असोज ३०, २०८०
आज ‘सबैका लागि मर्यादित जीवन’ को आदर्श वाक्यसाथ अन्तर्राष्ट्रिय गरिबी निवारण दिवस मनाइँदै छ । भोक, रोग, अभाव र आवश्यकता पूरा भएपछि मात्र मानवीय मर्यादा पाउन सकिन्छ । नेपालमा गरिबी र असमानताका विभि...
साउन १५, २०७८
टोपबहादुर रायमाझीलाई एमालेको नेता भन्ने कि माओवादीको ? बडो कन्फ्युजन छ । नाचगानमा निकै रहर गर्ने यिनको नाम नै 'कन्फ्युजन रायमाझी' राखिदिए हुने भएको छ ।
'चोक्टा खान गएकी बूढी झोलमा डुबेर मरी' भनेजस्तै हालैका मितिमा यिनीहरूले 'आईटी आर्मी'मार्फत माओवादीको फेक विज्ञप्ति जारी गरेर माओवादीको झल्को मेटाउने प्रयास गरेका छन् ।
जुन थालमा खाएको हो त्यही थालमा थुकेर गए पनि माओवादी पार्टीको सदस्य र संसद पद त खुमलटार गएर 'प्रचण्डजी, हामीबाट गल्ती भयो, एक पटकलाई माफी पाऊँ,” भनेर आत्मालोचना गर्दा पाइन्थ्यो कि ? तर, काम कुरो एकातिर, कुम्लो बोकी ठिमीतिर भनेजस्तै यिनीहरूले निर्वाचन आयोग र अदालत धाएर समयको बर्बादी गरिरहेका छन् ।
'दु:ख पायौ नानीले, आफ्नै बानीले' भने जस्तै भएको छ । सासूआमा बिरामी हुँदा पिठ्युँ फर्काएर एक गिलास तातो पानी समेत नदिने, मुखमुखै लागेर झर्की-झर्की बोल्ने बुहारी नानीजस्तै प्रचण्डलाई गाह्रोसाह्रो पर्दा, प्रतिगामी तत्वहरूबाट पेलान हुँदा काँध थाप्नु त कता हो कता, उल्टै पिठ्युँ फर्काएर गएका ती अवसरवादी दुष्टआत्माहरू यतिखेर घर न घाटका भएका छन् ।
लाज यसरी लजायो कि कुनै बेला निर्वाचनको मत पेटिकालाई प्रतीकात्मक रूपमा बञ्चरोले हानेर 'अब विद्रोह गर्छु' भन्दै विप्लवसँग दुईचार दिन लौरो बोकेर जंगलतिर हिँडेका बादल केही सीप नलागेर अन्तत: प्रचण्डसँग बिलय हुन आइपुगेका थिए । त्यसबापत उनलाई पार्टीले गृहमन्त्रीको सम्मानार्थ पुरस्कार दिएको पनि थियो । तर मन्त्रीको बोसो गालामा अलिअलि के लागेको थियो, यिनले पनि फेरि पिठ्युँ फर्काए।
मेरा बाबै नि, गर्नेलाई भन्दा देख्नेलाई लाज भने जस्तै यिनले के–केसम्म गरेनन् ? प्रचण्डलाई चिडियाखाना लगेर थुन्छुसम्म भन्न भ्याए । माकुराले आफ्नै आमालाई खाएजस्तै यिनले पटक-पटक माओवादी पार्टी खान खोजे । माओवादी मन्त्रीका रूपमा पटक- पटक सरकारमा सहभागी भएर पनि कहिल्यै भरिपूर्ण नहुने यिनीहरू मन्त्रीकै लागि एमाले हुन पनि राजी भए। प्रचण्डलाई सखाप पार्ने बहानामा उनीहरू आफैँ सखाप भए ।
संख्याको रूपमा प्रचण्ड कमजोर होलान् । उनीसँग पहिलेको जस्तो दलबल नहोला तर वैचारिकी र अडानको दृष्टिले, संविधान र संसद्को सर्वोच्चताको रक्षा गर्ने दृष्टिले प्रचण्डले एक प्रकारको नायकत्व प्राप्त गरेका छन् । टोपबहादुर रायमाझीहरू 'हरुवा गोरुको छेरुवा दाउ” भनेजस्तै पल्लो किनारामा उभिएर मन्त्रीको मौका कता छ भनेर छिर्के हानिरेहका छन्। र सम्भवत बदल समेत आत्मग्लानी र लज्जाबोधले पश्चातापको भुमरीमा जलिरहेका छन् ।
'सारंगी र्याइँर्याइँ, भयो जीवन तिरीमिरी झ्याइँ' भनेजस्तै सर्वप्रथम यिनीहरूले माओवादी पार्टीको नेतृत्वमाथि धोकाधडी गरे । गद्दारी गरे । दोस्रो, एमालेमा गए पनि त्यहाँ यिनीहरूको कुनै इज्जत भएन। घरमा आएको 'ओभर- स्टे' पाहुनाजस्तै बने । र तेस्रो, संसद् र संविधानमाथि निर्मम प्रहार हुँदा यिनीहरूले प्रतिगमनकै पक्षमा थपडी बजाए । आफ्नै गल्तीले यसरी तिरीमिरी भए कि यिनीहरूको राजनीति ब्रेक फेल भएको गाडीजस्तै बन्यो।
पत्रकार संगीत स्रोताले लेखेको 'चरी लैजा समाचार, हामी भयौँ बेघरबार' भन्ने बोलको गीतले भनेजस्तै जस्तै यिनीहरूको जीवन पनि के गर्ने, कसो गर्ने बेहालजस्तै हुन पुग्यो । जसरी वर्षादको समयमा बाढीपहिरो जाँदा, धनजनको क्षति हुँदा, ओत लाग्ने ठाउँ नहुँदा कतै समाउने हाँगो र टेक्ने जरो हुँदैन नि, हो त्यसरी नै यिनीहरूको राजनीतिक चरित्रमा पहिरो गएको छ । एक जनाले फेसबूकमा लेखेका थिए, 'यस्तो लाजलाग्दो, घिनलाग्दो जीवन बाँच्नुभन्दा त बरु डाडुमा पानी.....'
धेरै उम्लिएको दूध पोखिने रहेछ । निकै गर्वका साथ एमाले वरिष्ठ नेता माधवकुमार नेपाललाई नै 'एमालेमा हार्दिक स्वागत छ' भनेर भनेर सार्वजनिक भाषण गर्ने टोपबहादुर रायमाझीको उबेला नै धेरैले खिल्ली उडाएका थिए । धेरैलाई उनले आफ्नो औकात, हैसियत बिर्सिएको लागेको थियो । 'नयाँ जोगीले धेरै खरानी धसेको' भनेर पनि कतिपयले टिप्पणी गरे । तर उनीसँग सत्ताको रवाफ यति धेरै थियो कि मानौं उनले आँखा नै देख्न छाडेका थिए ।
तिनै टोपबहादुर हिजोआज आफूले एमालेको सदस्यता नलिएका कारण माओवादी सांसद नै भएको जिकिर गर्न थालेका छन्। कुन मुखले उनले यस्तो भन्दैछन्, लोकबासी अचम्ममा छन् ।
माओवादीहरू त झन् मुर्छा परेर हाँस्दैछन्। एमालेहरू पनि कुनै कुनामा बसेर यो मजाक, यो तमासालाई गुँदपाकजत्तिकै मीठो मान्दैछन्। एमालेका एक कार्यकर्ताले ट्विट गरेका थिए- 'टोपबहादुर रायमाझीहरू माओवादीमा नै फर्किए हुन्छ, यता हामी युवाहरू एकसय एक छौं । पदलोलुपहरूले भोलि फेरि नेतृत्वलाई घात गर्न सक्छन् ।
नैतिकताको कुनै ख्याल नै नगरी नेकपा एमालेमा प्रवेश गरेर संसद् विघटनको पक्षमा सतिसाल झैँ खडा भएका रायमाझीलगायत नेताहरू लेखराज भट्ट, प्रभु साह र गौरीशंकर चौधरीले सर्वोच्च अदालतमा सांसद् पद पुनर्बहालीका लागि रिट निवेदन पेश गरेका छन् । यी तिनै नेताहरू हुन्, जसले माओवादी पार्टी खारेज गर्नका लागि केही समयअगाडि निर्वाचन आयोगमा उजुरी दिएका थिए ।
सांसद पद पुनर्बहालीको माग गरेको रिटमा उनीहरूले लेखेका छन्– हामीहरू एमाले प्रवेश नगरेको र माओवादी केन्द्रको केन्द्रीय कमिटीको सूचीमा अझै हाम्रो नाम रहेकाले सांसद पद खारेज गर्ने गरी भएको निर्णय बदर गरि पाऊँ ।
यस्तो दोगला प्रवृत्ति देख्दा अदालत समेत कन्फ्युज भयो होला । रिटको प्रारम्भिक सुनुवाइका लागि पेशी तोकिए पनि लगातार दुई दिनसम्म हेर्न नभ्याइनेमा परेको छ ।
जेठ ६ गते सर्वोच्चले संवैधानिक व्यवस्थाअनुसार गैरसांसद एकपटक मात्रै मन्त्री हुन पाउने र मन्त्री भएको ६ महिनाभित्र संघीय संसद्को सदस्य भइसक्नुपर्नेमा सात जना (पूर्व माओवादी नेता) ले पुनः मन्त्री हुनु संविधानविपरीत भएको आदेश दियो ।
तत्कालीन प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको हर्ताकर्ता बनेका उनीहरूलाई अदालतको आदेशबाट झट्का लागेपछि माओवादी केन्द्र अवैध भएको घोषणाका लागि निर्वाचन आयोगसँग गुहार माग्न पुगेका थिए। तर २७ असारमा निर्वाचन आयोगले प्रचण्ड नेतृत्वको नेकपा माओवादी केन्द्र वैधानिक रहेको ठहर गरेपछि माओवादी भत्काउने उनीहरूको रणनीति असफल भएको थियो ।
पहिले माओवादी केन्द्रको वैधानिकतामाथि प्रश्न उठाउँदै दल दर्ता खारेजीको माग गर्दै निवेदन दिएका उनीहरूले अहिले भने माओवादीकै हैसियत र माओवादी संसद पद नै खोजेका छन्। तर कानूनी रूपमा उनीहरूको सांसद् पद पुनर्बहाली हुने कुनै सम्भावना देखिन्न । के उनीहरू घरबारबिहीन भएकै हुन् त ? यसबारेमा चरीले प्रचण्डसमक्ष समाचार लैजानुपर्छ भन्ने हामीलाई लागिराछ ... ।
आज ‘सबैका लागि मर्यादित जीवन’ को आदर्श वाक्यसाथ अन्तर्राष्ट्रिय गरिबी निवारण दिवस मनाइँदै छ । भोक, रोग, अभाव र आवश्यकता पूरा भएपछि मात्र मानवीय मर्यादा पाउन सकिन्छ । नेपालमा गरिबी र असमानताका विभि...
धरान उपमहानगरपालिकाका मेयर हर्क साम्पाङले राष्ट्रपति र प्रधानमन्त्रीको फोटो नगरपालिकाबाट हटाएको विषय अहिले निकै चर्चामा छ । २०५४ मा त्यही प्रकृतिको क्रियाकलाप गरेका थिए, लीला थापा मगरले । जिल्ला विकास समिति...
डिसेम्बर पहिलो साता एनसेलको माउ कम्पनी आजियाटाले आफ्नो रेनोल्ड होल्डिङ्स यूकेको शतप्रतिशत स्वामित्व गैरआवासीय नेपाली सतिशलाल आचार्यको कम्पनी स्पेक्ट्रलाइट यूकेलाई बेच्न गरेको सम्झौताबारे समाचार बाहिरिएको झन्डै ३ हप्...
नेपालको सार्वजनिक प्रशासन, विशेषतः निजामती सेवामा व्यावसायिक सदाचारिता विकास भएन भन्ने प्रश्न समय समयमा उठ्दै आएको छ । कर्मचारीमा स्वाभाविक रूपमा हुनुपर्ने कार्यसम्पादनलाई व्यवस्थित बनाउने सीप, संस्कार र अनुभवजन्य...
गरिबको घरआँगन कसैलाई मन पर्दैन । गरिबको लुगाफाटो कसैलाई मन पर्दैन । गरिबले ठूला कुरा गरेको कसैलाई मन पर्दैन । गरिब नाचेको, गरिब हाँसेको कसैलाई मन पर्दैन । यतिखेर गरिबले लडेको जनयुद्ध दिवस पनि कसैलाई मन ...
मखमली फुल्दा, मार्सी धान झुल्दा बहिनी आउने छिन्, दैलाको तस्वीर छातीमा टाँसी आँसु बगाउने छिन् .....। हाम्रो समयका चर्चित गायक नारायण रायमाझीको ‘नमुछे आमा दहीमा टीका’ बोलको गीत नि...
स्वधर्म भन्ने शब्द हामीमध्ये धेरैले सुन्ने गरेका छौँ । स्वधर्मको आदि शिक्षक, प्रचारक वा आचार्य भगवान् कृष्ण हुन् । उनले सर्वप्रथम अर्जुृनलाई यसको शिक्षा दिएका थिए कुरुक्षेत्रको युद्ध मैदानमा । यसका आधुनिक व्याख्याता भने ...
गठबन्धनको नयाँ समीकरणसँगै पुनर्गठित मन्त्रिपरिषद्मा नेकपा (माओवादी केन्द्र)का तीन मन्त्री दोहोरिए । पार्टी नेतृत्वको निर्णयप्रति केही युवा सांसदले आक्रोश व्यक्त गरे । माओवादी पार्टी एउटा भए पनि सहायक गुट धेरै छन्...
उमेरले ३५ वर्ष पुग्नै लाग्दा मैले लोकसेवा आयोगको फाराम भरें । ३५ वर्ष कटेको भए फाराम भर्न पाउँदैनथें, तर नियुक्ति लिँदा भने ३५ वर्ष कटिसकेको थिएँ । लोकसेवा आयोगको सिफारिशअनुसार क्षेत्रीय सिञ्चाइ निर्देशनालयले...