सिद्धान्त, दक्षिणको सिद्धान्त, उत्तरको सिद्धान्त के–के हो के–के । शास्त्र धेरै छन् आयू छोटो छ । हजारौं वर्ष खोजे पनि शास्त्रको अन्त्य भेटिन्न भन्ने गरेका छन् शास्त्रहरूले नै । त्यसैले उनीहरूको पछि लागेसम्म हामी घुमिरहन्छौं उनीहरू घुमाइरहन्छन् । तर आफ्नै स्रोत भने भेट्ने छैनौं । अहिलेलाई यति भनौं हामी महाकालको गर्भबाट आएका हौं । त्यहाँ कसले ल्यायो त्यो चाहिँ उसैलाई छाडिदिउँ । 

अब लागौं हामी को हौं भन्ने प्रश्नको उत्तर खोज्नेतर्फ । वास्तवमा हामी हामी नै हौं । म मै हुँ, तपाईं तपाईं नै । न म तपाईं हुन सक्छु, न तपाई म हुन सक्नुहुन्छ । कतिपय दार्शनिकले हामी सबै एउटै हौ भनेका पनि छन् । धर्मशास्त्रमा पनि यही भनिएको छ । गीताले यसै भनेको छ । ब्रह्मसूत्रले यसै भनेको छ । पूर्वीय दर्शनले यही भनेको छ, पश्चिमी दर्शनले पनि यही भनेको होला शायद । तर साँच्चै भन्ने हो भने यो भ्रम मात्र हो ।

जतिबेलासम्म हामी यो भ्रममा रहन्छौं, त्यतिबेलासम्म यतै घुमिरहने छौं । हामी बदलिन सक्दैनौं । जब आफैं बदलिन सकेका छैनौं भने समाज बदल्ने कसरी ? संविधान बदलेला, कानून बदलेला, शासनसत्ता बदलेला, सत्ताधारी बदलेलान् । तर समाज बदलिने छैन । समाज त्यतिबेला बदलिन्छ, जतिबेला संस्कार, संस्कृति, रीतिरिवाज तथा खानपान र रहनसहन बदल्न सकिएको छ । यसका लागि हामीले आफूलाई चिन्नुपर्ने हुन्छ ।  

त्यसो भए हामी को हौं त ? तपाईं तपाईं नै हो । बुवाआमा, दाजुभाई, दिदीबहिनी, घरपरिवार छरछिमेकी तपाईं होइन । तपाईलाई खान, बस्न, रुन, हाँस्न, त्याग्न, हिँड्न, बोल्न, काम, क्रोध, लोभ, मोह, माया, ममता कसैले सिकाएको होइन, आफैं सिक्नुभएको हो । बुवाआमा, घर, परिवार सबै निमित्त मात्र हुन् । तपाईं तपाईं नै हो । तपाईंलाई कसैले ल्याएको पनि होइन, कसैले ल्याउँछु भनेर आउनुभएको पनि होइन । फेरि तपाई आफंैले दरखास्त दिएर आउनुभएको पनि होइन । आफैं आउनुभएको हो । सारमा यही बुझ्नुस् महाकालको गर्भबाट तपाईं आफैं आउनुभएको हो ।

तपाईं महाकालको अंश हुनुहुन्छ । त्यसैले महाकाल नै हुनुहुन्छ । हिजो पनि महाकाल नै हुनुहुन्थ्यो, अहिले पनि महाकाल नै हुनुहुन्छ र पछि पनि महाकाल नै हुनुहुन्छ । तपाईंको परिचय यही नै हो ।

अब आयो किन आयौं भन्ने कुरा । उत्तर सरल छ, तपाईं आफैं आउनुभएको हो भने तपाईं आउनुभएको पनि आफैंलाई हो । तपाईंको दायित्व आमाबुवा, घरपरिवार तथा समाजप्रति पनि छ । किनकि सहयोगी उनीहरू नै हुन् । तर त्योभन्दा बढी दायित्व तपाईंको आफैंप्रति छ । त्यसैले पहिलो माया आफ्नै शरीरलाई गर्नुस् ।

आहारबिहार सुधार्नुस् । ठीक्क खाने, ठीक समयमा खाने, ठीक समयमा सुत्ने र उठ्ने गर्नुस् । आयुर्वेदले हितभुक, मितभुक र रीतभुक भनेको छ । योगी बन्न केही गर्र्नै पर्दैन । खानपान, आहारबिहार र विचार सुधारे पुग्छ । योगी बन्नुस्, स्वस्थ हुनुस्, निरोगी रहनुस् । अनि तपाईंलाई सहयोग गर्नेहरूप्रति इमान्दार हुनुुस् यही नै किन आयौं भन्ने प्रश्नको सरल उत्तर हो । 

महाकालले तपाईंलाई हावा, पानी, माटो, आकाश, जमिन, वनजंगल, घरपरिवार, करकुटुम्ब छिमेकी आदि उपहारको रूपमा दिएको छ । तर यो तपाईंलाई मात्र होइन, अरुलाई पनि दिएको छ । यो तपाईंको त हो तर तपाईको मात्र होइन । महाकालले तपाईंजस्तै अरुलाई पनि ल्याएको छ, उनीहरूलाई पनि तपाईंलाई जस्तै उपहार दिएको छ । त्यसैले यिनको सदुपयोग गर्नुस् । संरक्षण गर्नुस् । चाहिने जति लिनुस् । नचाहिने जति जस्ताको तस्तै छाडिदिनुस्, जसको उपभोग अरुले गर्नेछन् । 

तपाईंलाई महाकालले न चाहिनेभन्दा बढी लिने छुट दिएको छ, न बिगार्ने अधिकार नै । अन्यथा उसले रिसाएर दण्डित गर्नेछ । त्यसैले आफूलाई सन्तुलित राख्नु पनि पर्छ र आफ्नालाई सन्तुलनमा रहन दिनु पनि पर्छ । यसपछि केही गर्नै पर्दैन । समाज बदलिन्छ । धर्ती स्वर्ग बन्छ । यहीँबाट स्वर्गीय सुख पाइन्छ । यही नै समाज बदल्ने सूत्र हो ।

hAMROPATRO BELOW NEWS
TATA Below
मंसिर १४, २०८०

काठमाडौं- खान–पिनमा शौकीन व्यक्तिलाई कुनै विशेष खाद्य पदार्थको लाभ तथा हानीबारे जानकारी हुँदैन । उनीहरुलाई त्यो कुराले फरक पनि पर्दैन । किनकी त्यस्ता व्यक्तिलाई जुन खानेकुराको स्वाद मनपर्यो, त्यसलाई नखाइ ...

कात्तिक २१, २०८०

काठमाडौं- आलु भान्सामा अनिवार्य रुपमा पाइने परिकार हो । आलु, अन्य सागसव्जी, तरकारीमा मिसाएर मात्र नभइ तरकारी बनाएर उसीनेर तारेर आदी विभिन्न तरिकारले पकाउन सकिन्छ ।  विश्वभर नै आलुको बढी प्रयोग हुने ...

कात्तिक २२, २०८०

 मुखबाट –याल निस्कनु राम्रो कुरा हो किनकि –यालले नै मुखलाई गिलो राख्छ । तर कतिपय मानिसको सामान्यभन्दा बढी नै –याल आउँछ । उठेको बेलामा भन्दा सुतेका बेलामा मुखभित्र धेर –याल ...

मंसिर १७, २०८०

मुख शरीरको महत्वपूर्ण अंग हो । खान, बोल्न र हाँस्नमा मुखको विशेष भूमिका हुन्छ । त्यसैले मुखको सरसफाइमा कुनै लापरबाही गर्नुहुँदैन । मुखको सफाइ नगर्दा गन्ध आउने मात्रै होइन, दाँत र गिजामा विभिन्न रोग निम्तिन पनि...

कात्तिक १६, २०८०

स्वस्थ फ्याट, भिटामिन र मिनरलले भरिएको ओखर खाँदा मस्तिष्कको स्वास्थ्य राम्रो हुन्छ र स्मरणशक्ति पनि बढ्छ । त्यसबाहेक शरीरको समग्र स्वास्थ्यका लागि पनि यो लाभदायक छ । ओखरमा प्रोटीन, क्याल्सियम, म्याग्नेसियम, आइरन, फस्फो...

कात्तिक १६, २०८०

काठमाडौं –छिट्टै उर्जा प्रदान गर्ने फलको रुपमा चिनिने केराले तपाईलाई स्वस्थ्य मात्रै राख्दैन, केही जटिल प्रकारका रोगबाट पनि बचाउँछ ।  पूर्ण रुपमा पाकेको केराले तपाईको शरीरलाई धेरै प्रकारका र...

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

चैत १४, २०८०

सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

चैत १२, २०८०

रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन ।  सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...

सत्यको खोजी

सत्यको खोजी

चैत १०, २०८०

कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...

x