नेकपा (एकीकृत समाजवादी)का ‘सम्मानित’ नेता झलनाथ खनाल आफैंले बनाएको पार्टी नेकपा एमालेका उम्मेदवारसँग चुनावी प्रतिस्पर्धा गर्दैछन् । इलामेली जनतासँग सूर्य चिह्नमा मत माग्दै आएका खनाल यसपटक भने सूर्यलाई भोट नदिनुहोस् भनिरहेका छन् ।

अघिल्ला चुनावहरूमा सूर्यको पक्षमा पैरवी गर्दै कहिले हँसिया हथौडामा त कहिले रूख चिह्नमा मत हाल्न नहुने तर्क गरेर उनी इलामका रनवन डुलिरहेका हुन्थे । तर, अहिले भने परिस्थिति ठ्याक्कै उल्टो छ । सूर्य अर्थात् एमालेलाई मत दिन नहुने र कलम, हँसिया हथौडा र रूख चिह्नमा भोट हाल्नुपर्ने तर्क उनले गरिरहेका छन् ।

आगामी मंसिर ४ मा हुने प्रतिनिधि सभा तथा प्रदेश सभा चुनावमा इलाम क्षेत्र नम्बर–१ मा सत्तारूढ गठबन्धनकातर्फबाट साझा उम्मेदवार भएका खनालको चुनाव चिह्न कलम हो । माओवादी र कांग्रेसले उनलाई सघाइरहेको छ ।

पूर्व एमाले र एमालेबीचको यो पटकको चुनावी प्रतिस्पर्धा इलामेली जनताको लागि रोचक भइरहेको छ । खनाल जनताको घरदैलोमा पुगेर आफ्नो उम्मेदवारी अन्तिम पटक भएकोले आफूलाई जिताइदिन अनुरोध गरिरहेका छन् ।

झापा र इलामको सीमाना बुद्धशान्ति गाउँपालिकामा भएको सत्तारूढ गठबन्धनको संयुक्त चुनावी सभामा सहभागी भइरहेका बेला लोकान्तरकर्मी गगन अर्‍याल र राजु बास्कोटाले पूर्व प्रधानमन्त्री समेत रहेका नेता खनालसँग गरेको कुराकानीको सम्पादित अंश:​

आफैंले बनाएको र त्यसैबाट पटकपटक चुनाव जितेको पार्टीसँग अहिले चुनावी प्रतिस्पर्धामा हुनुहुन्छ, कस्तो छ चुनावी माहौल ?

– इलाम क्षेत्र नम्बर–१ मा गठबन्धनको कुनै विकल्प नै छैन । म बाहेक अन्य १० जना उम्मेदवार छन् । उनीहरू सबै जिन्दगीको व्यायाम गर्ने प्रक्रियामै छन । भर्खर उदाउने अभ्यास गर्दै गरेका उम्मेदवार मेरा प्रतिस्पर्धी हुन सक्ने कुरै भएन । त्यसमा पनि यहाँ गठबन्धनको विकल्प अरू कुनै छैन । गठबन्धनको पक्षमा धेरै राम्रो माहोल छ ।

तपाईंका प्रतिस्पर्धी चाहिँ सधैं सूर्यले चुनाव जितेको ठाउँमा नयाँ चुनाव चिह्न कलमप्रति मतदाताले विश्वास नै नगर्ने दावी गरिरहेका छन्, तपाईं के भन्नुहुन्छ ?

– यहाँका जनताले के भनिरहेका छन भने सूर्यलाई धेरैपटक मत हालिसकिएको छ । तर, अब सूर्य चिन्हमा ग्रहण लाग्यो । सूर्य लेख्ने कमल नै अहिलेको अवस्थामा प्रखर र आवश्यकताको विषय हो भनिरहेका छन् । 

धेरैजसो मतदाताले नयाँ पुस्ताको उम्मेदवारको पक्षमा वकालत गरेको पाइयो । युवा पुस्ताको माहौल भएको बेला तपाईंहरूजस्तो पाको उमेरको नेतालाई अलि बढी नै चुनौती होला होइन ?

– नयाँमा जानुपर्ने र युवा पुस्ताको आवश्यकता विस्तारै पैदा हुँदैछ । तर, अहिलेको अवस्थामा युवा भन्दैमा जो पायो त्यहीँ, देशको आवश्यकताभन्दा बाहिर जाने र संविधान नै मास्न खोज्नेलाई भोट हालेर जिताउनुपर्छ भन्ने छैन ।

अहिलेको आवश्यकता उमेरको युवा मात्रै होइन विचारमा पनि युवा चाहिन्छ । त्यसका लागि झलनाथ खनालकै जस्तो विचार बोक्ने युवा चाहिन्छ भन्ने छ । यो पटक झलनाथलाई नै साथ दिने र अर्को पटकबाट देश र जनताको लागि काम गर्ने हामीले अगाडि बढाएको एजेन्डा बोक्ने युवा आउँछन् । उनीहरूलाई हामी छोड्छौं पनि । 

भनेपछि झलनाथ खनालको लागि यो नै अन्तिम चुनावी प्रतिस्पर्धा हो ?

– मैले त घोषणा नै गरिसकेको छु । यो मेरो अन्तिम चुनावी प्रतिस्पर्धा नै हो । मेरो नाफाको जिन्दगी एकपटक देश र जनताको लागि नै लगानी गरौं भनेर चुनावमा लागेको हुँ । 

तपाईंले सबैभन्दा बढी योगदान गरेको पार्टीको उम्मेदवारसँग अहिले नयाँ पार्टी बनाएर चुनावी प्रतिस्पर्धा गर्नुपर्ने अवस्था आयो नि ? 

– पहिलेको पार्टी मैले जन्माएको वा बढी योगदान गरेको पार्टी पक्कै हो । त्यो पार्टीले देश र जनताको हित विपरीतको बाटो हिँडेको हुनाले फेरि नयाँ पार्टीलाई अघि बढाउनुपरेको हो । यो पार्टीले गति लिँदै छ । राष्ट्रव्यापीरूपमा फैलँदै छ । यसको भविष्य पनि उज्ज्वल छ ।

तपाईंहरूको पार्टी त चुनावपछि माओवादी केन्द्रसँग एकीकृत हुन्छ भन्ने चर्चा पनि सुनिन्छ, वास्तविकता के हो ?

– हामी अग्रगामी यात्रामा अगाडि बढ्दै जाँदा जोसँग विचार, नीति, सिद्धान्त, लक्ष्य मिल्छ उनीहरूसँग पार्टी एकीकरण पनि गर्दै जान्छौं । जोसँग मतभिन्नता हुन्छ त्योसँग कार्यगत एकता पनि गर्दैनौं । 

चुनावपछि वा चुनाव अगाडि भन्ने केही प्रश्न छैन । हामी अहिले गठबन्धनमा छौं । हामी अहिले कार्यगत एकतामा छौं । देशलाई वैचारिक, राजनीतिक सैद्धान्तिक कुराहरूमा पनि एकरूपता कायम भयो भने हामी पार्टी एकीकरण पनि गर्छौं । 

चियाको ब्राण्डिङमा सहयोग नगरेको, तयार भएको विमानस्थल पनि चलाउन नसकेको, सीमा र अन्तरजिल्ला जोड्ने सडक पनि बनाउन नसकेको भन्ने स्थानीयको गुनासो पायौं । ती कामलाई किन प्राथमिकतामा नराख्नुभएको ?

– मेची राजमार्ग बनाउने पहल मेरै हो । अहिलेको १ नम्बर निर्वाचन क्षेत्रका सबै पालिकाहरू र वडामा बाटो पुगेको छ । केही बाटो कालोपत्रे भइसकेका छन भने केही ग्राभेल र कच्ची छन् । अहिले मात्रै केही बाटोहरू पिच गर्न मेरै पहलमा कामहरू अगाडि बढिसकेका छन् । इलामको १ नम्बर निर्वाचन क्षेत्रमा पिच भएका र सबै मौसममा गाडी कुद्ने बाटोहरू पुर्‍याइरहेका छौं । बाँकी केही ठाउँमा पनि पुर्‍याउने छौं ।

७० प्रतिशतभन्दा बढी क्षेत्रमा विद्युतीकरण भइसकेको छ । अब बाँकी विद्युतीकरण गर्न सिङ्गै इलामको लागि ६५ करोड रुपैयाँको बजेट यसै वर्ष परेको छ । बाटाघाटाको निम्ति मात्रै यही वर्ष मात्रै करीब १ अर्ब रूपैयाँ खर्च हुँदै छ । यस बाहेक वातावरण विकास पनि काम भएको छ । यी सबै काम हाम्रो पहलमा अगाडि बढेका हुन् । यति हुँदा पनि कसैले इलाममा विकास भएन भन्छ भने त्यसले आँखा चिम्लिएर कुरा गरेको ठहर्छ । 

यति धेरै काम गरेको, जनताको विश्वास जितेको व्यक्ति बुढेसकालमा गाउँगाउँ डुल्दै, घरघर पुगेर भोट मागिरहनुभएको छ । नयाँ पार्टीलाई चिनाउनको लागि कि मतदाताप्रति भरोसा कम भएर यसो गर्नुपरेको हो ?

– अब यस पटक मेरो नाफाको जीवनलाई जनता र देशहितमा अन्तिम पटक प्रयोग गर्नु परेको छ । त्यसपछि म विचारवान युवालाई प्रोत्साहन गर्छु । चुनावमा जस्तोसुकै लोकप्रिय व्यक्ति भए पनि जनताको बीचमा जानुपर्ने, चिनजान गर्नुपर्ने, परिचय नवीकरण गर्नुपर्ने, जनताको आवाज सुन्नुपर्ने हुन्छ । यो नै लोकतन्त्रको लागि अपरिहार्य प्रक्रिया हो ।