×

NMB BANK
NIC ASIA

म्यादी अर्थात् टेम्पोररी । नेपालमा चुनाव सञ्चालन गर्नका लागि शिक्षक वा अन्य सरकारी कर्मचारी खटिन्छन् र सुरक्षाका लागि भनेर अस्थायी प्रहरीको भर्ती लिने चलन छ । अस्थायी प्रहरीलाई भनिने ‘म्यादी’ यसपटकको नेपालको स्थानीय निर्वाचनमा एकजनाले सामाजिक सञ्जालमा गरेको उपद्रोका कारण चर्चित शब्द बन्यो । प्राज्ञिक एवं अनुसन्धानको क्षेत्रमा राम्रा उपलब्धि हासिल गरेका युवा समेत म्यादी प्रहरी बनेको घटनाले पनि नेपालमा निकै चर्चा पायो । म्याद तोकेर निश्चित भूमिकाको लागि जागिरे बन्नेहरू सबै म्यादी हुन् । तर चुनावका म्यादीको चाहिँ चर्चा अलग्गै हुन्छ । 

Sagarmatha Cement
Muktinath Bank

नेपालमा म्यादीहरू चर्चित हुनुअघि नै मैले अस्ट्रेलियाको संघीय चुनावमा म्यादी भएर काम गर्ने निर्णय गरिसकेको थिएँ, भलै नेपालको चुनावभन्दा अस्ट्रेलियाको संघीय चुनाव केही ढिला हुँदै थियो । मे २१ मा हुने चुनावको लागि करीब चार–पाँच महिनाअगाडि नै मैले म्यादी कर्मचारीको रूपमा काम गर्न निवेदन दिएको थिएँ । अस्ट्रेलियाको निर्वाचन आयोगले करीब एक लाख चुनावी कर्मचारीको पदमा आवेदन मागेको थियो ।   


Advertisment
RMC TANSEN
IME BANK INNEWS
shivam ISLAND


Advertisment
SBL

हरेक चुनावमा मतदान गर्नु अनिवार्य भएकाले अस्ट्रेलियाका नागरिकहरूका लागि मतदान कानूनी, नैतिक र राजनीतिक कर्तव्य हो । न्यू साउथ वेल्सको स्थानीय निर्वाचनमा म र मेरी पत्नी पहिलोपटक मतदान गर्दै थियौं । घरबाट तीन मिनेटको दूरीमा रहेको सरकारी विद्यालय हाम्रो मतदान केन्द्र थियो । खासै लामो लाइन पनि थिएन । न त कोलाहल, न त बन्दूक बोकेर उभिएका सुरक्षाकर्मी नै । सात–आठ जना कर्मचारीले नै शान्त र सौहार्द्रपूर्ण रूपमा चुनाव प्रक्रिया अगाडी बढाइरहेका थिए । भोट दिएकै दिन अस्ट्रेलियाको मतदान केन्द्रमा म्यादी (टेम्पोररी) कर्मचारीका रूपमा काम गरेर यहाँको निर्वाचनलाई नजिकबाट अनुभव लिनुपर्छ भन्ने लागिसकेको थियो । त्यसैले २१ मे को संघीय चुनावमा काम गर्ने निधो गरें । चुनावको दिन चुनाव सञ्चालन गरेर मतगणना सम्पन्न गर्ने गरी करीब १५ घण्टा जतिको भूमिका पाइयो । 

Vianet communication
Laxmi Bank

केही औपचारिक पत्र, सम्झौता र अनलाइन तालिम सकेपछि एकैपटक चुनावको दिन बिहान सात बजे मतदान केन्द्रमा पुग्ने पक्का भयो । आठ बजेदेखि चुनाव गर्नको लागि थोरै मात्र तयारी बाँकी थियो । टेबल मिलाइयो, को कसले के के गर्ने भन्ने छुट्ट्याएपछि शुरू भयो मतदान । 

दिनभर यो मतपत्र ‘सिनेट’को लागि र यो ‘हाउस अफ रिप्रेजेन्टेटिभ्स’को लागि, यसमा आफ्नो रोजाइ अनुसार प्राथमिकता क्रममा ‘सिनेट’का लागि कम्तीमा ६ वटा पार्टी वा १२ वटा उम्मेदवार छान्नुस् र ‘हाउस अफ रिप्रेजेन्टेटिभ्स’को लागी यो मतपत्रमा रोजाइअनुसार उम्मेदवारलाई एकदेखि सात अंक दिनुस् भनेर बित्यो । मतदान चलिरहेको समयमा शौचालय जान र आधा घन्टा खाजा खानका लागि विश्राम चाहिँ मिल्यो । भीडभाड कम भएको मौकामा आफूले भोट हाल्ने काम पनि सम्पन्न गरियो । 

सजिलो मतगणना 

छ बजे मतदान सकिएपछि केही समयको विश्राम लिएर मतगणना शुरू भयो । उम्मेदवारका प्रतिनिधिको उपस्थिति अनिवार्य नै भइहाल्यो । बक्साका बक्सा मतपत्र एक ठाउँ बनाएर प्राथमिकता अनुसार छुट्ट्याएपछि गन्न निकै सजिलो । तीन घण्टा जतिमा मतगणना सकियो । नेपालमा जस्तो ठूला मतपत्र, मसीवाला छाप, विवाद झिक्ने बाटो खोज्ने परम्परा नभएकाले मतगणना पनि सजिलो प्रक्रिया बनेको हुनसक्छ । पार्टी तथा उम्मेदवारका प्रतिनिधि पनि सँगै थिए, एउटा दुईटा मतपत्रका अंकका बारेमा बाहेक अरू केहीमा प्रश्न उठाएनन् । नेपालमा त बाझाबाझ मात्र हैन, हानाहान हुने गरेको देखेसुनेका हाम्रा लागि विना कुनै ठूलो स्वर मतगणना सकिनु अचम्म हो । हाम्रो मतदान केन्द्रमा हामीले मतगणना सकेर आराम गर्दाखेरी समाचार सुनेको त प्रधानमन्त्री नै परिवर्तन भइसकेका थिए । 

प्रहरी विनाका मतदान केन्द्र 

नेपालका चुनावमा मतदान केन्द्रमा चार किल्ला तोकेर प्रहरीले घेरा लगाउने र प्रहरी (म्यादी सहित)को कडा निगरानीमा मतदान हुने देखेका हामीलाई अस्ट्रेलियाको प्रहरी विनाका मतदान केन्द्र नयाँ कुरा हुन्छ । धेरैजसो चर्च, विद्यालय तथा सार्वजनिक भवनमा मतदान केन्द्र हुन्छन् । यहाँका मतदान केन्द्रमा प्रहरीको खासै उपस्थिति रहँदैन । म खटिएको केन्द्रमा एकपटक मात्र प्रहरीको टोली देखें । 

चर्को चुनाव प्रचार, कम पोस्टर 

अस्ट्रेलियाको चुनाव प्रचार चाहिँ नेपालको भन्दा चर्काे र कडा आलोचना सहितको हुने रहेछ । नेपालको चुनावमा पनि नदी बेच्यो, राष्ट्रिय उद्योग कलकारखाना सक्यो भनेर नारा बनाए जस्तै प्रतिस्पर्धीका भाषण र अन्तर्वार्ताका टुक्रा जोडेर रेडियो र टेलिभिजनका विज्ञापन बनाउने यहाँको चलनले चुनावको प्रचार चाहिँ चर्कै सुनिन्छ । तर पोस्टर टाँस्ने काम चाहिँ कम । भित्तेलेखन त नेपालमा पनि हराइसक्यो, यता हुने कुरै भएन । तर यसपटकको संघीय चुनावमा मलाई अचम्म लागेको चाहिँ मतदान केन्द्रको बारमा नै विपक्षीले तत्कालीन प्रधानमन्त्रीलाई हटाऔं भनेर टाँसेको ठूलो ब्यानर थियो । 

सधैं शनिवार 

अस्ट्रेलियाको चुनाव चाहिँ सधैं शनिवार हुने रहेछ । बिहान ८ बजेदेखि साँझको ६ बजेसम्म । साताको दुई दिन बिदा हुने भएकाले अधिकांशलाई शनिवार चुनाव हुँदा सोमवार काममा फर्कंदा बिदा काटिए जस्तो नहोस् भनेर होला ! यो चाहिँ मिलाएरै राखेका हुन् भन्ने लाग्छ । 

छिमेकी चिन्ने अवसर 

अस्ट्रेलियामा नेपालमा जस्तो छरछिमेकीको बारेमा धेरै जानकारी पनि हुँदैन । भेटघाट पनि एकदमै थोरै र काम परेको खण्डमा मात्र हुने भएकाले चुनावमा मतदान केन्द्रमा काम गर्दाको फाइदा भनेको आफ्नो सबअर्बका मानिसहरूको प्रकृति चिनिन्छ । चुनावको एक दिन नै सबैजसो छिमेकका मानिस एउटै हलमा जम्मा हुने हुन् । केही कारणले घरबाटै वा चुनावको मितिभन्दा अगाडि नै मतदान गरेकाबाहेक अधिकांश मतदाता घर नजिकैको मतदान केन्द्र आउने भएकाले यो छिमेक बुझ्ने राम्रो अवसर हो । आफ्नो ‘स्ट्रीट’ र घर नजिकै घर भएका मानिसहरू के कस्ता छन् र कस्तो व्यवहार गर्ने रहेछन् भन्ने जानकारी पाउनु पनि फाइदाकै कुरा हो । 

न मतदाता परिचय पत्र, न नागरिकता 

नेपालमा चुनावमा भोट हाल्नका लागी मतदाता परिचयपत्र अनिवार्य भनिन्छ । नागरिकता वा सवारीचालक अनुमतिपत्रको आधारमा पनि मतदान गर्न दिने वा नदिने भन्ने कुरामा विवाद भएको सुनिन्छ । तर अस्ट्रेलियाको चुनावमा मतदान गर्नका लागि न मतदाता परिचयपत्र चाहिन्छ, न त नागरिकता वा कुनै प्रमाणपत्र । नाम, ठेगाना र जन्ममितिको आधारमा मतदान गर्न सकिन्छ । हुन त, अस्ट्रेलियामा मतदान नगरेको खण्डमा जरिवाना लाग्ने भएकाले हरेक व्यक्तिले आफ्नो नाम मतदान गर्नेको सूचीमा राख्नुपर्छ । गलत व्यक्तिको नाममा मतदान गर्ने सम्भावना कम भएर पनि त्यसो गरिएको हुनसक्छ ।
 

hAMROPATRO BELOW NEWS
TATA Below
मंसिर १८, २०८०

(श्रीकुमारको रुकुम डायरीबाट...) बिहान पौने ६ बजेको छ । पश्चिम रुकुमको आठबीसकोट जहाँ त्रिपालमुनि हजारौं बेघरबारहरू आगोले जिउ सेकाउँदै जाडो सामना गरेर उज्यालोको प्रतीक्षामा छन् । आगो तापेर बसेका महिलाहरू...

असार २५, २०७९

सातु नेपालीहरूको धेरै पुरानो र मौलिक परिकार हो । सातु बिहानको खाजा मानिने भए तापनि पछिल्लो समय यसलाई बिहान, दिउँसो, साँझ कुनै पनि समय खान थालिएको छ । कुनै समय सातु भनेर हेप्ने यो परिकार अति स्वास्थ्य...

असोज ८, २०७९

समाजमा विभिन्न किसिमका मानिसहरू भेटिन्छन्, सबैले आफ्नै कुरालाई ध्यान दिइरहेका हुन्छन् । जहाँकहीँ होस्, चाहे पार्टी, पिकनिक, समारोह, गोष्ठी, भेटघाट सबैतिर आफ्नै बखान गर्छन् आफ्नै नाम, काम, धाम, पेशा र व्यवसायको । ...

असोज २०, २०८०

नेपाल सरकार वन तथा वातावरण मन्त्रालयले यही असोज १५ गते संरक्षित क्षेत्रमा पूर्वाधार निर्माणसम्बन्धी कार्यविधि, २०८० को मस्यौदा सरोकारवालाको राय-सुझाव संकलनका लागि सार्वनजिक गरेको छ । सो मस्यौदा कार्यविधिमा सरोका...

माघ ८, २०८०

राज कुमार गजुरेल विदेशको सुखसयल र सुख सुविधा छोडेर बेलायती लाहुरे चामबहादुर पुन गाउँ फर्किए । सपरिवार बेलायतमा रहे पनि चामबहादुर नेपालमै भेटिन्छन् । गाउँको सेवा गर्न समुन्द्रपारि (...

फागुन ७, २०८०

कम्यूनिस्टहरूको चौघेराभित्र बाल्यकाल बिताएको भएर होला, सानै उमेरदेखि मैले कांग्रेस कार्यकर्तालाई कांग्रेसी भनेको सुनेको थिएँ । अलि होच्याएर, अलि नमीठो गरेर यी कांग्रेसीहरू भनेर सम्बोधन गर्ने गरेको.... । उमे...

स्वधर्मको अनुयायी कसरी बन्ने ?

स्वधर्मको अनुयायी कसरी बन्ने ?

चैत ३, २०८०

स्वधर्म भन्ने शब्द हामीमध्ये धेरैले सुन्ने गरेका छौँ । स्वधर्मको आदि शिक्षक, प्रचारक वा आचार्य भगवान् कृष्ण हुन् । उनले सर्वप्रथम अर्जुृनलाई यसको शिक्षा दिएका थिए कुरुक्षेत्रको युद्ध मैदानमा । यसका आधुनिक व्याख्याता भने ...

जनयुद्धको ‘माओवादी ह्याङओभर’ र नारायणकाजी

जनयुद्धको ‘माओवादी ह्याङओभर’ र नारायणकाजी

चैत १, २०८०

गठबन्धनको नयाँ समीकरणसँगै पुनर्गठित मन्त्रिपरिषद्मा नेकपा (माओवादी केन्द्र)का तीन मन्त्री दोहोरिए । पार्टी नेतृत्वको निर्णयप्रति केही युवा सांसदले आक्रोश व्यक्त गरे । माओवादी पार्टी एउटा भए पनि सहायक गुट धेरै छन्...

एक पूर्व कर्मचारीको 'डायरी'– इमान्दार बन्दा कार्यालय नै नभएको ठाउँमा सरुवा

एक पूर्व कर्मचारीको 'डायरी'– इमान्दार बन्दा कार्यालय नै नभएको ठाउँमा सरुवा

फागुन २८, २०८०

उमेरले ३५ वर्ष पुग्नै लाग्दा मैले लोकसेवा आयोगको फाराम भरें । ३५ वर्ष कटेको भए फाराम भर्न पाउँदैनथें, तर नियुक्ति लिँदा भने ३५ वर्ष कटिसकेको थिएँ । लोकसेवा आयोगको सिफारिशअनुसार क्षेत्रीय सिञ्चाइ निर्देशनालयले...

x