मंसिर ४, २०८०
कर्मचारीलाई तलब खुवाउन समेत नसक्ने अवस्थाबाट गुज्रेको नेपाल वायु सेवा निगम (एनएसी)ले आर्थिक अवस्था सुधारेर अन्तर्राष्ट्रिय उडानका लागि विमान खरिद गर्दा लिएको ऋणको किस्ता तिर्न शुरू गरेको छ । लामो समय घाटामा रहे...
असोज ३१, २०७९
धान बाली भित्र्याउने समय हुन लाग्दा किसानलाई गहुँ तथा आलु लगायतका बालीमा प्रयोग गर्ने रासायनिक मलको चिन्ता हुन थालेको छ ।
धादिङ, काभ्रे, चितवनलगायतका किसानहरूले गहुँ बालीमा राख्नका लागि मल आवश्यक हुने भएपनि बजारमा मल अभाव हुने अवस्था आएको गुनासो गर्न शुरू गरिसकेका छन् ।
धानका लागि जेनतेन मल पुर्याएका किसानले गहुँ बालीमा भने मल अभाव हुन सक्ने चिन्ता पर्न थालेको गुनासो गरेका हुन् ।
किसानलाई मल अभाव हुन सक्ने संकेत देखेर कतिपय राजनीतिक दलका उम्मेदवारहरू भने रसायनिक मललाई चुनावी एजेण्डा बनाउन समेत तम्सिएका छन् ।
आगामी मंसिर ४ गते हुने निर्वाचनका लागि उम्मेदवारहरूले आफूले जिते मलको सहज व्यवस्था गराइदिने दाबी एकातिर गरिरहेको पाइन्छ भने अर्कातिर किसानहरूले पनि ‘नो मल, नो भोट’ अभियान चलाउनुपर्ने अवस्था आएको बताउन थालेका छन् ।
गत वर्षदेखि नै मल समयमा उपलब्ध नभएको र यसपटक पनि मल अभाव उस्तै रहेको किसानहरूको गुनासो छ ।
सहकारीमा मल व्यवस्थापन हुने भनिए पनि उचित मात्रामा मल नपाइने गरेको गुनासो किसानहरूले गर्दै आएका छन् ।
गहुँलाई कति आवश्यक पर्छ मल ?
मौसम अनुकूल हुँदा सामान्यतयाः कात्तिक अन्तिम हुँदै मंसिर पहिलो सातादेखि गहुँ खेती शुरू हुन्छ ।
७ लाख हेक्टर जमिनमा गहुँ खेती हुने बाली अनुसन्धान केन्द्र (नार्क)ले जनाएको छ ।
राष्ट्रिय गहुँ बाली अनुसन्धान केन्द्रका प्रमुख रोशन बस्नेतले हाल मुलुकभर करीब ७ लाख हेक्टर खेतीयोग्य जग्गामा गहुँ बाली लगाइँदै आएको जानकारी दिए ।
उनका अनुसार, ७ लाख हेक्टर जग्गामा गहुँका लागि प्रतिहेक्टर १२० केजी नाइट्रोजन, ५० किलो फस्फोरस र ४० किलो पोटास छरिने गरिएको छ ।
उनका अनुसार विशेष गरी गहुँ बालीलाई २ पटक वा ३ पटक मल राख्नु उचित हुन्छ ।
गहुँ छर्ने समयमा प्रति हेक्टर करीब ६० किलो नाइट्रोजन, २५ किलो फस्फोरस र २० किलो पोटास छर्नुपर्ने नार्कको अध्ययनले देखाएको उनले बताए ।
बाँकी मल भने त्यसको केही महिनापछि प्रयोग गर्दा उचित हुने उनको भनाइ छ । हाल नेपालमा वार्षिक २० लाख टन गहुँ उत्पादन हुँदै आएको छ ।
यस्तै बाह्य मुलुकबाट करीब ४ लाख टन गहुँ वार्षिक आयात हुने गरेको प्रमुख बस्नेतको भनाइ छ ।
उनले भने, ‘समयमा मल र पानी दिन सकेमा पनि गहुँ आयातको अवस्था नआउने देखिन्छ ।’
‘मल आयात प्रक्रियामै छ, अभाव हुँदैन’
कृषि सामाग्री कम्पनी लिमिटेडले यस आर्थिक वर्षमा १ लाख मेट्रिक टन मलका लागि ग्लोबल टेन्डर आह्वान गरेको थियो, जसमध्ये ३० हजार मेट्रिक टन युरिया आइसकेको र धानमा त्यसको प्रयोग गरिएको मन्त्रालयका सहसचिव एवं प्रवक्ता प्रकाशकुमार सञ्जेलले जानकारी दिए ।
उनका अनुसार, लिमिटेडले ४० हजार मेट्रिक टन डीएपी प्राप्त भइरहेको जानकारी दिएको छ ।
बाँकी ३० हजार मेट्रिक टन युरिया विशाखापटनम बन्दरगाहमा रेलवे रेसिप्टको क्रममा रहेको उनले जानकारी दिए ।
यता साल्ट ट्रेडिङ कर्पोरेसन लिमिटेडअन्तर्गत ३० हजार मेट्रिक टन युरिया मल असोज ३१ गतेसम्ममा वीरगञ्ज आइपुग्ने मन्त्रालयले जनाएको छ ।
प्रवक्ता सञ्जेलका अनुसार, सो परिणामको युरिया मल भारतको विशाखापटनम बन्दरगाहमा नेपालका लागि लोडिङ भइरहेको उनको भनाइ छ ।
यस्तै लिमिटेडले २७ हजार ५ सय मेट्रिक टन युरिया मलको खरिदका लागि सम्झौता भइसकेको उनको भनाइ छ ।
प्रवक्ता सञ्जेलका अनुसार, सो मल मंसिर पहिलो हप्ता नेपाल आइसक्ने कम्पनीले जानकारी दिएको छ ।
यस्तै सरकारले भारतसँग जी टु जी प्रावधानअन्तर्गत ३० हजार मेट्रिक टन युरिया खरिदका लागि भारतलाई ‘पर्चेज अर्डर’ पठाएको मन्त्रालयले जनाएको छ ।
मल उपलब्ध गराउने भारतीय कम्पनी आरसीएफलाई अग्रिम भुक्तानीका लागि कार्य भइरहेको मन्त्रालयका प्रवक्ता सञ्जेल बताउँछन् ।
उनले सो मल कात्तिक मसान्तसम्म नेपाल आइपुग्ने विश्वास गरिएको जानकारी दिए ।
यस्तै साल्ट ट्रेडिङअन्तर्गत २० हजार मेट्रिक टन डीएपी मल खरिदका लागि टेन्डर भई खरिद सम्झौता हुने क्रममा रहेको मन्त्रालयको भनाइ छ ।
सो मल मंसिर अन्तिमसम्म नेपाल आइपुग्ने जानकारी पाइएको उनी बताउँछन् ।
कति छ मौज्दात ?
कृषि मन्त्रालयका अनुसार हाल मुलुकमा ७ हजार ९८० मेट्रिक टन युरिया, ४२ हजार ९९३.७५ मेट्रिक टन डिएपी र ४ हजार ३२२.३ मेट्रिक टन पोटास मल मौज्दातमा रहेको छ । जसमध्ये साल्ट ट्रेडिङ कर्पोरेसन लिमिटेडसँग २ हजार ८८१.४० मेट्रिक टन युरिया, २ हजार ३९३.७५ मेट्रिक टन डीएपी र १६७.७० मेट्रिक टन पोटास मौज्दातमा रहेको छ ।
यस्तै कृषि सामाग्री कम्पनी लिमिटेडसँग ५ हजार ९८.६ मेट्रिक टन युरिया, ४० हजार ६ सय मेट्रिक टन डीएपी र ४ हजार १५४.५५ मेट्रिक टन पोटास मौज्दातमा रहेको मन्त्रालयले जानकारी दिएको छ ।
निमित्त कार्यकारी निर्देशक भन्छन्– ढुक्क हुनुस्, मल अभाव हुँदैन
मल व्यवस्थापनको जिम्मा पाएकोमध्ये मुख्य कृषि सामाग्री केन्द्र लिमिटेडले गहुँ तथा अन्य बालीका लागि अहिले रसायनिक मल अभाव हुने अवस्था नरहेको दाबी गरेको छ ।
केन्द्रका निमित्त कार्यकारी निर्देशक राजेन्द्र कार्कीले मल अभाव नहुने भन्दै त्यसमा ढुक्क हुन आग्रह गरे ।
उनले यतिञ्जेल मल बिक्री रोकिराखेको र समय आएपछि बिक्रीका लागि खुला गरिएको समेत सुनाए ।
उनले भने, ‘आइतवारभन्दा अगाडिसम्म बजारमा मल नभएको हल्ला सत्य हो । तर आइतवारदेखि नै हामीले मल बिक्री खुला गरेका छौँ,’ उनले लोकान्तरसँग भने, ‘अब मल अभावको गुनासो सुनिँदैन भन्ने विश्वास छ ।’
उनले अब आफ्नो कारणले मल अभाव नहुने भन्दै मल बिक्री खुला भएपछि के–कसरी बिक्री गर्ने भन्ने प्रदेश सरकारको जिम्मेवारी रहने समेत बताए ।
‘मल बिक्री खुला गरिएको छ, अब प्रदेश सरकारले के–कसरी मल बिक्री व्यवस्थापन गर्ने भन्ने विषयमा तत्कालै निर्णय गरेर सहकारीसम्म मलको फ्लो पुर्याउनुपर्छ,’ उनले भने ।
उनले अहिले गहुँ बालीका लागि करीब ६० हजार मेट्रिक टन डिएपी मल आवश्यक पर्ने र सो मात्रामा मौज्दात नै रहेको बताए ।
अन्य तरकारीहरूका लागि पनि अहिले प्रक्रियामा रहेको मल आइपुग्ने अवस्था रहेको उनको जिकिर छ ।
‘केही दिनमै थप मल आइपुग्छ, यसपटक मल अभाव हुँदैन भन्नेमा हामी ढुक्क छौँ,’ उनले भने ।
कर्मचारीलाई तलब खुवाउन समेत नसक्ने अवस्थाबाट गुज्रेको नेपाल वायु सेवा निगम (एनएसी)ले आर्थिक अवस्था सुधारेर अन्तर्राष्ट्रिय उडानका लागि विमान खरिद गर्दा लिएको ऋणको किस्ता तिर्न शुरू गरेको छ । लामो समय घाटामा रहे...
शनिवार राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलले नेपाल उद्योग परिसंघ (सीएनआई)द्वारा विराटनगरमा आयोजित कोशी प्रदेशको दोस्रो पदस्थापन समारोह कार्यक्रममा नेपालको अर्थतन्त्रमा देखिएको समस्याबारे आफू गम्भीर रहेको बताए । उनले आन्त...
राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका सभापति रवि लामिछाने र सोही पार्टीका नेता समेत रहेका पूर्व बैंकर अनिल केशरी शाहले 'चेक क्लियरिङ'का सम्बन्धमा गरेको दाबीमा गम्भीर प्रश्न उठेको छ । सहकारी ठगी प्रकरणमा प्रस्टीकर...
विज्ञ समूहले दिएको सुझावसहितको प्रतिवेदन सम्बन्धमा मन्त्रिपरिषद्ले निर्णय गर्न ढिला गर्दा निजगढ विमानस्थल निर्माणको काम प्रभावित भएको छ । निजगढमा विमानस्थल बनाउन उपयुक्त रहेको भनेर विज्ञ समूहले प्रतिवेदन दिएको ए...
तिहारकाे समयमा स्वदेशी पेन्ट्सको प्रयोग गरेर सरकारी निवासहरू चिटिक्क बनाइएको छ । यदि तपाईँ अहिले शीतलनिवासस्थित राष्ट्रपति भवन, बालुवाटारस्थित प्रधानमन्त्री निवास र प्रधान न्यायाधीशको निवासमा पुग्नुभयो...
नेपाल राष्ट्र बैंकले मंगलबारका लागि तोकेको विदेशी मुद्राको विनिमयदर अनुसार अमेरिकी डलर एकको खरिददर १३३ रुपैयाँ ०४ पैसा र बिक्रीदर १३३ रुपैयाँ ६४ पैसा रहेको छ । यसैगरी युरो एकको खरिददर १४२ रुपैयाँ १६ पै...
सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...
रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन । सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...
कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...