बैशाख ९, २०८०
‘जिरा मरिच मलाई पर्नु पिर कसलाई पिरस्’ यो भनाई आम नेपालीमा छ, जसलाई नि आफ्नो पिर–व्यथा संसारमा ठूलो लाग्छ कि अरुको पिर आफ्नो जस्तो छैन । पिर के हो त ? पिर कहाँबाट आउँछ । पिरको स्रोत के...
जोगी भातको पौराणिकता धेरैलाई थाहा नहुन सक्छ । यो परिकार नेपालको मौलिक र परापूर्वकालदेखिको लोक खाना हो । जोगी भात सामान्यतया चामल, दाल, सब्जी, घ्यु, बेसार आदि इत्यादि मिसाएर पकाइन्छ ।
नेपालको प्रायः सबै भूभागमा जोगी सन्तहरूको बसोबास रहेको छ । जोगीले घरघरमा गएर भिक्षा मागेका सामग्रीलाई एकैठाउँमा मिसाएर पकाउने हुनाले यही समुदायबाट यो परिकारको जन्म भएको पौराणिकता छ ।
रातभर फेरि लगाएर होस् या दिनभर घरघरमा मागेर ल्याएको खाद्य सामग्री एउटै भाडामा मिसाएर पकाउने यो संस्कारलाई अहिले ठूलाठूला होटल या रेस्टुरेन्टको मेनुमा राख्न थालेका छन् । खान पनि स्वादिष्ट, बनाउन सजिलो र स्वास्थ्यका हिसाबले पनि फाइदाजनक भएका कारण अहिले धेरैको घरको चुल्होमा जोगी भात पाक्न थालेको छ ।
जोगी भात बनाउन चाहिने सामग्रीः चामल ५०० ग्राम, रातो या कालो दाल १५० ग्राम, पालक या रायो साग सानो १ मुठा, हरियो केराउ ७० ग्राम, आलु १८० ग्राम, गाजर ६० ग्राम, नेपाली घ्यु ६० ग्राम, काटेको प्याज २ पिस, मसिनो गरी काटेको अदुवा, लसुन २० ग्राम, बेसार १ चिया चम्चा, नून स्वादअनुसार, पानी ६५० एमएल, ताजा धनियाँ सजावटका लागि ।
जोगी भात पकाउने विधिः बाक्लो खालको कसौडी या डेक्ची तताएर घ्यु हाल्ने र एकछिनमा काटेको प्याज, अदुवा, लसुन हाली भुट्ने । केही समयपछि बेसार हालेर चलाउने । ताछेर काटेको आलु, गाजर, पखालेको दाल र चामल हाली चलाउने । केहीबेर पानी, पालक, हरियो केराउ, स्वादअनुसार नून हालेर उमाल्ने । पानी सुक्न–सुक्न लाग्ना साथ राम्ररी ढकन लगाएर राम्ररी मधुरो आँचमा पकाउने । जोगी भात पाक्ना साथ हरियो धनियाँ हालेर तातोतातो सर्भ गर्ने । जोगी भातको साइडमा सिलौटोमा पिसेको गोल्भेडाको अचार पनि दिन सकिन्छ ।
‘जिरा मरिच मलाई पर्नु पिर कसलाई पिरस्’ यो भनाई आम नेपालीमा छ, जसलाई नि आफ्नो पिर–व्यथा संसारमा ठूलो लाग्छ कि अरुको पिर आफ्नो जस्तो छैन । पिर के हो त ? पिर कहाँबाट आउँछ । पिरको स्रोत के...
सजिलो छिटो र स्वस्थकर परिकारमा स्यान्डविच पनि पर्दछ । युरोप–अमेरिकामा यसको ठूलो खपत हुन्छ । स्यान्डविचका हजारौं भेराइटी हुन्छन् । भेज, ननभेज, भेगान गरी स्यान्डविचलाई वर्गीकरण गरिएको छ । फास्टफूडको...
इन्डियाको लखनऊ शहर कबाबका लागि निकै प्रख्यात स्थल हो । जहाँ कैयौ किसिमका कबाब चाख्न पाइन्छ । कबाबका पारखीहरूको घुइँचो लाग्ने लखनऊ शहरमा सधैं भीडभाड रहन्छ । मुगलहरूको प्रिय परिकार ‘टुन्डे कबाब&rsq...
अशेष अधिकारी मलाई अहंकार मन पर्छ । म अहंकारी भएर जीवन बाँच्न चाहन्छु । अरूले भन्छन् कि अहंकार भनेको आगोको गोला हो । जसले त्यो आगोको गोला पकड्छ, उ भस्म हुन्छ रे ! तर म भने आगोको गोला पकड्ने व्यक्ति नभएर...
श्री शेरबहादुर देउवाज्यू, सभापति नेपाली कांग्रेस । राजनीतिक भूकम्पको केन्द्रबिन्दु तनहुँको सदरमुकाम दमौली बजारबाट खुलापत्र लेख्दैछु । तपाईंसम्म निमुखाहरूको आवाज पुग्छ कि पुग्दैन थाह छैन । तर, मनभित्रक...
तपाईंलाई सुन्दा अचम्म लाग्ला – सुप पनि चिसो ! यो कुनै अचम्मको कुरै होइन । धेरै सुपहरू चिसो सर्भ गर्न सकिन्छ र यी सुपहरू गर्मी मौसममा निकै शितलता प्रदान गर्ने मात्र होइन, स्वस्थकर पनि हुन्छन् । कोल्ड सुपहर...
आदि दार्शनिक सुकरातले ईशापूर्व चौथो शताब्दीमा चौबाटोमा उभिएर सबै बटुवालाई सोध्ने गर्दथे, ‘मित्र, तपाईं एथेन्स नगरको महान्, शक्तिशाली र बुद्धिमान नागरिक हुनुपर्दछ । के तपाईं धन सम्पत्ति र मानसम्मान मात्रै थु...
सामान्यतया रूपान्तरण भन्नाले कुनै पनि वस्तुको रूप वा गुणमा परिवर्तन वा बदलाव, संस्था, समाज या व्यक्तिको चेतना वा गुणवत्तामा आधारभूत परिवर्तन वा सुधार भन्ने जनाउँछ । अंग्रेजीमा 'ट्रान्सफर्मेशन'...
हाम्रो सडकमा सधैँ एउटा नारा गुञ्जिरह्यो, ‘भ्रष्टाचारीलाई फाँसी दे !’ यो नारा सडकले त सुन्यो, तर सदनले कहिल्यै सुनेन । सर्वसाधारण जनता आजित भएर भ्रष्टाचारीलाई ‘मारिदे’ भनेका हुन् । नागर...