विश्वव्यापी महामारीको रूपमा फैलिएको कोरोना भाइरसको संक्रमण फैलिन नदिन सरकारले गरेको बन्दाबन्दी (लकडाउन)को अवधि लम्बिएपछि काठमाडौं छाड्नेको लर्को लाग्न थालेको छ ।

सरकारले मंगलवार चौथोपटक लकडाउनको अवधि बढाएर वैशाख १५ सम्म पुर्‍याएको छ ।

मंगलवार मात्र सयौं सर्वसाधारण नागढुंगा नाका हुँदै बाहिरिए । काठमाडौं, भक्तपुर र ललितपुरका विभिन्न स्थानमा मजदूरी गर्ने उनीहरू नागढुंगा र खानीखोलासम्म पैदलै हिँडेर पुगेका थिए । 

रातिको समयमा बाटोमा अलपत्रलाई काठमाडौंबाट फर्केका ट्रकले उनीहरूको रूटसम्म लैजाने गरेका छन् ।

सरकारले लकडाउनको समयमा सर्वसाधारणलाई आवतजावतमा रोक लगाएको छ, तर मजदुरहरू भने झण्डै एक महिना काम गर्न नपाउँदा खाने कुरा सकिएकाले हिँड्न बाध्य भएको बताउँछन् । 

‘हामीलाई घर नजाऊ भनेर मात्र भयो र सरकारले रासन पानी दिनुपर्दैन ? हामी भोकभोकै मर्ने ?’ टाउकोमा तीन वर्षको छोरा बोकेर हिँडेका बर्दियाका पोखम चौधरीले भने ।

पत्नीले झोला बोकेकी थिइन् भने पतिले छोरालाई बोकेर हिँडेका थिए । विभिन्न स्थानीय निकायले राहात बाँढे पनि आफूहरूले नपाएको उनले गुनासो गरे ।

बर्दियाका जगत थारू, शरद चौधरी लगायत ५ जना मजदुर भक्तपुरको नगरकोटबाट हिँडेर मंगलवार साँझ थानकोट पुगेका थिए ।

‘घरबाट फोन गरेर सके गाडीमा नभए पैदलै भएपछि घर आउनु भनेपछि बिहान ८ बजे नगरकोटाबाट हिँडेका हौ,’ जगतले लोकान्तरसँग भने, ‘ट्रक पाइयो भने ट्रकमा जाने, नभए जति दिन पैदलै भएपनि घर पुग्ने हो ।’ 

पैदलै घर हिँडेका सबैको एउटै भनाइ छ– ‘लकडाउन कति लम्बिने हो अनिश्चित भयो, भएको खर्च सकियो, खाने कुरा छैन । ललितपुरको भैंसेपाटीमा भवन निर्माणको काम गर्ने दाङ तुल्सिपुरका आशिश चौधरी, विषम चौधरी लगायत ५ जना काठमाडौंको ढुंगेअड्डामा भेटिए । 

संगै काम गर्नेहरू दुई दिनअघि ट्रक र पैदलै हिँडेर घर पुगेको थाहा पाएपछि उनीहरू मंगलवार झोला बोकेर तीनथाना पुगेका थिए ।

‘घरमा ९ वर्षको छोरी छ, फोनमा घर आउनु भनेर रोएपनि मन मानेन, हिँडें’ विषमले भने । 

दाङका ५ जनासँग कुरा गर्दागर्दै कलंकीबाट एउटा ट्रक आयो । नारायणगढसम्म जाने भए चढ्नुस्, तर ५ सय रूपैयाँ लाग्छ ।

मजदुरहरू हतार–हतार ट्रकको पछाडि चढे । प्रहरीले कडाइ गर्छ भने ट्रकले यात्रुलाई श्वास फेर्न अप्ठ्यारो पर्नेगरी त्रिपाल लगाएको थियो । 

पृथ्वी राजमार्ग भएर पैदलै घर फर्किनेका लागि थानकोटमा निःशुल्क खाजा र पानी वितरण गरिरहेका राजकुमार गोपालीका अनुसार सोमवार मंगलवार काठमाडौंबाट बाहिरिनेको झनै लर्को लागेको छ । 

‘हामीले आज दिउँसो मात्र १ सय ७० जनालाई खाजा र पानी वितरण गर्‍यौं, साँझ परेपछि काठमाडौं बाहिरिनेको लर्को झन बढेको छ,’ गोपालीले लोकान्तरसँग भने ।

गोपालीसहित अशोक मानन्धर, विजेन शाही र विष्णु शाही लगायतले थानकोटमा खाजा तथा पानी वितरण गर्दै आएका छन् ।

गोपालीका अनुसार थानकोटबाट बाहिरने अधिकाशं बर्दियाका छन् । सोमवारको तुलनामा मंगलवार दोब्बरको संख्यामा सर्वसाधारण बाहिरिएको थानकोटका अर्का एक स्थानीयले सुनाए ।  

ना८ख १३७६ नम्बरका चालक प्रकाश परियारले एक ठाउँको प्रहरीले अलपत्र पैदल यात्रुलाई लैजान आग्रह गर्ने र अर्को ठाउकोले किल ल्याएको भनेर दुःख दिने गरेको बताए । 

‘बर्दिया जानेलाई बुटवलसम्म लैदिँदै थिए, कावासोतीमा प्रहरीले मलाई दुई घण्टा थुन्यो,’ चालक परियारले लोकान्तरसँग भने । 

बीपी राजमार्ग भएर महोत्तरी, सप्तरी र सिराहासम्म पनि सर्वसाधारण पैदलै हिँडेका छन् । दक्षिणकाली कुलेखानी नाकाबाट पनि बारा, पर्सा र रौतहटका सर्वसाधारण फर्केका छन् । 

अघिल्लो हप्तासम्म पैदल हिँड्नेको लर्को लागेपनि पछिल्ला दिनमा कमी आएको इलाका प्रहरी कार्यालय फाखेल मकवानपुरका असई भरत राउत कुर्मीले जानकारी दिए ।

बुधवारबाट भने प्रहरीले राजधानीबाट बाहिरिन नदिन केही कडाइ गर्न थालेको छ । यसक्रममा केहीलाई थानकोटबाट फर्काइएको प्रहरीले जनाएको छ । 

हेर्नुहोस्, थप तस्वीर :