सभामुख अग्निप्रसाद सापकोटासँग प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेकपा एमालेको विवाद झनै चर्केर जाने देखिएको छ । विपक्षीको अवरोध र नाराबाजीका बाबजुद संसदलाई कार्यसूचीमा प्रवेश गराएको भन्दै सभामुखको भूमिकाप्रति एमालेले प्रश्न उठाएको छ । 

माधवकुमार नेपाल लगायत १४ सांसदमाथि पार्टीले गरेको कारवाही रोकेर एमाले विभाजनमा भूमिका खेलेको भन्दै सभामुखको कार्यशैलीविरुद्ध एमालेले संसद अवरोध गरिरहेको छ ।

भदौ २३ गते प्रतिनिधि सभाको अधिवेशन शुरू भएको पहिलो दिनका ३ बैठक र शुक्रवारका ३ वटा बैठकमा एमालेले नाराबाजी गरेको थियो ।

सामान्यतया प्रमुख प्रतिपक्षी दलले उठेर विरोध गरिरहेको समयमा संसद अवरुद्ध भएको मानिने संसदीय परम्परा छ । विपक्षी सांसदले नाराबाजी गरिरहेको समयमा कार्यसूची अगाडि बढाउन नमिल्ने एक पूर्व सभामुखले दाबी गरे ।

‘प्रमुख प्रतिपक्षी दल उपस्थित नभएको या उठेर विरोध जनाएको अवस्थामा पनि संसदको कारवाही अगाडि नबढाउने हाम्रो परम्परा हो, त्यसैमाथि प्रमुख प्रतिपक्षी दल वेलमा नाराबाजी गरिरहेको समयमा बिजनेश कसरी अगाडि बढ्छ ?’ संविधान सभाका अध्यक्ष समेत रहेका पूर्व सभामुख सुवासचन्द्र नेम्वाङले लोकान्तरसँग भने । 

कर्मचारीले लेखेर दिएको पढ्नेबाहेक सभामुख सापकोटाले आफूहरूसँग कुनै छलफल नगरेको नेम्वाङले बताए । ‘कर्मचारीले लेखेर दिएको पढ्नेबाहेक उहाँले केही गर्नुभएन, प्रमुख प्रतिपक्षी दल के कारणले उभिएको हो भनेर सभामुखले छलफल गर्नुपर्दैन ?’ एमाले संसदीय दलका उपनेता समेत रहेका नेम्वाङले प्रश्न गरे । 

शुक्रवार सभामुख सापकोटाले अध्यादेश पेश गर्ने अनुमति दिनपूर्व नेमकिपा सांसद प्रेम सुवाललाई विरोधको सूचना पेश गर्न दिएका थिए । विरोधको सूचना पेश गर्न दिएको समयमा एमसीसीको विरोध गरेका सुवालले आफूले प्रस्ताव पेश गर्न प्रमुख प्रतिपक्षी दलको अवरोध हट्नुपर्ने बताए । 

अवरोधका बाबजुद सभामुख सापकोटाले सदनको कारवाही रोकेनन् । प्रतिपक्षी दलको नाराबाजीका बाबजुद अध्यादेश पेश गर्ने र प्रतिस्थापन विधेयक पेश गर्न अर्थमन्त्रीलाई समय दिए । 

सभामुख–प्रतिपक्षी बढ्दै तिक्तता 

सभामुखसँग प्रतिपक्षी दलको गुनासो आजको होइन तर पछिल्ला दिनमा प्रतिपक्षी दललाई पेलेर संसद अगाडि बढाएपछि तिक्तता झनै बढेको छ । नेकपा एमालेका केन्द्रीय सदस्य एवं प्रतिनिधि सभाका सदस्य गोकुल बाँस्कोटाले सभामुख सापकोटाको भूमिका पक्षपाती भएको आरोप लगाए । 

‘कार्यव्यवस्था परामर्श समितिको बैठकमा एजेण्डा समेत दिनुहुन्न, हामी सभामुखलाई सभामुख मान्न सक्दैनौं । यो अग्नि सापकोटाको कुर्सी होइन,’ बास्कोटाले भने । शुक्रवारको पहिलो बैठक स्थगित गरेका सभामुखले १५ मिनेटपछि बसेको बैठकमा अर्थमन्त्रीलाई अध्यादेश पेश गर्न समय दिए ।

प्रतिस्थापन विधेयकको रूपमा आएको पूरक बजेट पेश गर्नको लागि राखिएको शुक्रवारको दोस्रो बैठकको कार्यसूची तयार गर्ने बेलामा आफूहरूलाई कुनै जानकारी नगराइएको एमालेको गुनासो छ । ‘प्रतिस्थापन विधेयक जस्तो महत्त्वपूर्ण कार्यसूची ल्याउनेबारे प्रमुख प्रतिपक्षी दलसँग कुनै परामर्श गरिएन, सभामुखको बलमिच्याइँप्रति हाम्रो गम्भीर आपत्ति छ,’ एमालेका एक सांसदले लोकान्तरसँग भने । 

एमाले प्रमुख सचेतक विशाल भट्टराईले सदन सञ्चालन गर्नेबारे सभामुख र सत्तापक्ष कसैले आफूहरूसँग छलफल समेत नगरेको लोकान्तरलाई बताए । 

सभामुख सापकोटाले संसदीय व्यवस्थामा अनुभवी रहेको भन्दै नाराबाजी रोक्न आग्रह गरे पनि सांसदहरूले सुनेनन् । पहिलो दिनको बैठकमा प्रतिनिधिसभा कार्यसञ्चालन नियमावलीको नियम कोट्याउँदै सभामुखविरुद्ध नाराबाजी नगर्न सापकोटाले आग्रह गरेका थिए तर एमाले सांसद सभामुखको कुरा सुन्न तयार भएनन् । 

सभामुख र प्रतिपक्षको तिक्तता यहाँसम्म बढ्यो कि एमालेकी एक सांसद रेखा झाले शुक्रवार सभामुखलाई माइकले हान्न खोजेको संसद परिसरमा खुलमखुला बताइन् । यसले आगामी दिनमा तिक्तता बढ्ने संकेत गरेको छ । 

बढ्दै सरकार–प्रतिपक्ष दूरी

आफ्नो विरोधका बाबजुद सरकारले बजेट अध्यादेश प्रतिस्थापन विधेयक ल्याएकोमा एमाले सरकारसँग रुष्ट बनेको छ । आफ्नो सरकारले ल्याएको बजेटका कतिपय कार्यक्रम काटिएकोमा एमाले रुष्ट बनेको छ । 

‘आजको रंग–ढंग हेर्दा सत्तापक्ष पनि प्रतिपक्षसँग कन्फन्टेसनमा जान खोजेको देखियो, सदन अवरुद्ध हुँदा खुलाउन सत्तापक्षले पहल गर्नु पर्दैन ?’ नेम्वाङले लोकान्तरसँग भने ।

अर्थमन्त्री जनार्दन शर्माले कानूनमन्त्री ज्ञानेन्द्र कार्कीमार्फत प्रतिपक्षी दलसँग गरिएको कुराकानीमा सहमति जुट्न नसकेपछि प्रतिस्थापन विधेयक ल्याउनुपरेको दाबी गरेका छन् । 

नेकपा एमालेका केन्द्रीय सदस्य शेरबहादुर तामाङले सरकारले प्रतिपक्षी दलसँग तिक्तता बढाउन खोजेको आरोप लगाए । ‘सदनमा प्रमुख प्रतिपक्षी दलले विरोध जनाइरहेको अवस्थामा जसरी टेबल ठटाएर पारित गरियो, त्यो हामीले मान्दैनौं,’ पूर्व कानूनमन्त्री समेत रहेका तामाङले लोकान्तरसँग भने ।